کاهش تعرفه ها، حربه چین برای مقابله با آمریکا – مسعود احمدی*

این بخش مهمی از اظهارات ‘شی جین پینگ' رییس جمهوری خلق چین در مجمع آسیایی بوائو در جنوب چین بود که به داووس آسیا شهرت دارد.
رییس جمهوری خلق چین که کشورش به دلیل «حق حاکمیت معنوی» با آمریکا درگیر یک جنگ تجاری شده است قول داد که از نقض این حقوق جلوگیری کند و افزود که درهای اقتصاد چین به روی کشورها و شرکت های دیگر بازتر خواهد شد.
این اظهارنظرها در شرایطی مطرح می شود که چین بر اساس گزارش سازمان تجارت جهانی «شکوایه ای علیه آمریکا در سازمان تجارت جهانی» طرح کرده و دونالد ترامپ رییس جمهور آمریکا و راهبردهای وی را به چالش کشیده است.
دولت آمریکا قصد دارد هزاران قلم کالای وارداتی از چین را مشمول تعرفه کند و برای این منظور در حال تهیه فهرستی از این کالاهاست که ارزش تعرفه آنها معادل ۱۵۰ میلیارد دلار خواهد بود.
شاید در همین راستا بود که رییس جمهور چین تاکید کرد که «اقتصاد چین بازتر خواهد شد» و اجازه داده نخواهد شد که «حق مالکیت معنوی و فکری» شرکت های خارجی در این کشور نقض شود.
یک هفته قبل سازمان تجارت جهانی از دریافت شکوایه ای از سوی چین خبر داد که در آن این کشور ۶۰ روز مهلت برای رایزنی با آمریکا درباره تعرفه های اعمال شده واشنگتن بر روی فولاد و تولیدات آلومینیومی درخواست کرده بود.
بر اساس مقررات این سازمان، اگر این دو کشور در این مدت نتوانند در باره مسایل فوق به توافق برسند، چین خواستار آن خواهد شد که کمیته ویژه این سازمان به موضوع رسیدگی و رای صادر کند.
رییس جمهوری خلق چین در جنوب این کشور و مجمع آسیایی بوآئو تاکید کرد این کشور درها را به روی واردات کالاها باز می کند تا نشان دهد چین به دنبال مازاد تجاری در برابر دیگر کشورها نیست.
از دیدگاه چین این کشور نه تنها برنده نیست بلکه خود مغلوب شده بسیاری از کشورهای دیگر است که در برابر شرکت های این کشور تبعیض قایل می شوند و محدودیت های زیادی برای پکن در نظر می گیرند و اجازه نمی دهند فناوری های پیشرفته کشورهای توسعه یافته به چین صادر شود.
رییس جمهوری چین به طور مشخص و آشکار از سیاست های آمریکا بدون اشاره به نام این کشور انتقاد کرد و گفت که «چین مخالف سیاست قدرت و اعمال نفوذ و همچنین برتری جویی و چیره شدن» بر کشورهای دیگر و «غلبه قوی بر ضعیف» است.
او همچنین از بازی دومینو در تجارت انتقاد کرد و گفت که کشورها باید به دنبال همکاری و پیشبرد نظام تجاری چند جانبه باشند و در هر شرایطی با یکجانبه گرایی مخالفت نمایند.
او تاکید کرد راه ابریشم چین طرحی برای همه کشورهای دنیاست و چین به دنبال سیاست های منطقه گرایی نیست و محاسبات جغرافیایی را ملاک قرار نداده است و از دسته بندی و گروه بندی پرهیز می کند و امیدوار است منافع این طرح برای همه کشورهای دنیا باشد.
البته در پی فشارهای فزاینده کشورهای اروپایی و آمریکا بر چین برای رعایت تجارت عادلانه، این کشور اعلام کرد که مازاد تجاری آن در سه ماهه اول سال ۲۰۱۸ میلادی یک پنجم کاهش یافته است.
