شایلی قرایی
نانآوران، سهنان، کماجپزان، مارالپخت، نان سحر و… از نمونه کارخانههای پخت نان و محصولات مشابهاند که در بازار ایران بسیار شناخته شدهاند. این کارخانهها با تولید نانهای کاملا اتوماتیک و بهداشتی توانستند نیاز بازار را پاسخ دهند. امروز با توسعه این مدل از کسبوکارها علاقه مردم به نانهای صنعتی به لحاظ وجود تنوع در آنها افزایش یافته است.به گزارش کسب و کار نیوز البته افزایش سهم نان صنعتی در سبد مصرفی خانوارها، نیازمند اقداماتی همچون فرهنگسازی برای مصرف این نوع نان و شکلگیری تولید رقابتی با بهبود کیفیت و قیمت متعادل این محصول است. با این روند واحدهای تولید نان صنعتی باید در تولید و عرضه این نوع نان انعطافپذیر باشند و نان بهتر و مرغوبتری به مردم عرضه کنند.
هرچند مشکلاتی بر سر راه این کارخانهها و صنایع وجود دارد، اما با تلاشها و برنامهریزیها میتوان سهم نان صنعتی را در کشور افزایش داد. در کشور ما متولیان زیادی در امر چرخه گندم، آرد و نان وجود دارد؛ این در حالیست که در کشورهای دیگر یک مرکز پاسخگویی به مسائل چرخه گندم، آرد و نان وجود دارد. تعداد زیاد متولیان باعث شده نتوانید پاسخ درستی بگیرید. دولت یارانه بسیار سنگینی را بابت گندم، آرد و نان پرداخت میکند و اتحادیهها هیچ نقشی در رابطه با کیفیت نان نمیتوانند داشته باشند. ساختار تولید نان در کشور ما مصوب است. تولید نان در کشور۹۰ درصد بهصورت دستی است؛ در کشورهای دنیا ساختار تولید نان به سمت نانهای حجیم و صنعتی رفته است. تولید نان در کشور ترکیه، ۹۰ درصد بهصورت نانهای حجیم و صنعتی است. ما باید ساختار تولید را اصلاح کنیم و یک متولی مشخص در این حوزه قرار دهیم و متولی مشخص برنامهریزی و فعالیت درستی را انجام دهد.
امروزه باید پذیرفت که داستان گندم از مزرعه تا سفره و ویژگیها و کیفیت نان متفاوت از گذشته شده است و متاسفانه در کشور ما در فرایند تولید نان سنتی دانش کافی را بهکار نمیبریم و زمان کافی را برای تهیه نان نمیگذاریم و در چنین شرایطی طبیعی است که نان کیفی هم عایدمان نمیشود. عمل تخمیر به عنوان یکی از مهمترین عوامل ارتقای کیفیت نان بهشمار میرود که علاوه بر افزایش ۶۰ درصدی کیفیت، ضایعات نان را تا ۳۰ درصد کاهش میدهد، ازاینرو چارهای جز تغییر جهت سیاستگذاریهای بخش آرد و نان کشور به سمت توسعه استفاده از خمیرمایه باقی نمیماند. فرضیهای که اگر با آزادسازی قیمتگذاری نان و جهتدهی یارانههای بیهدف به سمت توسعه استفاده از خمیرمایه در نانواییها سوق یابد بیشک بهترین نسخه کیفیسازی نان کشور بهشمار خواهد رفت.
مهمترین مشکل واحدهای تولیدی نان مواد اولیه است
آیدین منوری، کارشناس بازار نان
با ورود کارخانههایی با عناوین نانآوران، سهنان و… مدل جدیدی از عرضه نان و محصولات وابسته به آن در کشور آغاز شد. نان و محصولات وابسته به آن در تحولی که توسط این کارخانهها که بعدها تبدیل به برند شدند بدون دخالت دست و به صورت صنعتی تولید شد و مصرفکنندگان نیز در بازار داخل استقبال خوبی از این محصولات داشتهاند. برندسازی در این بخش به سرعت شکل گرفت و به دلیل اینکه در بازار داخل تا قبل از آن این مدل نان و محصولات وابسته تولید نمیشد این کارخانهها توانستند به سرعت سهم زیادی در بازار کسب کنند. تمام کارخانههای پخت نان به صورت صنعتی و بدون دخالت دست با شناخت نیاز بازار به این نوع محصولات توانستهاند سهم قابل توجهی را از فروش داخلی داشته باشند. در تمام صنایع اگر بتوان نیاز بازار را شناخت و با توجه به آن کسبوکار و صنعتی را راهاندازی کرد موفقیت آن را میشود تضمینشده به شمار آورد.
