ثمانه نادری
توقف طولانیمدت نماد ۱۳ بانک و موسسه اعتباری در بورس و فرابورس در حالی به پشیمانی سهامداران خرد از سرمایهگذاری در بورس منجر شده که ارزش سهام آنها در بورس مبلغ قابل توجهی است.
طبق بررسیهای موجود از سهام ۵ بانک با نماد بسته در بورس، حدود ۵۲ میلیارد و ۹۱۲ میلیون سهم به ارزش ۵ هزار میلیارد تومان در اختیار سهامداران خرد است که با توجه به ارزش قابل توجه این سهام حتی با فرض بازگشایی نمادها ارزش آن را با تهدید مواجه میسازد. بر همین اساس با توجه به مزایا و فرصتهایی که حضور سهامداران خرد در بورس به وجود میآورد، باید دید تهدید سرمایه این سهامداران و انصراف آنها از سرمایهگذاری در بورس تا چه اندازه میتواند در آینده بورس تاثیرگذار باشد و مهمتر آنکه سازمان بورس چه سازوکاری در قبال این سرمایهداران در چنین شرایطی اتخاذ خواهد کرد.
به گفته کارشناسان، از آنجایی که سهامداران خرد هنگام ورود به بازار سرمایه تصمیمات هیجانیتر نسبت به سهامداران بزرگ میگیرند و البته اطلاعات و آموزش اندکی نسبت به سایر سهامداران دارند، هزینههای بیشتری را در بورس متحمل میشوند و البته رفتارهای هیجانی آنها در بورس نیز سهامداران بزرگ را تحتتاثیر منفی قرار میدهد. با این حال حضور پررنگ آنها در بورس به تامین مالی، ورود نقدینگی به بورس و… میانجامد و به همین دلیل حفظ آنها در بازار سرمایه و همچنین ورود سایر سهامداران به این بازار از نظر کارشناسان یک ضرورت است. در حال حاضر طبق آمارها بیش از ۱۰ میلیون نفر در تهران با سرمایهای زیر ۲۰ میلیون تومان وارد بورس شدهاند و تعداد سهامداران خرد نسبت به سایر سهامداران بزرگ قابل ملاحظه است.
اگرچه سال گذشته نماد ۲ بانک زیانده ملت و تجارت بازگشایی شده، اما نماد سایر بانکها از جمله صادرات هنوز متوقف است و در مجموع تعداد این نمادها به ۱۹ نماد میرسد که البته سازمان بورس شرط بازگشایی آنها را انتشار صورتهای مالی حسابرسیشده در سامانه کدال، برگزاری مجمع عمومی عادی سالانه و رعایت کامل مفاد دستورالعمل اجرایی افشای اطلاعات شرکتهای ثبتشده نزد سازمان بورس و اوراق بهادار ذکر کرده است.
نقدشوندگی چالش همیشگی بازار سرمایه خواهد بود
مهدی طهانی، کارشناس بازار سرمایه در این رابطه با اشاره به اینکه شرط بازار سرمایه برای رونق افزایش نقدشوندگی دارایی سرمایهگذاران است، میگوید: یکی از اصول چالشی که بورس با آن مواجه بوده، باز و بسته شدن نمادهاست که بارها از سوی مسئولان برای تغییر این رویه تلاش شده است. این امر ضمن آنکه به اعتماد سرمایهگذاران در بورس صدمه میزند مدام از سوی مسئولان به تعویق انداخته میشود. علت هم این است که مسئولان بورسی در رابطه با بورس به فروعات نظر میکنند تا موضوع مهمی چون توقف نمادها.
وی تاکید میکند: خواست همیشگی مسئولان این بوده تا راهکاری در جهت افزایش نقدشوندگی در بورس ارائه بدهند، اما این موضوع در کشور ما به شرکتهای بزرگی به غیر از بازار سرمایه مثل وزارتخانههای مربوطه و سازمانهای بالادستی هم مربوط میشود. توضیح آنکه نحوه قانونگذاری وزارتخانه یا قوانینی که درباره یک صنعت تصویب میشود بر سودآوری شرکتها تاثیر میگذارد و موارد مشابه نیز بیتاثیر نیست.
بنابراین تا حدودی سازمان بورس برای اینکه تکلیف آنها روشن شود، چارهای ندارد. البته وقتی به خود سازمان مراجعه میشود تمهیداتی مثل بهتر کردن دامنه نوسان و برداشتن حجم مبنا پیشنهاد میشود تا قیمت سهام به تعادل برسد.
طهانی با اشاره به راهحلی که سهامداران خرد در پیش رو دارند نیز گفت: البته این سهامداران نیز میتوانند بازار را تحلیل کنند، بهطوری که وقایع اقتصادی و سودآوری شرکت نمایانتر باشد، اما در کل به نظر میرسد موضوع توقف نمادها و عدم نقدشوندگی چالش همیشگی بازار سرمایه خواهد بود.
بنابراین پیشبینی میشود این امر که در حال حاضر مهمترین ریسک بازار سرمایه است با توجه به پیشینه تاریخی و چشمانداز آتی بازار سرمایه و بسته شدن نمادها ادامهدار باشد. بنابراین سهامداران با پذیرش این موضوع میآیند و باید به آن توجه داشته باشند، اما اگر از همهجا بیخبر میآیند باید منتظر عواقب آن نیز باشند.