سایت خبری تحلیلی کسب و کار استارت آپ | کارآفرینی | دانش بنیان | اقتصاد
گروه ساخت ایران
وزارت صنعت، معدن و تجارت برای افزایش ظرفیت تولید تایر در کشور، به راه‌اندازی ۴ شرکت تایرسازی با مشارکت ایدرو اقدام کرد تا تایرهای مورد نیاز کشور را در سال ۱۴۰۴ تامین کند. با این حال کیفیت تولید در ایران قابل رقابت نیست و لاستیک پراید در داخل با قیمت ۲۰۰ هزار تومان تولید می‌شود، اما چینی همین محصول با آخرین فناوری روز دنیا با ۴ سال گارانتی با قیمت ۲۲۵ هزار تومان عرضه می‌شود؛ ازاین‌رو به خرید کالای داخلی تمایلی وجود ندارد. بنابراین کارشناسان معتقدند وزارت صنعت، معدن و تجارت، سازمان حمایت و تعزیرات تولید و بازار را رها کرده‌اند و امروز کیفیت تولید به فراموشی سپرده شده است.
یک فعال صنعت لاستیک در گفتگو با «کسب‌وکار» با اشاره به اینکه نمی‌توان به طور کامل موفقیت صنعت لاستیک‌سازی ایران را زیر سوال برد، گفت: وقتی صنعتگران داخلی شروع به تولید تایر رادیال که مربوط به خودروهای جدید است، کردند، همزمان تحریم‌ها آغاز شد. از طرف دیگر کشورهایی که این فناوری را دارند به راحتی آن را به کشورهای دیگر منتقل نمی‌کنند، زیرا گران و به‌روز است. با این حال امکان دسترسی به آن وجود داشت، زیرا ایران از سال ۱۳۴۲ این محصولات را تولید می‌کند. از طرف دیگر لاستیک پژو، پراید، سمند و… که تولید داخلی آن اهمیت داشت، در اولویت سرمایه‌گذاری بودند و در حال حاضر تولید می‌شوند، اما لاستیک خودروهای بنز و… در ایران سرمایه‌گذاری نشد. به همین دلیل از صنعت روز عقب ماندیم.
محمدرضا هارونی با بیان اینکه در حال حاضر کارشناسان این حوزه دانش فنی روز را ندارند و تکنولوژی ما عقب افتاده است، افزود: تولیدات داخلی نیز به دلیل عدم حمایت و هزینه‌های بالای مالیاتی و… قابل رقابت نیست و با میزان سود پایینی که در این بخش وجود دارد، روند پیشرفت کند شده و از آنجایی که ۷۰ درصد مواد اولیه لاستیک کائوچو است، از نوسانات دلار متاثر است. به همین دلیل آینده تولید و قیمت این محصول قابل پیش‌بینی نیست؛ ازاین‌رو کارخانه‌ها نمی‌توانند تولید را ادامه دهند، زیرا فناوری این صنعت به‌روز نیست و تولیدکننده‌ها اگر مواد اولیه را بفروشند مقرون‌به‌صرفه‌تر است از اینکه محصول بدون مشتری را در انبار باقی نگه دارند. برای نمونه لاستیک پراید در داخل با قیمت ۲۰۰ هزار تومان تولید می‌شود، اما همین محصول با آخرین فناوری روز دنیا با ۴ سال گارانتی که تولید چین است، با قیمت ۲۲۵ هزار تومان عرضه می‌شود؛ ازاین‌رو به خرید کالای داخلی تمایلی وجود ندارد.
او با انتقاد از رویکرد وزارت صنعت، معدن و تجارت گفت: وقتی پای صحبت مسئولان وزارت صنعت، معدن و تجارت می‌نشینیم، بسیار قانع‌کننده حرف می‌زنند، اما نمی‌توانند کارشناس این بخش را توجیه کنند. از طرف دیگر وزارت صنعت، معدن و تجارت باید در تامین مواد اولیه تولیدکننده نقش موثری داشته باشد و تجربه سابق نشان داده که کارخانه‌هایی که رانت داشته‌اند، توانسته‌اند مواد اولیه را به راحتی تامین کنند. او با نگاهی به فعالیت شرکت‌های لاستیک‌سازی کشور اظهار کرد: شرکتی مانند البرز تایر که ۷ سال است ورشکسته شده و زیر دست کارشناسان سازمان حمایت مدیریت می‌شود، هر روز شاهد اعتراض‌های کارگری است و کارخانه پیروزی چند مدل لاستیک در ایران تولید می‌کند که آن مدل‌ها ۳۰ سال است در دنیا منسوخ شده و حتی کارخانه ایران‌تایر نیز اوضاع خوبی ندارد و با قدمتی ۵۰ ساله توان تولید رقابتی ندارد. هرچند یک سری از لاستیک سازی ها از رانت هایی برخوردارند و لاستیک‌سازی‌ها ارتباطاتی دارند که توانسته‌اند از این طریق شرایط بهتری ایجاد کنند، اما به طور کلی می‌توان گفت که کارخانه بارز روند معقول‌تری دارد. هرچند ۵۱ درصد سهام این شرکت در اختیار بانک ملی است. به همین دلیل انتقاد ما این است که وزارت صنعت، معدن و تجارت، سازمان حمایت و تعزیرات تولید و بازار را رها کرده‌اند و امروز کیفیت تولید به فراموشی سپرده شده است.
