سایت خبری تحلیلی کسب و کار استارت آپ | کارآفرینی | دانش بنیان | اقتصاد
شایلی قرایی
به گزارش کسب و کار نیوز، روند رشد استارت‌آپ‌ها در ایران طی چند سال گذشته به سرعت اتفاق افتاد و با ایجاد مراکزی مانند پارک‌های علم و فناوری به پیشرفت آنها کمک بسیاری شد. استارت‌آپ‌ها کسب‌وکارهای نوینی هستند که مهم‌ترین وجه ممیزه آنها با کسب‌وکارهای سنتی در «خلاقیت و نوآور» بودن آنها خلاصه می‌شود. برای راه‌اندازی یک استارت‌آپ باید کمی خلاقیت به خرج داد. دیجی‌کالا، شیپور، دیوار، چنگال و اسنپ تنها چند نمونه از موفق‌ترین استارت‌آپ‌‌هایی هستند که در ایران راه‌اندازی شده و اغلب مدیران عامل این استارت‌آپ‌ها، جوانان تحصیل‌کرده هستند که با الگوبرداری از موفق‌ترین نمونه‌های استارت‌آپ خارجی، آن را در ایران پیاده کرده‌اند.
رشد و توسعه استارت‌آپ‌ها در ایران در حالی جلو می‌رود که این شرکت‌ها با مشکلاتی روبه‌رو هستند که اگر برای حل آنها اقدام نشود، نمی‌توان بر تحقق اقتصاد استارت‌آپی امیدوار بود. مدتی است که بحث حمایت دولت از استارت‌آپ‌ها مطرح شده که در آن البته بسیاری از کارشناسان بر ضرورت ایجاد تسهیل‌گری، به معنای برداشتن موانع رشد، تاکید داشته و معتقدند که دولت به جای حمایت‌های مالی از استارت‌آپ‌ها تمرکز خود را باید روی حمایت‌های مقرراتی و مالیاتی از این کسب‌وکارها بگذارد. ضرورت این حمایت به‌ویژه در روزهایی که خبر خروج آمریکا از برجام اعلام شده و فضای اقتصادی کشور را تحت‌الشعاع قرار داد، بیشتر شده است. برخی معتقدند در این فضا، حتی فعالیت بنگاه‌های کوچک و متوسط هم منتفی است و با این حساب، چشم‌انداز توسعه فعالیت استارت‌آپ‌ها در ایران با چالش‌های بسیاری مواجه خواهد
شد.
کارشناسان و فعالان این حوزه معتقدند که بعید است شرکت‌های کوچک و متوسط به خاطر ترس از جریمه شرکت‌های بزرگی که طرف همکار با آمریکا هستند، در ایران به فعالیت خود ادامه دهند، چون عملا همان شرکت‌های بزرگ، مشتری آنان محسوب می‌شوند. ماجرا هم روشن است.
برای نمونه زمانی که قرارداد یک شرکت کوچک ۵ میلیون دلار باشد، اما به خاطر فعالیت با ایران قرار باشد دو برابر این رقم جریمه شود، با به خطر افتادن حیات، آن شرکت اقدام به توقف فعالیت خود در ایران خواهد کرد. امروز و در این شرایط با خروج آمریکا از برجام، بیشتر شرکت‌های خارجی که در این حوزه سرمایه‌گذاری کرده بودند، اقدام به لغو قراردادهای خود کرده‌اند و فضای استارت‌آپی کشور دچار چالش بسیاری شده است.
باید برای تشکیل اتاق فکر دست به کار شد
داریوش ابتکار، کارشناس فناوری اطلاعات
اهمیت استارت‌آپ‌ها در دنیای امروز برای همه آشکار شده و به همین دلیل شاهد هستیم چگونه نخبگان و افراد صاحب ایده برای به ثبت رساندن ایده‌های خلاقانه خود تلاش می‌کنند. در تمام کشورها برای رشد و توسعه اقتصاد به این گروه از شرکت‌ها اهمیت بسیاری داده می‌شود که چند سالی است در ایران هم این اتفاق خوشایند افتاده است. پارک‌های علم و فناوری با هدف حمایت از استارت‌آپ‌ها و شرکت‌های دانش‌بنیان راه‌اندازی شده‌اند که نتیجه مثبت آن را در رشد و پیشرفت استارت‌آپ‌ها شاهد هستیم. اقتصاد ایران بیشتر از هر کشور دیگری نیازمند ورود استارت‌آپ‌ها به آن است، چراکه ثابت شده اگر استارت‌آپ‌ها با علم و برنامه‌ریزی و با حمایت‌های دولتی وارد بازار شوند تاثیر آنها بر توسعه اقتصاد غیرقابل انکار است. درست است که استارت‌آپ‌ها در کشور در حال رشد و پیشرفت هستند، اما در کنار تلاش‌هایی که برای ارتقای آنها شده، جای یک اتاق فکر خالی است. دولت باید برای توسعه و بهبود فرایند عملکرد استارت‌آپ‌ها اقدام به راه‌اندازی یک سیستم ویژه برای حمایت از تفکرهای استارت‌آپی کند.
