سایت خبری تحلیلی کسب و کار استارت آپ | کارآفرینی | دانش بنیان | اقتصاد
محمد جوادی قاضیانی
تحریم‌ها وقتی سخت‌تر می‌شوند که علاوه بر تحریم خارجی، داخلی‌ها هم این کار را انجام دهند و به نوعی تحریم داخلی هم لحاظ کنند.به نظر منطقی نمی‌‌آید که تحریم داخلی و خارجی با هم وجود داشته باشند، اما بسیاری از حوزه‌های کسب‌وکاری در کشور ما این دو نوع تحریم را به اتفاق هم حس می‌کنند و با سختی‌های فراوان و عدم قطعیت‌ها دست و پنجه نرم می‌کنند. یکی از حوزه‌های کسب‌وکاری که این شرایط را تحمل می‌کند حوزه استارت‌آپ‌ها به‌ویژه کسبوکارهای اینترنتی است که علاوه بر اینکه تحریم‌های خارجی آنها را آزار می‌دهد و مانع‌شان می‌شود، داخلی‌ها هم با فیلتر کردن‌های سلیقه‌ای و ناگهانی یا قوانین دست‌وپاگیر و سنتی متفاوت با ذات آنها، تحریم‌های بی‌رحمانه‌ای را علیه آنها لحاظ می‌کنند.
تحریم‌های خارجی چه تاثیری بر استارت‌آپ‌ها می‌گذارند؟
۱٫ تاثیر بر بازار مصرف استارت‌آپ‌ها: هرچه شدت تحریم‌ها بیشتر می‌شود فشار اقتصادی ناشی از آنها سبد معیشتی خانواده‌ها را کوچک‌تر خواهد کرد و تمایل مردم به پاسخ دادن به نیاز‌های معمولی و درجه دو کمتر خواهد شد و استارت‌آپ‌هایی که این نوع خدمات را ارائه می‌دهند بازارشان کوچک‌تر خواهد شد؛ یعنی مردم بیشتر به دنبال پاسخ دادن به نیاز‌های اساسی‌شان خواهند بود و این مورد شاید برای کسب‌وکار‌هایی که این نوع کالا یا خدمات را عرضه می‌کنند، بهتر باشد و بازارشان بزرگ‌تر شود. البته با بزرگ‌تر شدن فاصله طبقاتی بین مردم، کسب‌وکار‌ها و استارت‌آپ‌هایی هم که کالای لوکس دارند و بازار هدف‌شان ثروتمندان هستند بازار خودشان را تقریبا حفظ خواهند کرد.
۲٫ تاثیر بر مبادلات بین‌المللی: برای کسب‌وکار‌هایی که مبادلات پولی و کاری بین‌المللی دارند با افزایش تحریم‌ها عرصه تنگ‌تر خواهد شد و برای نقل و انتقالات پولی با مشکلات بیشتر مواجه خواهند شد که البته راه‌هایی مثل استفاده از ارز‌های دیجیتال که پرریسک هم هستند به این نوع کسب‌وکار‌ها پیشنهاد می‌شود.
۳٫ تاثیر بر استارت‌آپ‌هایی که سرمایه‌گذاران خارجی دارند: بسیاری از استارت‌آپ‌هایی که در ایران بزرگ شده‌اند و اسم‌شان بر سر زبان‌ها افتاده است از سرمایه‌گذاران بزرگ خارجی استفاده می‌کردند و با شدت گرفتن تحریم‌ها، آنها هم برای ادامه همکاری به مشکلات زیادی برخورد خواهند کرد که باید راه‌حلی برای این مسائل پیدا شود.
