سایت خبری تحلیلی کسب و کار استارت آپ | کارآفرینی | دانش بنیان | اقتصاد
شایلی قرایی
به گزارش کسب و کار نیوز، با وجود این، تلگرام هم بنابر تصمیم مسئولان ذی‌ربط دی ماه سال ۱۳۹۷ به‌دلایلی که اعلام شد، تن به سرنوشت اکثریت شبکه‌های اجتماعی و پیام‌رسان‌های مشابه خود داد و این موضوع فرصتی به پیام‌رسان‌های داخلی داد که بیش از پیش وارد عرصه شوند. اگرچه این موضوع مدت زیادی به طول نینجامید و تلگرام توانست بار اول با قید شرط، از فیلترینگ رهایی یابد، اما اردیبهشت‌ماه سال جاری بار دیگر فیلتر شد، این‌بار با توجیه حمایت از پیام‌رسان‌های داخلی. با وجود اینکه برخی کارشناسان و تحلیلگران همان زمان هم معتقد بودند فیلترینگ تلگرام تنها راه مناسب برای حمایت از پیام‌رسان‌های داخلی نیست، این روند تا امروز ادامه‌دار شده و البته از طرف مسئولان قضایی همواره به رشد پیام‌رسان‌های داخلی پس از اعمال فیلترینگ روی تلگرام و خروج اکثر کاربران از آن و کوچ به شبکه‌های داخلی اشاره شده است، هرچند این انتقاد هم وجود داشت که بخشی از کاربران ایرانی با استفاده از فیلترشکن همچنان از تلگرام برای پیام‌رسانی استفاده می‌کنند.
در آخرین اظهارنظرها، ابوالحسن فیروزآبادی، دبیر شورایعالی فضای مجازی با اشاره به اقدامات شورایعالی فضای مجازی درباره پیام‌رسان‌ها گفته است: در شورایعالی فضای مجازی برای پیام‌رسان‌ها مصوبه تصویب‌شده وجود دارد و در حال حاضر این مصوبه در حال اجراست. درباره اینستاگرام فعلا هیچ بحث خاصی نشده است. البته در سال‌های اخیر مردم و نخبگان درباره باز شدن یا بسته شدن برخی از پیام‌رسان‌ها صحبت‌هایی را مطرح می‌کنند، اما شورایعالی فضای مجازی درباره باز شدن توئیتر یا فیلتر شدن اینستاگرام هیچ بحث و بررسی تا به امروز نداشته است. وی با اشاره به تصمیمات در نظر گرفته‌شده برای پیام‌رسان تلگرام گفت: تصمیم درباره فیلترینگ تلگرام، یک تصمیم قضایی است و رویکرد شورایعالی فضای مجازی خروج از انحصار تلگرام بوده که با فیلترینگ بخشی از آن محقق شده است، اما در صورتی که خدمات پایدار داخلی در حوزه پیام‌رسان‌ها ایجاد شود، این احتمال وجود دارد که تلگرام رفع فیلتر شود که البته این تصمیم درباره این موضوع به عهده قوه قضائیه است. رئیس کمیته مخابرات مجلس نیز رفع فیلتر تلگرام را مشروط به بهبود و افزایش امکانات و قابلیت‌های اپلیکیشن‌های داخلی دانست. او از جمله افرادی بود که پیش از مسدودسازی تلگرام گفته بود که فیلترینگ این برنامه را به صلاح جامعه نمی‌داند و فیلترینگ آن را نوعی تزریق منفی به امنیت روانی مردم عنوان کرده بود. «رمضانعلی سبحانی‌فر» با اشاره به سخنان ابوالحسن فیروزآبادی، دبیر شورایعالی فضای مجازی، احتمال رفع فیلترینگ تلگرام را بعید ندانست و گفت: «به صورت طبیعی وقتی توانمندی‌ها و امکانات اپلیکیشنی بیشتر می‌شود استقبال و رضایت عمومی نیز از آن افزایش می‌یابد و فیلتر ماندن اپلیکیشن‌های مشابه خارجی نیز معنایش را از دست می‌دهد. در پی افزایش تدریجی امکانات و قابلیت‌های اپلیکیشن‌های داخلی که طی چند ماه آینده اتفاق خواهد افتاد، احتمال رفع فیلتر تلگرام نیز قوت خواهد گرفت.»