استارت‌آپ‌ها به عنوان رویکرد مدرن دنیای پیرامون ما شناخته می‌شوند و بدون شک صنایع مختلف بدون آنها هیچ شباهتی به شرایط فعلی نخواهند داشت. با این تفاسیر بسیاری از کشورها از نظر دولتی به دنبال راه‌اندازی راهکارهای حمایتی از استارت‌آپ هستند تا بتوانند به کمک آن به شرایط این نوع کسب‌وکار رونق بیشتری بدهند. ایران نیز به عنوان کشوری که در میانه میدان قرار دارد و شرایط خاصی را از نظر استارت‌آپی تجربه می‌کند، باید برای تشکیل این اتاق فکر دست به کار شود. اگر کشور ما قصد دارد از یک کشور متوسط به سوی یک کشور صنعتی و سرمایه‌داری بزرگ مهاجرت کند، باید اقدامات ویژه‌ای را برای بهبود عملکرد استارت‌آپ‌ها اتخاذ کند. بنابراین همان‌طور که اشاره شد، اصلی‌ترین رویکرد یادشده شامل استفاده از یک اتاق فکر است. این اتاق فکر موجب می‌شود فناوری‌هایی که در آینده قرار است رو به رشد باشند، شناسایی و به استارت‌آپ‌های نوظهور معرفی شوند.
برخی از سرمایه‌گذاران و شرکت‌ها به طور حتم از ایران خارج خواهند شد
افشین کلاهی، رئیس کمیسیون جوانان، کارآفرینی و کسب‌وکارهای نوین دانش‌بنیان اتاق ایران
تا قبل از خروج آمریکا از برجام سرمایه‌گذاری‌های بسیاری برای همکاری و شراکت با استارت‌آپ‌های ایرانی ازسوی خارجی‌ها می‌شد که با خروج این کشور از این توافقنامه ادامه فعالیت این شرکت‌ها ممکن است با خسارت روبه‌رو شود که نقش دولت در این میان می‌تواند مثبت باشد. در حال حاضر که خروج آمریکا از این توافقنامه قطعی شده، به طور حتم بسیاری از استارت‌آپ‌ها که چشم امید به برجام داشتند و همکاری‌های خوب نیز با شرکت‌های بین‌المللی صورت داده بودند، دچار ضرر و زیان خواهند شد. برخی از این سرمایه‌گذاران و شرکت‌ها به طور حتم از ایران خارج خواهند شد و استارت‌آپی که در ایران با آنها قرارداد دارد، متضرر خواهد شد. دولت می‌تواند با ارائه راهکارهای مشخص و با تخصیص بودجه، خسارت‌های احتمالی که در اثر خروج شرکت‌های خارجی سرمایه‌گذار به استارت‌آپ‌های ایرانی وارد می‌شود را جبران کند.
اهمیت کسب‌وکارهای نوین در اقتصاد و اشتغالزایی ثابت شده است و به همین دلیل در کشورهای توسعه‌یافته سرمایه‌گذاری و بودجه مجزا برای این موضوع در نظر گرفته می‌شود. این کسب‌وکارها با جذب نیروهای تحصیل‌کرده می‌توانند بخش مهمی از مساله اشتغال را حل کنند. باید به این نکته توجه داشته باشیم که کسب‌وکارهای جدید و استارت‌آپ‌ها ضمن آنکه تولید و ایجاد اشتغال می‌کنند روش زندگی را هم تغییر داده‌اند و برای مردم رفاه و کاهش هزینه‌ها را به ارمغان می‌آورند. امروز شاهد هستیم که کسب‌وکارهای جدید شغل‌های زیادی ایجاد کرده‌اند و استارت‌آپ‌های کوچک توانسته‌اند به شرکت‌های بزرگ تبدیل شوند و هر روز هم خدمات تازه‌ای ارائه دهند و افراد جدیدی را استخدام کنند. بنابراین حمایت و جبران ضرر و زیان‌های احتمالی این شرکت‌ها باید در دستور کار قرار بگیرد.
