سایت خبری تحلیلی کسب و کار استارت آپ | کارآفرینی | دانش بنیان | اقتصاد
شایلی قرایی
اگرچه همه‌ساله قیمت میوه در فصل تابستان به دلیل فراوانی ارزان بود، اما در تابستان سال جاری نرخ میوه ناشی از سرمازدگی بهاره با نوساناتی در بازار روبه‌رو است. میوه جزو محصولاتی است که تقریبا با بیشترین افزایش قیمت در بازار مصرف مواجه شده، به گونه‌ای که رشد ۵۵ درصدی قیمت را تجربه کرده است. این درحالیست که گران‌ترین میوه که گلابی بیروتی است، با احتساب سود منطقی نباید بیش از ۱۷ هزار و ۵۵۰ تومان در میوه‌فروشی‌ها عرضه شود، اما… بازار میوه طی هفته‌های گذشته روند رو به رشدی را تجربه کرد و قیمت‌ها روز به روز نسبت به روزهای مشابه سال گذشته بیشتر شد که البته کارشناسان دلایل متفاوتی برای آن آورده‌اند، اما هر دلیلی هم داشته باشد رشد نجومی آنها برای هیچ کسی قابل انکار نیست، چراکه براساس آخرین آمار بانک مرکزی از متوسط قیمت خرده‌فروشی مواد خوراکی در تهران در هفته منتهی به ۲۲ تیر ماه، مجموعه میوه‌های تازه از سیب گلاب تا موز ۵۵٫۲ درصد افزایش قیمت را تجربه کرده‌اند که در این میان کمترین افزایش قیمت مربوط به انگور با ۱۳ درصد رشد و بیشترین آن به هندوانه با ۱۴۹٫۶ درصد اختصاص یافت. برای ارزیابی بهتر بازار میوه تهران سری به میدان مرکزی میوه و تره‌بار زدیم تا آخرین کشف قیمت عمده‌فروشی این محصولات را از مسئولان میدان مرکزی دریافت کنیم. در این میان آخرین صورت‌جلسه منتشرشده کشف قیمت‌ها مربوط به نخستین روز از مرداد ماه امسال بود. بر این اساس هر کیلوگرم انبه به طور متوسط ۱۵ هزار تومان قیمت داشت که با احتساب متوسط سود منطقی ۳۵ درصدی میوه برای واسطه‌ها، هر کیلوگرم انبه باید نهایتا به ۲۰ هزار و ۲۵۰ تومان در بازار مصرف برسد.
پس از انبه، گلابی بیروتی که متوسط قیمت عمده‌فروشی‌اش به ۱۳ هزار تومان رسیده است، بالاترین نرخ را به خود اختصاص داده که قیمت منطقی آن برای رسیدن به دست مصرف‌کنندگان نهایتا باید ۱۷ هزار و ۵۵۰ تومان باشد. زردآلوی ارومیه، هلوانجیری، توت‌فرنگی کرج، آلبالو و انگور بی‌دانه زرد در رتبه‌های بعدی بازار میوه قرار می‌گیرند که از ۱۰ هزار و ۸۰۰ تا ۱۴ هزار و ۸۰۰ تومان باید فروخته شوند. البته در این بازار قیمت برخی از محصولات نسبت به هفته‌های گذشته نیز تغییر چندانی نکرده است که می‌توان به طالبی، خربزه و تا حدودی خیار رسمی و گلخانه اشاره کرد که بدون تغییر مانده یا نوسان جزئی نسبت به هفته‌ها و حتی ماه گذشته داشته‌اند.
قیمت میوه در بازار روند کاهشی نخواهد داشت
اسدا… کارگر، رئیس اتحادیه فروشندگان میوه و تره‌بار
امسال با توجه به بروز شرایط اقلیمی با کمبود و افزایش قیمت میوه‌های سردرختی مواجهیم، به طوری که این امر علاوه بر کاهش فروش میوه در واحدهای عضو اتحادیه باعث نارضایتی آنها شده و اعتراض مردم را به همراه دارد. این در حالیست که اعضای ما تاثیر زیادی در افزایش قیمت میوه ندارند. افزایش چشمگیر قیمت محصولات باغی ازجمله گیلاس موجب شده که بخشی از تقاضا به سمت هندوانه، خربزه و طالبی سرازیر شود و در نهایت نرخ این اقلام را تحت‌تاثیر خود قرار دهد. مردم حق طبیعی اظهار گلایه از افزایش قیمت میوه را دارند، اما مصرف‌کنندگان تصور می‌کنند که دلیل افزایش قیمت میوه‌ها فروشندگان هستند. این در حالیست که قیمت اولیه این محصول و هزینه‌های جانبی متحمل بر فروش میوه افزایش یافته است.