این نماینده مجلس معتقد است که مساله حریم خصوصی افراد و امنیت داده‌ها در فضای مجازی از دغدغه‌های حاکمیت است و وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات نیز در این راستا تلاش‌هایی را انجام داده تا امنیت کاربران در تمامی پیام‌رسان‌های بومی حفظ شود: «وزارت ارتباطات در حال تهیه لایحه‌ای برای تامین امنیت کاربران در فضای مجازی است که با تهیه و تصویب آن در مجلس و مشخص شدن چارچوب فعالیت کاربران اپلیکیشن‌ها در فضای مجازی هم نگرانی‌های امنیتی به اپلیکیشن‌های خارجی و فضای مجازی و هم بی‌اعتمادی افکار عمومی به اپلیکیشن‌های داخلی از بین می‌رود.» به گفته رئیس کمیته مخابرات مجلس براساس آمار غیررسمی تعداد کاربرانی که اپلیکیشن‌های پیام‌رسان بومی را روی گوشی‌های خود نصب کرده‌اند کمتر از ۲۴ میلیون نفر و کاربرانی که در این سامانه‌ها از آنها به عنوان کاربر فعال یاد می‌شود نیز کمتر از رقم ۱۰ میلیون نفر است. گفتنی است سبحانی‌فر پیش‌تر در هیاهوی اخبار تلگرام طلایی و هاتگرام نیز اظهار داشته بود که بهتر است مسئولان وقت با این دو سامانه برخورد نکرده و دسترسی آنها را محدود نکنند. این در حالیست کهتلگرام هرگز رفع فیلتر نمی‌شود
دبیر کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه گفت: تلگرام هرگز رفع فیلتر نمی‌شود. عمدالصمد خرم‌آبادی با بیان اینکه تلگرام هرگز رفع فیلتر نخواهد شد، در کانال سروش خود نوشت: شایعه بی‌اساس رفع فیلتر تلگرام که به‌منظور تنفس مصنوعی به پیکر نیمه‌جان این شبکه هرازچندگاهی منتشر می‌شود، نمی‌تواند روند مهاجرت مردم به پیام‌رسان‌های داخلی را متوقف کند. وی افزود: ان‌شاءا… با برنامه‌ریزی‌های انجام‌شده در آینده نزدیک با برطرف شدن برخی از موانع، مهاجرت به پیام‌رسان‌های داخلی تکمیل شده و گام بلندی در تحقق شبکه ملی اطلاعات برداشته خواهد شد.
فیلترینگ موجب سرازیر شدن کاربران به سوی شبکه‌های داخلی نمی‌شود
کیوان محبی‌نیا، کارشناس فضای مجازی
تلگرام از زمانی که وارد رقابت با واتس‌آپ و وایبر شد، به سرعت توانست خودش را متمایز با دیگر رقبایش نشان دهد و با ارائه خدمات و امکانات جدیدتر و بهتر کاربران بسیاری را جذب کرد. این پیام‌رسان در ایران توانست تا ۴۵ میلیون کاربر را داشته باشد که این میزان عضو برای یک پیام‌رسان در تاریخ استفاده از پیام‌رسان‌ها در کشور بی‌سابقه بوده است. به همین دلیل مسئولان با توجیه این مساله که تلگرام توانسته با این میزان کاربر انحصار ایجاد کند، تصمیماتی مبنی بر فیلتر آن گرفتند و تا زمان فیلتر شدن قطعی آن هم ماه‌ها طول کشید، چراکه فیلتر کردن پیام‌رسانی با این میزان کاربر باید کارشناسی‌شده انجام می‌شد. البته مدت‌زمانی که برای فیلتر قطعی تلگرام طول کشید متاسفانه برای انجام کار کارشناسی نبوده و به دلیل عدم اطمینان و مخالفت‌ها درباره فیلترینگ بوده است. بارها اعلام شده که فیلتر شبکه‌های اجتماعی جواب نمی‌دهد. چه این حرکت برای جذب کاربر به سمت شبکه‌های داخلی باشد، چه برای حفظ امنیت. به هر حال کاربران ایرانی بارها ثابت کرده‌اند که از شبکه‌های داخلی به دلایل مختلف استقبال نخواهند کرد، اما مسئولان این را نادیده می‌گیرند. فیلترینگ بدترین راه‌حل در مواجهه با مشکلات فضای مجازی است. پیام‌رسان‌های داخلی در حال حاضر در حال شکل‌گیری فضایی هستند تا کسانی که از طریق تلگرام به کسب‌وکار می‌پرداختند، در این شبکه کارشان را ادامه دهند و دچار صدمات نشوند و خدشه‌ای نبینند و خلأ آن پر شود، اما اگر نتوانند به درستی جایگزین شوند و خلأ آن پر نشود یک خسارت ملی برای ما خواهند داشت.
از سوی دیگر تکنولوژی لحظه به لحظه در حال توسعه است و بسیاری از وجوه زندگی را به تسخیر خود درآورده است. عرصه خدمات‌رسانی به مدد تکنولوژی ارتقا پیدا کرده است. اگر ما بخواهیم با مسدود کردن این راه‌ها با مسائل مواجه شویم عملا این امکانات را از مردم سلب کرده‌ایم. فیلتر کردن رسانه‌های دیگر عملا منجر به فیلترینگ رسانه‌های داخلی از طرف مخاطب می‌شود و این مساله مهم‌تر است. فیلترینگ موجب سرازیر شدن کاربران به سوی شبکه‌های داخلی یا رویگردانی از تلگرام نمی‌شود. تنها تفاوت این است که بعد از فیلترینگ مردم از فیلترشکن استفاده می‌کنند. مثل خیلی از شبکه‌های اجتماعی دیگر که با وجود فیلتر، مردم همچنان از آن استفاده می‌کنند. اگر بتوانیم شبکه داخلی بسازیم که توان رقابت با شبکه‌های جهانی را داشته باشد و در سطح جهان شناخته شود بسیار عالی است، اما در حال حاضر فیلترینگ تنها باعث استفاده بیشتر مردم از فیلترشکن می‌شود و تجربه ثابت کرده که مردم از پیام‌رسان‌های داخلی بعد از فیلترینگ شبکه‌های جهانی استقبال نمی‌کنند و فقط بازار فیلترشکن‌ها گرم‌تر می‌شود.
