رنگین‌کمان داستان‌های کودک دست نویسنده در بند

به گزارش کسب و کار نیوز به نقل از ایرنا، داستان را می توان یکی از نیازهای انسان امروزی دانست تا در پس آن تخیلات به بار نشسته و ننشسته خود را تخلیه کند.
مهمترین مولفه و شاخصه داستان‌پردازی، دست آزاد نویسنده در خیال‌پردازی است تا بتواند بیشترین ثمره در خلق مفهوم و معنا به مخاطب القا کند.
امروز اما ادبیات داستانی کودکان همچون بسیاری از زمینه های دیگر تحت تاثیر عواملی است که این وسعت دید را محدود و دست نویسنده را در بند می کند.
«مهدی ضرغامیان» نویسنده و مترجم کتاب‌های کودک و نوجوان، روز جمعه در گفت وگو با خبرنگار ایرنا گفت: بسیاری از موانعی که اکنون بر سر راه تمام امور وجود دارد دست و پاگیر ادبیات داستانی کودکان هم شده است.
ضرغامیان افزود: ادبیات داستانی کودکان به عنوان یکی از بخش های فرهنگی و اجتماعی، تحت تاثیر عوامل بیرونی و اجتماعی جامعه امروز است و اگر اینگونه ادبیات را هم به عنوان یک نهاد اجتماعی و فرهنگی در نظر بگیریم با سایر نهادها ارتباط دارد.
وی گفت: بر این اساس همه مشکلات و گرفتاری های جامعه و سایر بخش ها، خود به خود تاثیرشان را بر ادبیات داستانی کودکان می گذارند.
نویسنده کتاب «دایره المعارف تاریخ» ادامه داد: مسائل سیاسی و اجتماعی، اضطراب ها و نگرانی ها و مشکلات اجتماعی خود به خود باعث می شود نویسنده به عنوان تولید کننده کالای فرهنگی تحت تاثیر قرار بگیرد و ناامیدی القایی جامعه روی او اثر بگذارد و هم اکنون نیز به خاطر وضعیت موجود، عوامل بیرونی اثر تعیین کننده ای در ادبیات داستانی کودکان نهاده است.
ضرغامیان گفت: به عنوان نمونه کلیت وضعیت اقتصادی که اجازه تولید در همه بخش ها از جمله تولید علمی را نمی دهد، در این بخش هم تاثیر دارد و از نگاه جامعه شناسی ادبیات، تولید در این حیطه هم دستخوش آسیب شده است.
نویسنده «فرهنگ اعلام بچه‌های امروز» ادامه داد: آموزش و پرورش نیز به این بخش توجه چندانی نداشته و آمادگی ندارد مطرح کننده داستان کودکان باشد و به این جهت هم خوشایند کودکان نیست و از جریان آموزش هایشان حظی نمی برند.
ضرغامیان گفت: به طور کلی، متن لذت‌بخشی از پایه اول تا ششم نداریم و ادبیات کودک به کتاب های درسی راه ندارد، نه پدر و مادر و نه معلمان از نویسندگان شناختی ندارند و آنها را به فرزندان معرفی نمی کنند و تنها کنجکاوی بچه هاست که باعث اندک شناخت آنها از ادبیات متعلق به خودشان می شود.
وی افزود: آموزش و پرورش رسمی کشور، خواندن و چگونه خواندن یعنی ادبیات کودکان را پرورش نمی دهد.
ضرغامیان گفت: مشکل دیگر مربوط به خانواده هاست که خواندن را به عنوان بخشی از اوقات فراغت کودکان به رسمیت نمی شناسند و کانال های مختلف تلویزیونی یا دستگاه های دیجیتالی، جایگزین این بخش فرهنگی است و اصولا خانواده ها مصرف کنندگان خدمات فرهنگی نیستند.
نویسنده «دایره‌المعارف خردسال» افزود: در مورد موضوعات پرداخته شده توسط نویسندگان نیز مسائلی که به صورت مستقیم در مورد کودکان است و با در نظر گرفتن مخاطبی به نام کودک باید مدنظر قرار گیرد، اجازه پردازش ندارد.
ضرغامیان گفت: نویسندگان، تولیدکنندگانی هستند که مسائلشان از آرامش تا وسعت و میدان موضوع مورد پردازش در تولید آنها حائز اهمیت است، اما نویسنده ما سراغ هر موضوعی نمی تواند برود.
وی ادامه داد: نویسنده باید مخاطب خود را بشناسد و مسائل مورد نیاز او را مطرح کند و در اختیارش قرار دهد اما موانع متخلف سیاسی، فرهنگی، اجتماعی و حساسیت های موجود دامن گیر او در پرداختن به موضوع می شود.
وی گفت: بسیاری از مسائلی که امروز کودکان ما نیز درگیر آن هستند و تحت تاثیر آن قرار دارند مثل موضوعات آسیب های اجتماعی چون ایدز و یا اختلافات پدر و مادرها امکان پردازش ندارد، در حالیکه مخاطب ۱۳ ، ۱۴ ساله قرار است گرفتاری های خود را بشناسد اما نویسنده نمی تواند روی این مسائل کار کند.
وی افزود: بسیاری از موضوعات پس از کار شدن توسط نویسنده با واکنش های نامناسبی مواجه می شود و بسیاری زمان ها هم هنوز کتاب تولید نشده، مشخص نمی شود آخر و عاقبتش به کجا ختم می شود و این نویسنده را محتاط می کند.
ضرغامیان گفت: پرداختن بیش از اندازه به ادبیات تعلیمی کلیشه ای نیز با وجود اهمیت آنها، موجبات خستگی قشر کودکان می شود.
وی افزود: رنگین کمانی در مورد موضوعات ادبیات داستانی در جامعه وجود دارد که می شود سراغ آن رفت اما پرداختن به یک یا دو رنگ، زیبایی چندانی از این رنگین کمان نشان نمی دهد.
به گفته وی دهه ۶۰ و ۷۰ دهه رشد ادبیات کودکان است، اما بعد از آن این جریان دچار یک افول شده که تا به امروز ادامه یافته و آنچه الان هم وجود دارد حاصل تلاش، علاقه و همت نویسندگان است.
ضرغامیان افزود: یکی از مهمترین کارکردهای ادبیات کودکان، کمک به رشد اجتماعی و عاطفی و زبانی بچه هاست و نویسنده تنها زمانی می تواند به این رشد کمک کند که جامعه خود را بشناسد، عوامل جامعه پذیری و همچنین مسائل آسیب زا را به کودکان معرفی کند.
در مجموع، ادامه حیات داستان های کودک آن گونه که در خور ادبیات غنی ایرانی باشد و دلنشین و جذاب و مخاطب‌پسند، در گرو رفع موانع موجود در کار خلق، تولید و اشاعه و برخی ممیزی‌ها مسیر است.