مجوز واردات ارز کاغذی به صرافی ها

ثمانه نادری

بر این اساس پیش‌بینی می‌شود بخشی از التهابات ارزی که به عقیده کارشناسان، ناشی از کمبود ارز در بازار بوده است، مرتفع شود. براساس تصمیم جدید بانک مرکزی، صرافی‌ها همچنین محور نرخ‌گذاری شدند. 

براساس تصمیم جدید بانک مرکزی، شیوه تعیین نرخ معاملات ارزی در سامانه نیما تغییر کرده است، به نحوی که در بخش فروش ارز حاصل از صادرات، این تغییرات مشهود است؛ به این معنا که در روش جدید، متقاضی (بانک/صرافی) می‌بایست نرخ خرید را اعلام کند و در صورت انتخاب هر یک از تقاضاها توسط عرضه‌کننده، معامله با نرخی که متقاضی اعلام کرده است شکل می‌گیرد.

همچنین عرضه‌کننده در صورت تمایل می‌تواند نرخ پیشنهادی خود را نیز به متقاضیان اعلام کند.
در این میان، اشکال قیمت‌گذاری ارزهای صادراتی در نیما توسط صادرکنندگان آن بود که، بین قیمت ارز صادرکننده خرد با عمده یا نرخ بازار هیچ همخوانی وجود نداشت و از منطق متعارف قیمت‌گذاری در بازار ارز نیز پیروی نمی‌شد. سامانه نیما با صدور اطلاعیه‌ای، این تغییر در شیوه قیمت‌گذاری را به اطلاع عرضه‌کنندگان و خریداران ارز بازار ثانویه اطلاع‌رسانی کرده است.
عرضه محدود ارز و همچنین تزریق کم آن به بازار یکی از عواملی است که طی مدت اخیر بارها از سوی کارشناسان به عنوان دلیل التهابات بازار ارز ذکر می‌شد. با این حال نفوذ برخی از گروه‌ها و ذی‌نفعان همچنان مانع از عرضه کافی ارز به بازار بوده است. بر همین اساس واردات ارز کاغذی ازسوی صرافی‌ها روزنه امیدی را به افزایش دارایی‌های ارزی باز خواهد کرد و به اعتقاد کارشناسان، می‌توان از طریق آن دشواری شرایط تحریم برای تولیدکنندگان را کمتر کرد.
گزارش‌های موجود نشان می‌دهد قیمت ارز برخلاف چند روز گذشته که سر از قیمت‌های ۱۵ هزار تومان درآورده بود، در مسیر کاهشی قرار گرفته است و با صحبت‌های رئیس کل بانک مرکزی، می‌توان به تداوم سیر نزولی آن امیدوار بود.
براساس گزارش‌های میدانی، بازار روز گذشته در ابتدای روز با قیمت‌های بالا برای ارز شروع شد و دلار تا ۱۴ هزار تومان هم قیمت داشت، ولی در ادامه با به جریان افتادن معاملات، قیمت‌ها نزولی پیش رفت. تا زمان تنظیم این گزارش (۱۴:۳۰) دلار تا ۱۳ هزار تومان و یورو تا ۱۵ هزار و ۴۰۰ تومان معامله شده است. ریزش قیمت در بازار ارز در حالی اتفاق می‌افتد که گرچه صرافی‌ها تمایل چندانی به فروش ندارند، اما مردم برای فروش به بازار آمده‌اند. در مقابل فروشنده‌ها البته خریدار چندانی نیست، چراکه در روند ریزشی بازار ترجیح می‌دهند منتظر ثبات قیمت باشند، در مجموع افرادی که اکنون تقاضای واقعی دارند، خریدارند و کسانی هم که به پول سرمایه‌گذاری‌شده در دلار خود نیاز دارند تا حدی فروشنده هستند. همچنین افرادی هستند که برای نوسان‌گیری از روز پنج‌شنبه به بازار آمدند و برای جلوگیری از کاهش سود دلار خریداری‌شده، ارز خود را می‌فروشند.
اما اینکه چرا جریان بازار برخلاف روزهای آخر هفته گذشته پیش رفته و قیمت ارز کاهشی شده، موضوعی است که فعالان و تحلیلگران بازار آن را در چند عامل بررسی می‌کنند؛ اول اینکه در روزهای اخیر عرضه در بازار از سوی صرافی‌های منتخب انجام شده که خود تا حدی به تقاضا پاسخ داده و اثرگذار بوده است. از سوی دیگر مجوز اخیر بانک مرکزی برای صرافی‌ها که بتوانند ارز خریداری‌شده از سامانه نیما را وارد کشور کرده و تحت شرایطی در بازار بفروشند نیز موجب شده تا انتظارات به سمت افزایش عرضه در بازار پیش برود.

کمبود ارز کاغذی
امیرعلی سیف‌الدین، کارشناس اقتصادی
در حال حاضر ۳ بازار ارز وجود دارد که باید ارتباط آنها با هم مشخص شود. ارز صرافی‌ها در خیابان عرضه می‌شود و خیلی تحت‌تاثیر سایر بازارها نیست و این خود قیمت ارز را بالا می‌برد. کمبود دلار کاغذی خود باعث فاصله قیمتی دلار در بازار ثانویه و بازار آزاد شده است. صرافی‌ها باید به مردم دلار کاغذی بدهند، در حالی که کمبود دلار کاغذی تشدیدکننده تفاوت قیمت دلار با بازار ثانویه و صرافی‌هاست. اگر صرافی‌ها دلار حواله‌ای بخرند پایین‌تر از دلار کاغذی خواهد بود، اما دلار کاغذی به دلیل کمبودی که دارد، همیشه با قیمت بالاتری نسبت به دلار حواله‌ای عرضه می‌شود. مجوز بانک مرکزی به واردات ارز کاغذی، تقاضاهای خرد در بازار ارز را پوشش خواهد داد. کار عمده صرافی‌ها نقل و انتقال پول و داد و ستد با ارزهای حواله‌ای است، در حالی که قسمت کمتر مربوط به دلار کاغذی است و متقاضیان آن نیز عمدتا دارندگان ارزهای خرد هستند که معمولا از آن جهت سوداگری یا برای حفظ ارزش پول خود بهره می‌گیرند. اجازه واردات ارز کاغذی اگرچه مراحل دشوار و سختی دارد، اما می‌تواند نرخ ارز در بازار آزاد را با پاسخ به تقاضاهای خرد، پایین نگه دارد. در صورتی که بازار ثانویه و بازار آزاد با هم ادغام شود و صرافی‌ها مجوز خرید و فروش در بازار ثانویه را اخذ کنند، بین نرخ ارز در بازارهای مختلف یک‌دستی به وجود می‌آید و تفاوت قیمت کم‌رنگ‌تر می‌شود. هرچند ارز کاغذی به این دلیل که کمتر است، همیشه از ارز حواله‌ای گران‌تر خواهد بود. با این حال واردات دلار کاغذی می‌تواند به کاهش تفاوت قیمت فعلی میان ارز بازار آزاد و ثانویه کمک کند.