شایلی قرائی
در کشور ما به دنبال گرانی نرخ ارز و نوسانات آن در تمام بازارها شاهد احتکار و گرانفروشی هستیم که بازار لاستیک نیز از این قاعده مستثنی نیست. به گفته فعالان بازار، در شرایط فعلی معاملهای در بازار لاستیک انجام نمیشود و کمبود کالا هم وجود دارد. به دنبال کشف برخی انبارهای غیرمعمول و ناشناخته این واقعیت آشکار شد که واردکنندگان لاستیک به دلیل آگاهی از بازرسیها کالاها را به انبارهای ناشناخته و غیرقابل شناسایی انتقال دادهاند.
در این رابطه فرمانده سپاه بهبهان گفت: یک انبار احتکار لاستیک خودروهای سبک و سنگین در این شهرستان کشف شد. عبدا… خیرانپور بیان داشت: یک انبار احتکارکننده لاستیک خودروهای سبک و سنگین به ارزش ۹ میلیارد ریال کشف و شناسایی شد و با هماهنگی دادستان شهرستان این انبار پلمب و پرونده تشکیلشده جهت بررسی و تعیینتکلیف به مراجع قضایی ارجاع داده شد.
همچنین فرمانده انتظامی خراسانرضوی گفت: هزار و ۱۰۰ حلقه لاستیک احتکارشده در شهرستان تربتحیدریه کشف و ضبط شد. فرماندهی انتظامی خراسانرضوی به نقل از سردار قادر کریمی گزارش داد: در پی کسب خبری مبنی بر نگهداری و احتکار تعداد زیادی لاستیک در دو انبار در تربتحیدریه موضوع در دستور کار پلیس قرار گرفت. وی افزود: در بازرسی از این انبارها هزار و ۱۰۰ حلقه لاستیک به ارزش ۲ میلیارد و ۵۰۰ میلیون ریال کشف و در این زمینه یک فرد متخلف دستگیر و پس از تشکیل پرونده برای سیر مراحل قانونی به مرجع قضایی معرفی شد.
دو انبار لاستیک خودرو احتکارشده نیز در گشت سیار تعزیرات حکومتی در کرمانشاه کشف شد. به گزارش روابطعمومی تعزیرات حکومتی استان، حسب گزارش سازمان صنعت، معدن و تجارت و با همکاری گشت سیار تعزیرات حکومتی دو انبار مملو از انواع لاستیکهای خودرو احتکارشده در کرمانشاه کشف شد. این گزارش حاکی است در راستای قانون هدفمندی یارانهها و حاکمیت در تنظیم بازار، همچنین برخورد قاطع با سودجویان و محتکران پرونده جهت هر دو محتکر تشکیل و در دستور کار شعب تعزیرات حکومتی استان کرمانشاه قرار گرفت. این قبیل موارد در رابطه با کشف انبارهای احتکار لاستیک بیشمار است و باید برای جلوگیری از ادامه این روند راهکارهایی اجرایی شود. در غیر این صورت هم تولید داخلی و هم بازار لاستیک به نابودی کشیده خواهد شد. از همه بدتر آنکه پایانی نیز برای وضع موجود قابل تصور نیست و در صورت ادامه یافتن این روند و نامشخص بودن نحوه فعالیت واردکنندگان تایر، قطعا قیمتها روند افزایشی خود را حفظ خواهد کرد و شرایط به مراتب بدتر خواهد شد.
