سایت خبری تحلیلی کسب و کار استارت آپ | کارآفرینی | دانش بنیان | اقتصاد
شایلی قرایی
به گزارش کسب و کار نیوز، صنعت تایر از جمله صنایع مهم در زنجیره ارزش صنایع خودرو و حمل‌ونقل است و از آنجا که بیش از ۶۰ درصد مواد اولیه مورد مصرف در این صنعت را مشتقات نفتی تشکیل می‌‌دهد، برخورداری از منابع نفتی در کشور، ایران را به یکی از مستعدترین کشورها در صنعت تایر تبدیل کرده است. با این حال، در حالی که بسیاری از زیرساخت‌ها برای توسعه این صنعت مهم در کشور وجود دارد، اما تاکنون از ظرفیت‌های بالقوه این صنعت برای ایجاد جاذبه در سرمایه‌گذاری‌های صنایع پایین‌دست نفت و پتروشیمی و تکمیل شدن زنجیره تولید در کشور و در نهایت، بهره‌مندی از مزایای اقتصادی و مزیت‌های رقابتی و صادراتی آن استفاده نشده است، به طوری که امروزه برخی کشورهای همجوار که از منابع نفتی برخوردار نیستند، گوی سبقت را در صنعت تایر از ایران ربوده‌اند و در تولید و صادرات محصولات این صنعت بسیار جلوتر از ایران حرکت می‌کنند.
صنعت تایر در کشور همانند دیگر صنایع موانع و مشکلات بسیاری در مسیر توسعه و پیشرفت خود دارد که اگر اقدامات اساسی و برنامه‌ریزی‌ها و حمایت‌های متناسب با ظرفیت و توان این صنعت در کشور صورت گیرد، علاوه بر تولید و تامین صددرصدی نیاز داخلی، می‌توان از مزیت‌ها و ظرفیت‌های صادراتی صنعت تایر در جهت ایجاد اشتغال پایدار، رشد اقتصادی، ارزآوری مناسب و… استفاده کرد.
تولید داخلی باید در راستای صادراتی بودن باشد
مهدی آزادبیگی، کارشناس صنعت
صنایع لاستیک‌سازی امروز با توجه به امکاناتی که در اختیار دارند، به خوبی توانسته‌اند بخشی از نیاز بازار را بر عهده بگیرند و سهمی در بازار برای خود دست و پا کنند. در این آشفته‌بازاری که کشور در آن غرق شده و واردات جای تولید را گرفته است، برندهایی مانند لاستیک بارز، دنا، کویر و کیان توانستند رشد کنند و اگر از نظر تکنولوژی روز دنیا عقب‌ماندگی نداشتند، امروز دیگر نیازی به واردات نداشتیم. در سال‌های اخیر که تحریم‌ها بر کشور سایه افکنده بود و تا قبل از اجرای برجام، وضعیت تولید داخلی خیلی مناسب نبود، ولی در حال حاضر با تکانی که صنایع بعد از برجام به خود دادند، توانسته‌ایم به روزهای اوج نزدیک‌تر شویم. البته با خروج آمریکا از برجام شاید همین پیشرفت‌ها نیز تهدید شود، اما ضعف ما دقیقا همین موارد است که چرا باید تولید داخلی ما وابسته به این موارد باشد. باید در تولید داخلی آنقدر خودکفا باشیم که نگرانی‌ای بابت واردات مواد اولیه و تکنولوژی از خارج نداشته باشیم.
صنعت خودرو یکی از مهم‌ترین صنایع کشور است و صنعت لاستیک‌سازی نیز به عنوان یک صنعت مکمل از اهمیت خاصی برخوردار است. متاسفانه در سال‌های اخیر مشکلات اقتصادی، رکود، افزایش نرخ ارز، کاهش نقدینگی شرکت‌ها و… موجب شد صنعت لاستیک‌سازی نتواند آنطور که باید، تولید داشته باشد. البته این امید وجود دارد که با رفع یا حتی کاهش برخی تحریم‌ها و شروع حمایت‌های ضروری از صنعت کشور، توسعه صنعت تایرسازی نیز مورد توجه قرار بگیرد و روند تولید آن نیز بهبود یابد.
