سرمقاله
یکی از مزایای توسعه تولید داخلی افزایش صادرات و ارزآوری آن است. درست است که کشور ما به کشور واردکننده کالا یا خدمات تبدیل شده است، اما ضرورت دارد در کنار واردات، کالاهای باکیفیت و قیمت مناسب تولید شود تا صادرات رونق گرفته و روی ریل بیفتد. به عبارت بهتر، ایجاد توازن و تعادل در واردات و صادرات یک اصل است که در اقتصاد و توسعه آن نقش بسزایی داشته و دارد. این موضوع بدان معناست که در کنار واردات گسترده باید تولیدات داخلی باکیفیت و اثرگذار در بازارهای داخلی و خارجی داشته باشیمتا بتوانیم در حفظ این تعادل و توازن عملکرد موفقی داشته باشیم.
در صورتی که میزان واردات در کشور از صادرات بالاتر رود و روز به روز هم افزایش یابد، شاهد پیامدهای آن هستیم که یکی از مهمترین آنها کسری تراز پرداختهاست. کسری تراز پرداختها روی بازار ارز، رشد نرخ دلار و در نهایت تضعیف تولید ملی اثرگذار بوده و ضروری است برای جلوگیری از پیشرفت این امور برنامهریزیهای مدونی شکل بگیرد.
در این راستا باید اشاره شود که کالاهایی که با عنوان تولید داخلی ساخته میشوند باید کیفیت بالا و قیمتهای مناسب داشته باشند؛ یعنی تولید کالا و خدمات در کشور باید مبتنی بر بازار فروش اعم از داخلی و خارجی باشد. اگر بازار داخلی را داشته باشیم و نتوانیم نظر بازارهای خارجی را جلب کنیم، نمیتوان به توازن در نظر گرفتهشده دست یافت و رفتهرفته کسری تراز پرداختها افزایش مییابد.
یکی از موانعی که در تولید کالای داخلی وجود داشته و دارد، متوسط هزینه تولید در ایران است که بیش از اندازه بالاست و در نتیجه تولیدات ساخت داخل به لحاظ قیمتی قابل رقابت با محصولات خارجی نیستند و این در حالیست که یکی از شرایط مورد نیاز برای قابل رقابت بودن کالاهای داخلی با کالاهای خارجی در بازارهای صادراتی قیمت قابل قبول است. متاسفانه به دلیل ضعفهای اساسی و جدی که طی سالهای متمادی در فرایند انباشت سرمایه در کشور وجود داشته، جهت منحنیهای هزینه بنگاههای اقتصادی همواره به سمت بالاست و باید تا دیر نشده فکری به حال این موانع و مشکلات کرد.