واردکنندگان لاستیک را به مصرفکننده واقعی نمیدهند
داود سعادتینژاد، رئیس اتحادیه صنف فروشندگان لاستیک و روغن
گرانیهای اخیر در بازار لاستیک به دلایل مختلف رقم خورده است. متاسفانه واردکنندگان لاستیک را به مصرفکننده واقعی نمیدهند، بلکه به عاملان خود میفروشند که این خود به واسطهگری رونق میدهد. سود امروز کسبه ۲ تا ۳ درصدی است و مالیات دریافتی از آنان هیچ تناسبی با سود و درآمد واحدهای صنفی ندارد. تمام این موارد به علاوه نرخ ارز به آشفتگی بازار لاستیک دامن زده است. مسئولان تلاش کردند با اختصاص ارز دولتی و تصویب دستورالعملهایی از جمله منع واردات تایرهای مشابه تولید داخل یا اختصاص تایر ماشینهای سنگین تحت نظارت راهداریها تا حدی از ایجاد بحران در صنعت تایر بکاهند، اما تمام این اقدامها نتوانست آنطور که باید از بار مشکلات این صنعت بکاهد و بازار را سر و سامان ببخشد. اگر هزینههای جاری با افزایش چند درصدی که اشاره شده، کاهش نیابد، موجب گرانی خواهد شد. امیدوارم که هزینههای عوارضی کاهش یابد.
درماندگی از برخورد با احتکارکنندگان لاستیک
احمد موکل، فعال بازار
افزایش صددرصدی قیمت لاستیک از شب عید تا به امروز موجب شده در بازار مشتری وجود نداشته باشد. درست است که تولید داخلی در این زمینه پیشرفتهایی داشته، اما این امر هم مسکنی در بازار نبوده و گرانی در حال عبور از مرز صددرصد است. در حال حاضر بیشترین مشکل مربوط به تایرهایی است که برای خودروهای وارداتی استفاده میشود. تایرهای بزرگ و مخصوص خودروهای وارداتی در بازار کمیاب شده و در انبارها هم تایری وجود ندارد. احتکار به تایر و لاستیک خودرو هم رسیده است و کسی برای رسیدگی وجود ندارد. بازار به حال خود رها شده و متولی مربوطه هم عکسالعملی نشان نمیدهد. همچنین کم شدن ذخیره تایر موجود در انبارها، کاهش و غیرپیوسته شدن واردات و احتکار برخی تایرهای خاص و پرفروش باعث شده قیمتها از شب عید تا به حال تا مرز صددرصد افزایش پیدا کند.
تولید داخلی تایر هم به دلیل وابستگی به مواد اولیه وارداتی در حال ضربه خوردن است. تاثیرات نوسان و گرانی نرخ ارز به این بخش هم رسیده و کمکم تولید داخلی را نیز از گردونه رقابت خارج خواهد کرد. در تولید داخلی مشکلی وجود نداشت و با توجه به اقداماتی که در این صنعت انجام شده بود نیاز بازار خودروهای داخلی تامین میشد، اما امروز هم در تامین تایرهای خودروهای خارجی و هم داخلی مشکلاتی به وجود آمده است. واردات را نیز در رابطه با تایر خودروهای خارجی محدود کردهاند و همین امر به کمبود کالا در بازار دامن زده است. بسیاری از واردکنندگان انبارهای شناختهشده را خالی و در سولههای خارج از شهر تایرها را احتکار کردهاند و برای فروش گرانتر مشتری هم دارند. خودرو خارجی که نمیتواند با لاستیک داخلی حرکت کند. بنابراین میگردد و دلالان مربوط به این کار را پیدا میکند و به مقصد خود میرسد. این دلالان هم با توافق قیمت و سود خود فروشنده را به این خریداران معرفی میکنند.
این وضعیت تنها به سود دلالان و متخلفان بازار است و برای مصرفکننده جر ضرر و زیان از روی ناچاری نیست. با ادامه این وضعیت نه تنها تولید داخلی که روی ریل قرار گرفته بود از بین خواهد رفت، بلکه با گرانفروشی و احتکار لاستیک دیگر در بازار خرید و فروشی وجود نخواهد داشت و فعالان بازار باید این بازار را واگذار کنند. کمبود تایر در بازار نشان از کاهش حجم واردات یا احتکار گسترده این کالای مصرفی در بازار دارد که به دلیل حضور واسطههای غیررسمی، عملا راه چندان مشخصی نیز برای پیگیری قیمتهای گزاف فعلی از طریق سازمان حمایت از مصرفکننده یا سامانه تعزیرات باقی نگذاشته است.