نان صنعتی براساس یک استاندارد خاص تولید میشود که تمام مراحل تولید، نیروها، مواد اولیه و محصول نهایی کنترل میشود و همچنین ضایعات نداشته باشد و مصرفکننده همواره شاهد کیفیت یکسان باشد. بنابراین میتوان به جرات اشاره کرد که کیفیت در نانهای صنعتی بیشتر دیده میشود.
البته ادامه این موفقیتها و ضرورت راهیابی این محصولات به حمایتهای دولتی بستگی دارد. اوایل راهاندازی این مدل از تولید نان در کشور شاهد حمایتهای پیاپی بودهایم، اما با گذشت زمان دیگر اثری از کمک و حمایت دیده نمیشود. در حال حاضر که این برندها نیاز به حمایت برای دستیابی به بازارهای خارجی را دارند، کسی پیدا نمیشود که حمایتی از آنها داشته باشد. بعد از هدفمندی یارانهها خیلی از هزینهها چند برابر شده، اما هیچ حمایتی در این زمینه انجام نشده، در صورتی که همه مسئولان بر ارزش غذایی نان صنعتی در مقابل نان سنتی واقفاند. متاسفانه پروژههای زیادی در کشور افتتاح شده، اما به دلیل حمایت نشدن، هیچ فعالیتی ندارند. در حال حاضر مهمترین مشکل واحدهای تولیدی نان صنعتی مربوط به مواد اولیه است. عمدتا با مشکل کمبود آرد باکیفیت روبهرو هستند و در طول هفته هر روز از یک آرد متفاوت ممکن است استفاده شود. مشکل دیگر هم مربوط به مواد افزودنی و بهبوددهندههاست. برای تخمیر آرد نیازمند مواد افزودنی مجاز هستیم که در حال حاضر از کشورهای دیگر آن را وارد میکنیم.
انگیزه افراد به سمت خرید نان ارزانتر منحرف میشود
محسن لزومیان، رئیس انجمن تولیدکنندگان نانهای صنعتی
نانهای صنعتی امروزه در تمام دنیا یکی از پرمصرفترین نمونههای نان موجود است که به دلیل رعایت موارد بهداشتی و انجام تمام امور مربوط به پخت نان با دستگاه طرفداران بسیاری دارد. در ایران متاسفانه با وجود اینکه این مدل نانها مصرفکنندگان بسیاری دارند نتوانستهایم مسئولان را برای حمایت ادامهدار از این صنعت قانع کنیم. مشکلات زیادی بر سر راه تولیدکنندگان این محصولات وجود دارد که باید حمایت دولتی وجود داشته باشد تا بتوان بر آنها غلبه کرد. این صنعت به دلیل موقعیت خوب اشتغالزایی که دارد میتواند کمکحال دولت باشد.
نان کالای ضروری و مصرفی به شمار میرود که به صورت روزانه بر سر سفره تمام خانوارهای ایرانی قرار میگیرد. در این شرایط انگیزه افراد به سمت خرید نان ارزانتر منحرف میشود و بدون شک نانهای صنعتی به دلیل قیمت بالاتر بازنده رقابت با نانهای سنتی خواهند بود، اما در کنار این رقابت قیمتی نابرابر، مصرفکنندگان نیز به لحاظ بهداشتی متضرر خواهند شد. در ایران هزینه تولید نان صنعتی بالاست و علاوه بر اینکه آرد سهمیهای هم به آنها تعلق نمیگیرد هزینههای حمل و نقل آن به فروشگاهها هم وجود دارد و در این میان باید سوپرمارکتها و فروشگاههای عرضهکننده هم مبلغی سود دریافت کنند که به مراتب هزینهها را بالاتر میبرد.
احیای صنعت نان در مقیاس بزرگ بدون شک زمینهساز افزایش اشتغال و توسعه این صنعت در کشور خواهد شد. میتوان گفت بخش نانهای صنعتی در ایران نوپاست و برای رشد و توسعه به حمایتهایی مانند اعطای یارانه نیازمند خواهند بود تا بتوانند در چارچوب ظرفیتهای خود اشتغالآفرینی کنند.