هزینه‌های جانبی فروش میوه در حدود ۱۵ درصد بر قیمت تمام‌شده فروش محصولات تاثیر می‌گذارد. یکی از معضلات اصلی خرید و فروش میوه توسط اعضای اتحادیه ما عدم خالص‌فروشی آن ازسوی بارفروشان میدان مرکزی میوه و تره‌بار است. در کنار آن برخی از بارفروشان برای اعضای این اتحادیه فاکتور صادر نمی‌کنند که این امر غیرقانونی است. بارفروشان میدان مرکزی میوه از فروشندگان میوه در تهران مبالغی را تحت‌عنوان زیرچوبی (پول کارگری) دریافت می‌کنند که این امر نیز بر بالا رفتن هزینه‌های عرضه تاثیرگذار است. درباره چگونگی عدم عرضه میوه به صورت خالص‌فروشی هم باید اشاره شود که در هر کارتن ۴ کیلوگرمی میوه حدود ۸۰۰ گرم وزن آن جعبه است که با در نظر گرفتن متوسط قیمت میوه حدود ۶ هزار تومان بابت جعبه یا کارتن دریافت می‌شود. برای رفع این مشکل هماهنگی‌هایی با دستگاه مرتبط به عمل آمده و قانونی نیز به تصویب رسیده است، اما این قانون به مرحله اجرا نمی‌رسد.
در صورتی که تیم متشکل از اعضای اتحادیه فروشندگان میوه، تعزیرات، نیروی انتظامی، اتاق اصناف و وزارت صنعت، معدن و تجارت تشکیل شود و بر این امر نظارت کنند، قیمت تمام‌شده عرضه میوه حدود ۱۵ درصد کاهش می‌یابد. در میوه‌هایی که دارای بسته‌بندی نیستند و برای فروش آن مبالغی بابت وزن کارتن دریافت نمی‌شود شاهد دریافت زیرچوبی‌های بالایی هستیم، به طوری که بابت فروش هر کیلو هندوانه ۴۰ تومان بابت پول کارگری دریافت می‌شود. در میوه‌های وارداتی مانند موز و انبه، وزن جعبه حدود یک کیلوگرم است که آن به طور کامل از وزن نهایی آن کسر شده و به صورت خالص فروخته می‌شود، اما در میوه‌های داخلی این امر رعایت نمی‌شود. با وجود آنکه انتظار داریم بازار میوه در طول سال از روند متعادلی برخوردار باشد، اما در برخی مواقع همچون امسال کمبود میوه ناشی از سرمازدگی بهاره اثر سوء خود را بر بازار گذاشته است و ازاین‌رو پیش‌بینی می‌شود قیمت میوه در بازار روند کاهشی نداشته باشد.
ارائه نکردن فاکتور دلیلی برای گران‌فروشی شده است
جواد اکبری، فعال بازار میوه و تره‌بار
دلایل اصلی گرانی میوه و صیفی در بازار ارائه نکردن فاکتور و عدم خالص‌فروشی ازسوی بارفروشان، سودجویی واسطه‌گران، نبود تعادل در عرضه و تقاضا و اثرات اعتصاب کامیون‌داران است که هنوز در بازار ادامه دارد. نوسان قیمت میوه و صیفی ارتباط چندانی به خرده‌فروشی‌ها ندارد، زیرا به دلیل حضور دلالان و قانونمند نبودن خرید میوه و صیفی در مبدأ و ارائه نشدن فاکتور و عدم خالص‌فروشی توسط برخی از بارفروشان قیمت این محصولات در مقصد با افزایش روبه‌رو می‌شود. طبق قانون باید بارفروشان میوه و سبزی و صیفی را خالص‌فروشی و با فاکتور عرضه کنند. این درحالیست که اکنون بیش از ۴۰ درصد بارفروشان فاکتور برای فروش میوه و سبزی ارائه نمی‌کنند که همین بی‌قانونی منجر به تنش اعضای صنف فروشندگان میوه و سبزی با سازمان تعزیرات حکومتی در قیمت‌گذاری و عرضه محصول می‌شود. واسطه‌گران برای سود بیشتر میوه و سبزی را بدون فاکتور به اعضای صنف فروشندگان میوه و سبزی می‌فروشند. همچنین اعتصاب اخیر کامیون‌داران نیز در افزایش قیمت محصولات مذکور بی‌تاثیر نبوده است. درست است که مشکل کامیون‌داران حل شده است، اما اثرات آن هنوز در بازار وجود دارد. ممکن است برخی در میان فروشندگان میوه تخلف کنند، اما براساس ارزیابی‌های صورت‌گرفته ۹۰ تا ۹۵ درصد میوه‌فروشان قانونی عمل می‌کنند و براساس نرخ منطقی که باید وجود داشته باشد این محصولات را به مردم می‌فروشند، اما اگر در برخی از موارد فروشندگان میوه جریمه می‌شوند، به دلیل تخلف آنها نیست، بلکه حدود ۴۵ درصد از آنها بابت میوه‌ای که خریداری می‌کنند از عمده‌فروشان یا همان غرفه‌داران میدان مرکزی میوه و تره‌بار فاکتوری را دریافت نمی‌کنند و به همین دلیل هنگامی که بازرسان و ناظران از میوه‌فروشان میوه فاکتور درخواست می‌کنند و آنها فاکتوری در اختیار ندارند، آنها جریمه می‌شوند.