۵۰ درصد لاستیک بازار وارداتی است
عباس سماواتی، رئیس سابق انجمن لاستیک و روغن ایران در گفتگو با «کسب‌وکار» درباره وضعیت صنعت لاستیک‌سازی در ایران گفت: از آنجایی که وضعیت کشور برای سرمایه‌گذاری چندان مساعد نیست، سرمایه‌داران بزرگ تمایل ندارند کارخانه‌ها با فناوری پیشرفته برای تولید لاستیک در ایران ایجاد کنند. به همین دلیل همواره قاچاق تایر از امارات و تایلند به مقصد ایران بازار این تولیدات را تهدید می‌کند. از طرف دیگر امروز در تولید داخلی نیز نظارتی صورت نمی‌گیرد؛ ازاین‌رو به جز دو کارخانه، بقیه تولیدات داخلی بی‌کیفیت هستند و آن دو کارخانه نیز توانایی تولید انواع لاستیک‌ها را ندارند. از طرف دیگر تولیدکنندگان خارجی به دلیل اینکه قالب‌های جدید دارند توان تولید بالاتری دارند و می‌توانند محصولات با سایزهای مختلف را با قیمت پایین‌تری از شرکت‌های ایرانی بسازند.
او با بیان اینکه امروز تولید لاستیک در ایران وابسته به خارج از کشور است، افزود: از آنجایی که نرخ ارز بالا رفته، برای تولیدکننده نمی‌صرفد مواد اولیه و… را با این نرخ ارز وارد کند، زیرا توان رقابت با محصولات خارجی حاضر در بازار ایران نخواهد داشت. باید توجه داشت که در حال حاضر ۵۰ درصد تولید داخلی داریم و ۵۰ درصد از نیاز داخل از طریق واردات تامین می‌شود. همچنین قاچاق نیز در این محصولات وجود دارد و ازآنجایی که قاچاق مالیات، تعرفه و… پرداخت نمی‌کند قدرت رقابت از تولیدکننده‌های داخلی را گرفته‌اند. البته باید به این موضوع نیز توجه کرد که امروز اگر لاستیک‌های چینی تعرفه نپردازد ۳۰ تا ۴۰ درصد ارزان‌تر از لاستیک‌های داخلی خواهد بود و از نظر کیفیت نیز مشابه تولیدات ایرانی است، چراکه بسیاری از تجار ایرانی لاستیک درجه ۳ چینی وارد می‌کنند که بی‌کیفیت هستند.
سماواتی با تاکید بر اینکه برخی از لاستیک‌های چینی با کیفیت بالاتری از محصول ایرانی تولید می‌شود، گفت: در حال حاضر تولیدات بی‌کیفیت به ایران واردات می‌شود و اگر آنهایی که در بازار داخلی هستند آزمایش شوند بی‌کیفیتی آنها مشخص می‌شود. برای نمونه اگر یک لاستیک اتوبوس و کامیون را از برند برجستون وزن کنید سنگین‌تر از تولیدات چینی است، زیرا در محصولات درجه ۲ و درجه ۳ سیم و نخ کمتری استفاده شده و حتی تعداد لایه آن کمتر است. برای نمونه روی لاستیک نوشته ۱۸ لایه، اما موقع ارزیابی می‌بینیم ۱۵ لایه است.
این کارشناس لاستیک با اشاره به ضعف‌های تخصصی وزارت صنعت، معدن و تجارت برای حمایت و نظارت بر تولیدات لاستیک در کشور گفت: وزارت صنعت، معدن و تجارت باید مشکلات صنعت لاستیک را در کف بازار این محصول ببیند. در حال حاضر کلک‌هایی که در تولید زده می‌شود از دید ناظران این وزارتخانه مخفی می‌ماند، زیرا به عنوان یک کارمند دغدغه ندارند و ممکن است در مدت کوتاهی به اداره دیگری جابه‌جا شوند. به همین دلیل باید برنامه‌ها با همکاری فعالان این صنف تدوین شود تا مشکلات نیز به درستی دیده شود.
