نیایش سرامی روز شنبه در گفت وگو با خبرنگار فرهنگی ایرنا، اظهار داشت: برگزاری نمایشگاه کتاب به شکل کنونی یکی از دلایل توسعه نیافتگی صنعت نشر در ایران است، ناشر در هر قالبی تولیدکننده محتواست اما کتاب فروش، فروشنده آن است.
وی افزود: آنچه سبب شده تا این دو را متفاوت نبینیم، « رشد نکردن تفکیک ساختی و کارکردی» در جامعه ایران بوده، وقتی ناشر در یک نمایشگاه به جای کتاب فروش حوزه عملکردی آن را پوشش میدهد، کانالهای توزیع ضعیف میشوند و نتیجه آن تضعیف روند مصرف کالا است.
این فعال عرصه نشر با بیان اینکه مداخله دولت در چرخه طبیعی عرضه و تقاضای کتاب سبب رشد نامتوازن این صنعت و توسعه نیافتگی آن شده، ادامه داد: یکی از این مداخلات، برگزاری ۳۱ دوره ‘فروشگاه کتاب تهران' بوده است.
به گفته وی، مساله نمایشگاه چند وجهی و چند لایه است و بدقوارگی نمایشگاه فقط از حیث فروشگاهی یا نمایشگاهی بودن عرضه، قابل بررسی نیست بلکه دهها موضوع دیگر مانند بزرگی، مکان و زمان نمایشگاه، هدفمند کردن یارانهها، ضوابط حضور، جانمایی غرفهها و آییننامه انضباطی نیاز به بازنگری دارد.
این ناشر اظهار داشت: تحول در برگزاری نمایشگاه به معنای چارهاندیشی نو درباره همه آن چیزی است که در نمایشگاه رخ میدهد، در برگزاری نمایشگاه باید به تعاریف اولیه رجوع کنیم یا بر اساس مقتضیات نوین اجتماعی، فرهنگی و تکنولوژیکی آنها را بازتعریف کنیم.
به گفته وی، غرفه های فرهنگسازی شهرداری و استانداری، سامانتل، ایرانسل، مبین نت، آسیاتک، همراه باتری، عطاری، دهکده تفریحات ورزشی در نمایشگاه چه میکنند؟ چه ضرورتهایی نمایشگاه را چنین پهناور کرده که حضور نهادهای گوناگون، سازمانهای دولتی به بهانهی فرهنگ، نمایشگاه کتاب تهران را از نمایشگاهی تخصصی، به تفرجگاهی فرهنگی تبدیل کرده است؟ آیا نمایشگاه کتاب تهران آنگونه که اعلام شده، یک جشن بزرگ فرهنگی است یا باید یک نمایشگاه تخصصی کتاب باشد.
** نمایشگاه در دو بازه زمانی برگزار شود
سرامی گفت: برای برگزاری بهره ور نمایشگاه باید هر چه سریع تر چاره ای اندیشید، زیرا فرصت ها از دست می روند و تهدیدها جای آن را می گیرد.
وی افزود: گفته شده هزینه برگزاری نمایشگاه کتاب تهران حدود ۷۵ میلیارد تومان است، با این مبلغ سالانه، چه کارهایی برای صنعت نشر ایران میتوان کرد، چرا رقمهای مالی برگزاری نمایشگاه در یک گزارش جامع و شفاف، اعلام نمی شود.
مدیر مسئول انتشارات باد پیشنهاد کرد: نمایشگاه در دو بخش و در دو بازه زمانی جداگانه یکی برای ناشران دانشگاهی، بخش بینالملل و ناشران آموزشی در آستانه پاییز یا در طی آن و دیگری برای ناشران عمومی، کودک و نوجوان در اردیبهشت یا زمانی دیگر برگزار شود.
وی ادامه داد: اگر ۳۱ سال پیش در نخستین دوره برگزاری این نمایشگاه ۲۰۰ ناشر داخلی شرکت و طبق آمارهای رسمی، حدود ۵۰۰ هزار نفر هم از آن بازدید کردند، برگزاری نمایشگاه با این ابعاد شدنی و توجیهپذیر بود اما اکنون با بیش از دو هزار ناشر داخلی و بازدید چند میلیونی، منطقی نیست.
سرامی گفت: بهتر است بخش بینالملل نمایشگاه از بخش داخلی جدا شود زیرا در شکل کنونی برگزاری، بخش بینالملل زیر سایه بخش داخلی قرار میگیرد، افزون بر این جامعه بازدیدکنندگان این دو بخش از هم جداست، البته الگوی مشابه برای چنین اقدامی میتواند دو پاره شدن جشنواره فیلم فجر باشد.
وی افزود: برای آنکه جنبه فروشگاهی نمایشگاه به شکل امروز بر همه چیز سایه نیفکند، نیاز به برنامهریزی کوتاهمدت، میانمدت و بلندمدت است ، خوب است در برگزاری این نمایشگاه، یارانهای برای مصرف کننده در نظر گرفته نشود زیرا برای مصرف این یارانه راههای بهتری وجود دارد.
سرامی با بیان اینکه لازم است بر اجرای آییننامه انضباطی در اداره غرفهها و اعمال دقیق آن، پافشاری شود، ادامه داد: برای تشخیص متراژ غرفه هر ناشر که همه متغیرهای تخصیص غرفه در آن دیده شوند، بهتر است از نرم افزار بهره گرفته شود، تبلیغات محیطی هم از انحصار دو سه شرکت خاص خارج و برای آن سقف تبلیغ در نظر گرفته شود.
به گفته این ناشر، لازم است در صورت برگزاری نمایشگاه در مصلی تهران، تقسیم شبستان به سه بخش و طراحی راهروهای هر بخش به گونهای باشد که ورود و خروج به آن مشخص باشد و از تعداد اغذیهفروشیها و غرفههای فروش مواد غذایی کاسته تا نمایشگاه از شکل تفرجگاهی، خارج شود.
مدیر مسئول انتشارات باد ادامه داد: بسیاری از مراجعهکنندگان به نمایشگاه نمیدانند که جانمایی غرفهها بر اساس حروف الفباست و راهروها به چه شیوه ای شمارهگذاری شده ، حتی بسیاری نمیدانند بخشهای اطلاعرسانی در نمایشگاه وجود دارد که در یافتن کتاب دلخواه آنها را یاری می کند.
وی با بیان اینکه با چند تمهید ساده میتوان مردم را از سردرگمی و غرفهدار و ناشر را از زحمت پاسخگویی مکرر به آنان نجات داد، اظهار داشت: تدوین و توزیع شیوهنامه مختصر و مفید خرید برای خریداران، طراحی و توزیع نقشه ساده، گویا و کاربردی برای نمایشگاه (کروکی ساده) ، نصب تابلو در محوطه بیرونی سالنها برای آنکه مراجعان بتوانند نقشه کلی نمایشگاه را در یک نگاه دریابند، نشانهگذاری راهروها با برچسبهای آگاهیدهنده در کف زمین و قید واژهی «راهرو» در نشانگرهای مثلثی شماره راهرو از جمله این راهکارهاست.
فراهنگ**۱۸۸۰** ۱۷۰۱