فرصت‌هایی که با تحریم باید ایجاد شوند
۱٫ حمایت بیشتر از کسبوکارهای فناورمحور و کاهش تحریم‌های داخلی: احتمالا یکی از راه‌هایی که فشار تحریم‌های خارجی را کمتر خواهد کرد حمایت بیشتر دولت و مسئولان کشور از کسبوکارهای نوآورانه و فناورمحوری است که می‌توانند ارزش تولید کنند. دولت می‌تواند این کار را با بازبینی در قوانین دست‌وپاگیر و توجه بیشتر به آنها انجام دهد.
۲٫ رقابت کمتر: احتمالا با افزایش تحریم‌ها، شرکت‌ها و کسبوکارهای ایرانی رقبای خارجی کمتری را خواهند داشت و جدا از خوب و بد بودن این قضیه، احتمالا رقابت کاهش پیدا خواهد کرد و سرعت توسعه بازارشان بیشتر خواهد شد که البته در این بین حتی فرصت پیشی گرفتن از رقبای داخلی که تحت‌تاثیر تحریم‌ها منفعل شده‌اند، وجود خواهد داشت.
عدم امکان ایجاد برنامه‌ریزی پایدار
محمد مهدی‌باریده، کارشناس کسبوکارهای نوپا و هم‌بنیان‌گذار «پی‌پینگ»
در دنیای کسبوکارهای نوپا وقتی یک کسب‌وکار بر بستر اینترنت شکل می‌گیرد به یک‌سری سرویس‌ها به صورت عمومی احتیاج دارد. کسبوکارهای اینترنتی در تمام دنیا همیشه سعی می‌کنند در نخستین مرحله سرویسی را پیدا کنند که هزینه کمتری را دارد و می‌تواند برای‌شان بهینه کار کند و بعد از بزرگ‌تر شدن احتمالا می‌توانند سرویس‌شان را ارتقا دهند، اما در ایران بنابر مسائل تحریمی که داریم، خیلی از سرویس‌ها دسترسی‌های‌شان را برای ما بسته‌اند و این موضوع باعث می‌شود انتخاب ما برای نوع سرویس‌ها محدود شود و نتوانیم سرویس بهینه را انتخاب کنیم. مساله دوم این است که یک زمانی هست که شما از سرویسی استفاده می‌کنید، اما تحریم‌های جدید وضع می‌شوند و به دلیل همان تحریم‌های جدید اتفاقی که برای‌تان می‌افتد خارج شدن شما از سرویس مورد استفاده‌تان است که شما را مجبور به تغییر فرایند‌ها و برنامه‌های‌تان و تغییر دوباره سرویس می‌کند. پس با این دو مساله و تاثیر آنها مشخص می‌شود که شما با وجود برنامه‌ریزی قبلی که برای کسب‌وکارتان کرده‌اید، وقت و انرژی خودتان را باید صرف پیدا کردن سرویس‌های جایگزین و بازتعریف فرایند‌ها و برنامه‌ها کنید.
یک مورد دیگری که درباره تحریم‌ها وجود دارد، این است که تحریم‌ها در واقع فرصتی را ایجاد می‌کنند که شما از یک‌سری سرویس‌های بومی به عنوان جایگزین برای سرویس‌های خارجی استفاده کنید. نکته اینجاست که وقتی این تحریم‌ها به وجود می‌آیند عملا بستر‌های خارجی برای شما بسیار محدود می‌شوند و کسب‌وکارتان را خیلی کمتر می‌توانید در بازار‌های خارجی گسترش دهید، اما در بازار داخلی این فضا به وجود می‌آید که با استفاده از دانش فنی که اینجا وجود دارد کسب‌وکار‌هایی را مشابه کسبوکارهای خارجی به وجود بیاورید که حتی افراد عادی آن سرویس‌ها را بگیرند. البته این خیلی خوشایند هم نخواهد بود و بازار رقابتی را از بین می‌برد و بازار انحصاری به وجود می‌آید، اما باید توجه داشته باشیم که ما در این زمینه‌ها می‌توانیم با یک برنامه‌ریزی درست و بدون داشتن دغدغه کسب‌وکار خودمان را پیش ببریم.
