شایلی قرایی
مروری بر آمارهای رسمی گویای آن است که ایران در زمینه توسعه ارتباطات و فناوری اطلاعات رتبه خوبی در منطقه و دنیا ندارد. حتی در آمارها از پیشروی ۱۴ کشور منطقه در بخش فناوری اطلاعات و ارتباطات سخن به میان آمده، در حالی که ایران با ظرفیتهایی که در این رابطه دارد، رتبه خوبی در این بین کسب نکرده است.
به گزارش کسب و کار نیوز در این میان برخی پروژههای فناوری اطلاعات که در ارتقای رتبه جهانی ایران تاثیر دارد، نیازمند همکاری سازمانهای دیگر است که متاسفانه شاهد هستیم هر سازمان برای خود سازی میزند و مجموع این سازهای مخالف جلوی پیشرفت ایران را در این حوزه گرفته است. سازمانهای اداری و دولتی که در این حوزه مسئولیت دارند باید به بحث فناوری اطلاعات، انفورماتیک و تجارت الکترونیک بها بدهند و برای این حوزه فضا ایجاد کنند. اگر قرار است کشور طبق چشمانداز ۲۰ ساله در سال ۱۴۰۴ کشور اول منطقه شود باید به حوزه فناوری اطلاعات بیش از گذشته توجه شود، مسلما با توجه به حمایت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی انگیزه برای حضور بخش خصوصی چند برابر میشود.
در این باره اما وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات از ارتقای شاخص استفاده از فناوری اطلاعات کشور در جهان خبر داد. محمدجواد آذریجهرمی با اشاره به ارتقای رتبه فناوری اطلاعات کشور در جهان از رتبه ۱۱۱ به ۱۰۱ گفت: رویکرد بهرهمندی از فناوری اطلاعات در بخشهای کشاورزی، سلامت، گردشگری، حملونقل، آموزش، محیطزیست، مدیریت، کسبوکار و دیگر بخشها میتواند این شاخص را افزایش دهد. وی افزود: جهتگیری کشور در برنامه ششم توسعه بهبود ۳۰ پلهای رتبه کشور در شاخص بهرهمندی از فناوری اطلاعات است و ظرفیتهایی که برای رسیدن به این تحول پیشروی ماست، زمینهساز اشتغال و رونق کسبوکار در فضای مجازی است. وزیر ارتباطات اضافه کرد: همیاری و همراهی مدیران در کنار اعتمادسازی بیشتر و بهرهمندی از نیروی جوان خلاق و بااستعداد، بهترین راه برای حل مشکلات و رفع موانع پیشرو است.
آذریجهرمی با اشاره به اهمیت درک متقابل در حوزه ارتباطات و فناوری اطلاعات، گفت: برای رسیدن به توسعه پایدار در این حوزه میتوان از تفاوت دیدگاههایی که از تخریب و کارشکنی به دور و سازنده است، به بهترین نحو بهره برد. وی با تاکید بر سرمایهگذاری در نیروی جوان، نخبه و باانگیزه داخلی، افزود: ظرفیتهای بالقوه و نامحدودی از نیروی خلاق نسلهای دوم و سوم انقلاب برای پیشرفت و توسعه بهویژه در حوزه فناوری اطلاعات وجود دارد که باید از آن بهرهبرداری کرد. وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات افزود: در شرایط فعلی و در حالی که موانع بیشماری پیشروی ما قرار دارد، اداره کشور کار سادهای نیست و ممکن است در بخشهایی از دولت ضعفهایی هم وجود داشته باشد، اما مهم این است که در فضایی دوستانه نظرات مختلف مطرح و با همدلی موانع از پیشرو برداشته شود.
ساز ناهماهنگ سازمانها در اجرای پروژههای فناوری
ایلیا تبری، کارشناس فناوری اطلاعات
رتبه ایران در حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات در دنیا آنقدر پایین است که باید واژه رتبه رقتبار را برای آن بهکار برد. شاید با استفاده از کلمه «رقتبار» بتوانیم واقعیت را بیان کنیم. در حال حاضر پروژههای استارتآپی که میتوانند در ارتقای رتبه ایران در این بخش کارساز باشند، خوابیده است و حمایتی آنچنان که باید از آنها نمیشود. اگر حمایتهای مالی و معنوی که در حال حاضر از پیامرسانهای داخلی میشود از این پروژهها میشد، شاید در حال حاضر شاهد ارتقای رتبه ایران در دنیا بودیم. همچنین پروژه دولت الکترونیک که بر زمین مانده هم مصداق دیگری برای صحت این موضوع است. ادامه این پروژه آنقدر طول کشیده که شاهد بودیم طی چند روز گذشته وزیر ارتباطات نیز در این باره صحبت کرده و از عدم همکاری سازمانها با دولت الکترونیک شکایت کرده و اعتراض دارد. هزینههایی که در این رابطه دولت متحمل شده بسیار زیاد است. بودجههای کلانی برای راهاندازی آن اختصاص یافته و هنوز درباره پروژههای اصلی که همان دولت الکترونیک است، پیشرفت چندانی ندیدهایم. انتخاب افراد نامناسب، عدم مهارت نیروهای انسانی و محدودیت منابع میتواند از دلایل اصلی عدم حصول پیشرفت در این رابطه باشد. سازمانها هم همکاری لازم را با دولت ندارند. این بدان معناست که این پروژه درگیر سازهای ناهماهنگی است و هر دستگاهی ساز خود را میزند. مشکلات فعلی اینترنت به دلیل نبود محتوای کافی و نیز نبود پهنای باند مناسب گریبان ما را گرفته است که در این راستا لزوم راهاندازی شبکه ملی اطلاعات احساس میشود.
در حال حاضر ساختار بسیار سنگینی پیش پای تحقق پروژههای فناوری اطلاعات قرار گرفته و همین ساختار مانع اصلی در توسعه کشور است. همین ساختار است که جلوی پیشرفت استارتآپها را هم گرفته است. دیگر هر کسی مزایای ورود استارتآپها به حوزه اقتصادی کشور را میداند. کل دنیا اقتصاد خودشان را برمبنای استارتآپها پایهریزی کردهاند. دولت هم باید حمایت مالی داشته باشد و هم حمایتهای مقرراتی و مالیاتی را برای این کسبوکارها در نظر بگیرد. در غیر این صورت در این مدل ساختار باید شاهد شکست پروژههای فناوری در کشور باشیم. در حال حاضر پایین بودن رتبه ایران در اکثر شاخصهای بینالمللی و نیز فقدان شاخص و نرمافزار پالایش محتوا از دیگر مشکلاتی است که باید در این عرصه رفع شود. همچنین فقدان سرمایهگذاری ملی و عدم تخصیص سرمایه به این بخش از دیگر نقاط ضعف فاواست. ناکافی بودن محتوای بومی و ملی، نبود یک موتور جستجوی ملی و ناکافی بودن اطلاعرسانی و آموزش به مردم و فقدان آیندهنگری از دیگر مشکلات این بخش است که باید برای تحقق آنها برنامهریزی دقیق داشت.