دانشگاه ها نباید وارد مسائل اقتصادی شوند

به گزارش کسب و کار نیوز، دانشگاه ها و پژوهشگاه های نسل سوم به دلایلی از دانش محوری (نسل اول) و پژوهش محوری (نسل دوم) عبور کرده و به کار و ثروت آفرینی رسیده اند.
عوامل مختلفی موجب این حرکت شدند؛ اول این که دانشگاه هایی که می خواهند تحقیقات را در مرز دانش انجام دهند، به دنبال منابع متفاوت برای تامین آن هستند؛ زیرا هزینه های تحقیقات فراتر از بودجه های دولتی این دانشگاه هاست و همین امر باعث می شود واحدهای صنعتی تحقیق و توسعه را با همکاری دانشگاه های معتبر انجام دهند که در نتیجه فاصله بین صنعت و دانشگاه در کشورهای صنعتی از بین رفته است.
دلیل دیگر، جهانی شدن و وجود دانشجویانی با ملیت های مختلف در دانشگاه هاست، همین وضعیت دانشگاه ها را وارد مسابقه ای سه وجهی کرده است؛ جذب بهترین دانشجویان خارجی، انعقاد فزون ترین قراردادهای صنعتی و استخدام کارآمدترین اعضای هیات علمی.
حرکت به سمت این دانشگاه ها از مدت ها قبل در ایران مطرح شده و بر این اساس مراکز تحقیقاتی نسل سوم باید از تمرکز صرف به آموزش و پژوهش دست بردارند و بتوانند به اشکال مختلف؛ از جمله ارتباط با صنایع بخشی از هزینه های خود را تامین کرده و برای دانش آموختگان کارآفرینی کنند.
اما اجرایی شدن این هدف دشواری هایی دارد و مانند همیشه گذار از دورانی که دانشگاه ها و پژوهشگاه ها به بودجه کامل دولتی وابسته بوده اند و بر اساس آن هزینه می کردند تا رسیدن به استقلال مالی نسبی و کارآفرینی قطعا آسان نیست.
دکتر فتوحی روز جمعه در پاسخ به سوال خبرنگار علمی ایرنا در مورد موانع حرکت به سمت دانشگاه های نسل سوم با اشاره به استقرار ۴۰۰ شرکت دانش بنیان در اطراف دانشگاه توضیح داد: اکنون در مرحله اولیه و صفر دانشگاه های نسل سوم هستیم؛ زیرا از ابتدا توقع از دانشگاه ها تربیت نیروی انسانی بود، به تدریج وظایف پژوهشی و ارتباط با صنعت به آنها واگذار شد و اکنون انتطار داریم دانش آموخته های ما کارآفرین باشند.

*** دانشگاه نباید وارد مسائل اقتصادی شود
وی ادامه داد: حرکت در مسیر دانشگاه کارآفرین ملزوماتی دارد و دانشگاه ها در این مسیر با موانعی روبه رو هستند؛ از جمله موانع قانونی. به عبارت دیگر دانشگاه ها با موانع قانونی و مدیریتی برای استفاده از توانایی شرکت های دانش بنیانی که خود در تاسیس آنها نقش داشته اند، مواجه هستند.
استاد تمام دانشکده مهندسی برق دانشگاه صنعتی شریف، اظهار داشت: معتقدم دانشگاه ها نباید وارد مسائل اقتصادی شوند؛ زیرا عملا از رسالت اصلی خود دور می ماند. ولی باید از منافع تجاری سازی دستاوردهای پژوهشی بهره مند باشند.
وی تصریح کرد: این پارادوکسی است که نیاز به راه حل های حقوقی و قانونی دارد. مشخص نبودن رویه کمک به تاسیس شرکت های دانش بنیان، ارتباط دانشگاه با این شرکت ها پس از استقلال حقوقی و مالی و نیز شیوه تعیین سهم دانشگاه ها از مالکیت این شرکت ها از دیگر چالش هایی است که دانشگاه ها با آن روبه رو هستند.
در همین ارتباط، دکتر «محمدرضا آراستی» مدیر مرکز برنامه ریزی راهبردی و توسعه منابع دانشگاه شریف نیز گفت: رسالت دانشگاه های خوب کشور این است که از طریق ایجاد شرکت های دانش بنیان تعدادی از دانش آموختگان خود را به کار بگیرند و به رشد اقتصادی و اشتغالزایی کمک کنند.

*** مسئولان تصور می کنند تاسیس دانش بنیان به تولید ثروت و اشتغال منجر نمی شود
دکتر آراستی با اشاره به موانع تحقق این امر افزود: اولا چالش ذهنی بین مسئولان داریم که فکر می کنند از این مسیر درآمد و اشتغال زیادی نمی توان ایجاد کرد، همچنین بعضی مسائل قانونی و حقوقی داریم که مثلا اگر یک عضو هیات علمی عضو هیات مدیره شرکت دانش بنیان شود وظایفش در دانشگاه چگونه خواهد شد.
وی با تاکید بر ضرورت نقش آفرینی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری افزود: وزارت علوم باید نقش سیاستگذاری خود را در این زمینه به خوبی ایفا کند و برای قانونگذاری در این حوزه گام بردارد.
وی همچنین در مورد بخش دیگری از مشکلات با اشاره به منطقه ای که بعضی دانشگاه ها مانند دانشگاه صنعتی شریف واقع شده اند، گفت: استقرار در مرکز شهر و منطقه مسکونی امکان رشد بیشتر را نمی دهد. دانشگاه شریف در محدوده ۱۷ هکتاری است و سه هکتار آن در سال های اخیر ملحق شده، گسترش دانشگاه با خرید منازل مسکونی ممکن است که تحقق آن به سختی صورت می پذیرد.
علمی**۹۱۵۷*۲۰۱۷**۱۳۶۸