مشکل واردات لاستیک از یک سو و نبود تکنولوژی از سوی دیگر موجب ناتوانی برای پاسخگویی به نیاز بازارها شده است. امروز سازندگان تایر نمی‌توانند برخی اندازه‌ها را برای خودروهای جدید بسازند، زیرا فناوری سازندگان داخلی برای ۲ تا ۳ دهه گذشته است. به عنوان مثال در کشورهای پیشرفته‌ای مانند آلمان امروز لاستیک‌های بدون پنچری تولید می‌‌شوند. صنعت تولید تایر پنچری‌رو (در صورت پنچر شدن تا رسیدن به نخستین تعمیرگاه قادر به بازسازی خود است) در کشورهای پیشرفته در حال توسعه است و این در حالیست که در کشور ما هنوز در ساخت ابتدایی‌ترین لاستیک‌ها برای خودروهای داخلی هم دچار مشکل هستیم. برنامه‌ریزی‌های دقیق در کنار ارائه تسهیلات برای ورود تکنولوژی‌های مربوط به این صنعت باید در دستور کار قرار بگیرد تا بتوان این صنعت را برای پاسخگویی به نیازهای بازار داخلی بالا کشید. هرچند تولید داخلی باید در راستای صادراتی بودن باشد و اگر اهداف صادراتی در آن لحاظ نشود به جای اینکه یک گام به جلو برداریم باید یک گام به عقب برداریم. این صنعت به لحاظ فناوری و ماشین‌آلات کمبودهای زیادی دارد و باید بهفکر جبران آنها بود.
صادرات تایر به صورت محدود صورت می‌گیرد
مصطفی تنها، سخنگوی انجمن صنعت تایر
تولید داخلی صنعت لاستیک‌سازی باید در جهت صادراتی بودن پیش برود، چراکه متاسفانه در حال حاضر میزان صادرات تایر تنها ۵ درصد از تولید است و این رقم برای صنعت بزرگ لاستیک‌سازی بسیار ناچیز به شمار می‌رود. در شرایطی که امروز در آن قرار داریم، نوسانات ارزی برای تولیدکنندگان این محصول مشکلاتی را به وجود آورده است. تهیه و خرید مواد اولیه وارداتی برای تولیدکنندگان بسیار سخت شده و به همین دلیل تولید لاستیک کاهش بسیاری داشته است.
به طور کلی سهم تولید داخلی لاستیک از صادرات بسیار کم بود و در حال حاضر هم که برخی دلایل موجب کاهش تولید شده است، شاهد ریزش دوباره صادرات هستیم. صادرات تایر به صورت محدود صورت می‌گیرد و میزان صادرات تایر به ۵ درصد از تولید رسیده که محدود به صادرات لاستیک دوچرخه و موتور به کشورهای افغانستان و پاکستان است. این موضوع به بالا بودن قیمت تایر و نبود بازاریابی مناسب باز می‌گردد. در صنعت لاستیک‌سازی کشور به دلیل بالا بودن نرخ مواد اولیه، هزینه تمام‌شده تولید کالا بسیار بالاست و به همین دلیل کالاهای ایرانی نمی‌توانند در رقابت با کالاهای خارجی موفق عمل کنند. شرط موفقیت در بازارهای جهانی کیفیت و قیمت مناسب محصولات است که متاسفانه حتی اگر از لحاظ کیفیت مشکلی نداشته باشیم، موضوع قیمت اجازه حضور در بازارهای جهانی را نمی‌دهد. متاسفانه مشکل دیگری که در انتظار این صنعت است، خروج آمریکا از برجام خواهد بود، چراکه به دنبال آن به طور قطع بسیاری از تولیدکنندگان بزرگ تایر که فناوری و تکنولوژی بالایی در ساخت تایر دارند، به دلیل نگرانی از تحریم‌های آمریکا از همکاری با ایران سر باز خواهند زد.
