شایلی قرایی
گاهی در این منطقه فروشندهای با صدای «دارو»، «دارو» توجهها را به خود جلب میکرد، اما امروز شرایطی به وجود آمده که چند قدم یک بار این صدا را میشنوید که مشتریها را به سمت خود دعوتمیکند.
این روزها خیابان ناصرخسرو پر شده از دلالان دارو و مشتریانی که به دنبال داروهای وارداتی در این خیابان حضور دارند. برخی از این داروفروشان حتی دیگر پول رایج کشور را هم قبول نمیکنند و تنها در ازای پرداخت هزینه دارو به دلار، دارو را در اختیار مشتری قرار میدهند. برخی هم با همان روش معمول پول رایج را میگیرند و برای آوردن دارو مشتری را چند دقیقهای به حال خود رهامیکنند.سر دلالهای دارو در ناصرخسرو شلوغ است. طبیعتا تا تقاضا نباشد، عرضه هم وجود ندارد، اما سوال اینجاست که چرا برخی برای تامین دارو به جای داروخانهها به ناصرخسرو میروند و همچنان بازار سیاه به فعالیت غیرقانونی خود ادامه میدهد و این روزها دوباره کسبوکارشان رونقگرفته است؟کمبود دارو در کشور وجود دارد و کسی نمیتواند منکر آن شود. نه تنها در بخش واردات، بلکه در بخش تولید هم به دلایل متعدد دچار مشکلیم و خط تولید برخی از شرکتهای تولیدکننده دارو به دلیل نبود نقدینگی قادر به تامین مواد اولیه نیستند، به همین دلیل متوقف شدهاند و دارو تولید نمیکنند و بیماران برای تامین داروهای خود با مشکلات بسیاری روبهرو شدهاند. برخی از بیماران حیاتشان با تزریق آمپولهای روزانه و میلیونی ادامه خواهد یافت، اما این داروها دیگر در داروخانهها پیدا نمیشود و به ناچار آنها را روانه خیابان ناصرخسرو کرده است. چیزی که نباید فراموش کرد، این است که دارو کالایی است که به صورت مستقیم با سلامت افراد جامعه سروکار دارد و اگر قرار باشد سودجویان هم دستی در توزیع و فروش آن داشته باشند، این سلامت جامعه است که با خطر جدی مواجه خواهد شد. به همین دلیل نهادهای مسئول باید در این زمینه به صورت جدی وارد عمل شوند و اگر نیاز به تدوین قانون جدید است، قانون تعریف کنند و اگر نیروی انسانی باید افزایش پیدا کند، زمینههای آن را فراهم کنند.
دلالی دارو روبهروی داروخانهها
اردشیر مکرمی، فعال بازار دارو
دیگر جایی نمانده که بر اثر نوسانات ارزی آسیب ندیده باشد. وقتی نوسانات ارزی و افزایش نرخ دلار بر تولیدات داخلی و وطنی تاثیر گذاشته است، دیگر از بازار دارو نمیتوان هیچ انتظاری داشت. اگر سری به داروخانه سیزده آبان در خیابان خردمند و داروخانه هلالاحمر در خیابان طالقانی بزنید، اثرات گرانی دلار را به چشم خواهید دید. روزی نیست که در این داروخانهها اتفاقات دردآور نیفتد و بیمارانی که احتیاج به داروهای خاص وارداتی دارند، با دست پر بر نمیگردند.
بیمارانی هستند که شبانهروز در این دو مکان میخوابند تا شاید روز بعد بتوانند داروی مورد نیازشان را پیدا کنند. دارو در کشور کم است و گرانی ارز کاری کرده که دیگر شرکتهای واردکننده نمیتوانند با این نرخ دارو وارد کنند. این دو داروخانه دولتی هم دارو ندارند و بیماران سرگردان شدهاند.
در این بین آن دسته از مردم که وضعیت مالیشان اجازه میدهد روانه خیابان ناصرخسرو شدهاند و برای تامین داروها به داروفروشان غیرمجاز التماس میکنند. گرانی ارز بار دیگر بازار قاچاقچیان دارو را در این خیابان پررونق کرده و تعداد داروفروشان هم هر روز افزایش پیدا میکند. داروهایی که از صحت و سلامت آنها اطمینانی در دست نیست و به صورت قاچاق وارد کشور شدهاند، به دست بیمارانی میرسد که شاید تنها امیدشان همین داروهای نایاب و گرانقیمت است.
البته این تمام ماجرا نیست و دلالان و قاچاقچیان دارو را امروز در تمام شهر و بهویژه در پیادهروهای داروخانههای تخصصی و فوقتخصصی دارو میتوانیم مشاهده کنیم که پا را فراتر نهادهاند و برای فروش داروهای نایاب به کنار داروخانهها آمدهاند. به عبارتی کار را برای خریدار آسانتر کردهاند و مسیر دستیابی به داروهای نایاب را کمتر کردهاند. دارو در اطراف داروخانهها معامله میشود و نه تنها نظارتی بر فعالیت این دلالان وجود ندارد، بلکه گویی مسئولان نیز از این روند ناراضی نیستند.
ارز مورد نیاز دارو در دسترس واردکنندگان دارو قرار بگیرد
محمدحسین قربانی، نماینده مجلس
نوسانات ارزی موجب شده کالاهای استراتژیکی مانند دارو هم از آن تاثیر بگیرند و گرانتر و نایابتر شوند. گرانی دلار در حوزه دارو و درمان تاثیر بدی داشته و بیماران بسیاری جانشان در خطر است. باید برای حل این مشکل مسئولان مربوطه راهکار درستی را اتخاذ کنند. هرچند این اتفاقات قابل پیشبینی بود و قبل از این اتفاقات باید راهکارهای آن اجرایی میشد.
اختصاص نیافتن بهموقع ارز دارو یا تاخیر در اختصاص آن، سلامت بیماران را به حدی تهدید میکند که این مساله میتواند عواقب ناگواری به دنبال داشته باشد. بنابراین باید ارز مورد نیاز دارو به سرعت در دسترس واردکنندگان دارو قرار بگیرد تا واردکننده نیز بتواند دارو را در اختیار بیماران قرار بدهد. اتفاقاتی که امروز در داروخانهها و اطراف آن و حتی در خیابان ناصرخسرو مشاهده میکنیم باید هرچه سریعتر به آن رسیدگی شود تا دلالان دارو نتوانند بیشتر کسبوکارشان را گسترش دهند.
متاسفانه وقتی نظارت در کشور ضعیف باشد و داروهای فوریتی هم روز به روز در کشور افزایش پیدا کند باید منتظر بروز اینگونه اعمال غیرمسئولانه و غیراخلاقی و ایجاد بازار سیاه و اقدامات پشت پردهای نیز باشیم. متاسفانه یک چرخه معیوب در این عرصه شکل گرفته که نیاز به مداخله مقامات قضایی، مراقبتهای بیشتر وزارت بهداشت و سازمان غذا و دارو و پیگیری مجلس دارد.