رییس بانک مرکزی چین هم در اظهاراتی که تلویزیون مرکزی چین از او نقل کرده است گفت که ارسال پیام هایی مبنی بر تلاش برای حل و فصل اختلافات از سوی آمریکا معیار ما نیست ما «عملکرد آمریکا» را ارزیابی می کنیم.
‘یی گانگ' رییس بانک مرکزی چین، تدابیر مشخص و جدول زمانی گسترش درهای باز در صنعت بانکداری را نیز اعلام کرده که این به باور بسیاری نشان می دهد که چین بر خلاف آمریکا اهل عمل است.
مقام چینی تاکید کرد که اگر طرف آمریکا اصرار به جنگ تجاری داشته باشد، فرصت همکاری بیشتر دو طرف و «فرصت گسترش درهای باز چین» را از دست خواهد داد ما از پیام های مثبت خرسند می شویم، اما در کنار شنیدن آنها، باید عملکرد آمریکا را هم ببینیم.
به گفته وی کلید حل مسایل این است که شاهد اقدام عملی واشنگتن باشیم امید است طرف آمریکا شرایط را به وضوح درک کند زیرا چین زیر بار زور نخواهد رفت.
از دیدگاه پکن «حمایت گرایی های یکجانبه» ترامپ مورد قبول چین و جهان نیست و حرکتی در مسیر «مخالف خواست دنیا» در چند جانبه گرایی است.
بر اساس آنچه چین می گوید عزم راسخ و صداقت این کشور دفاع از جهانی شدن و مسئولیت پذیری این کشور در جهان است.
بر این اساس گفته می شود که در مقایسه با اظهارات مقام های چین از جمله رییس جمهور این کشور برای باز کردن درها به روی دیگر کشورها، گفته های ترامپ و دولتش جنگجویانه است و طرفداری ندارد.
چین بر این باور است که ترامپ همچنین با پیام های مشکوک و حاوی الفاظ گول زننده، در حقیقت قصد دارد افکار عمومی جهانی را گمراه کند.
چین می گوید ترامپ می خواهد وانمود کند پکن به دلیل فشارهای واشنگتن سازش کرده است تا افکار عمومی را با خود همراه کند و در منازعۀ تجاری دو کشور امتیاز بگیرد.
از سوی دیگر آمارهای گمرک چین نشان می دهد که مازاد تجاری این کشور در سه ماهه اول سال جاری میلادی به ۵۱ میلیارد و ۸۵۰ میلیون دلار رسیده است.
این خبر در حالی منتشر می شود که آمریکا در حال جنگ تجاری با چین است و فهرستی از اقلام مختلف وارداتی از چین را تهیه کرده است تا روی آنها نزدیک به ۱۵۰ میلیارد دلار تعرفه اعمال کند.
گمرک چین اعلام کرده که میزان صادرات این کشور در این مدت ۷/۴ درصد و واردات آن در همین مدت ۱۱/۷ درصد رشد کرده و باعث شده است تا مازاد تجاری کاهش چشمگیری داشته باشد.
چین می گوید که هرگز به دنبال مازاد تجاری در برابر غرب نبوده است و اگر غربی ها و آمریکا فناوری پیشرفته به این کشور صادر کنند این موضوع کاملا حل و فصل خواهد شد.
اگرچه حجم کل تجارت خارجی چین در این سه ماهه معادل ۶ هزار و ۷۵۰ میلیارد یوان ( هر دلار معادل ۶٫۷ یوان ) بوده اما واردات چین در این مدت در مقایسه با دوره مشابه سال ۲۰۱۷ میلادی ۲۱/۸ درصد کمتر شده است.
اگرچه چین می گوید که جنگ های تجاری هرگز برنده ای ندارد اما از سوی دیگر خود را برای مقابله تمام قد در برابر آمریکا در این نبرد بزرگ تجاری آماده کرده است.
*خبرنگار و مدیر دفتر ایرنا در پکن