سایت خبری تحلیلی کسب و کار استارت آپ | کارآفرینی | دانش بنیان | اقتصاد
ثمانه نادری
به گزارش کسب و کار نیوز، آنچه در بودجه سال ۹۷ برای نرخ ارز در نظر گرفته شده، واکنش‌هایی را از سوی فعالان اقتصادی در پی داشته است که البته بسیاری از این واکنش‌ها نشان از نارضایتی‌های موجود نسبت به پیش‌بینی دولت از نرخ ارز برای سال آتی دارد. جدا از آنکه دولت هنوز اقدام مشخصی برای یکسان‌سازی نرخ ارز نکرده، طبق گفته‌های کارشناسان با تعیین ۳۵۰۰ تومان برای نرخ دلار در بودجه روشن است که تصمیمی جدی نیز برای کنترل نوسانات نرخ ارز و مشکلات اقتصادی ناشی از آن نیندیشیده است، در حالی که بحث ارز مدت‌های طولانی است که ذهن تاجران و بازرگانان را به خود مشغول داشته است. مهم‌ترین موضوعی که از نرخ ارز به ذهن می‌رسد بحث سرازیر شدن رانت‌های کلان در پی نوسان نرخ ارز در جیب یک عده خاص و متضرر شدن دسته‌ای دیگر است.
با این حال باید گفت که دولت در این مدت با حذف ۱۴۰۰ قلم کالا از فهرست دریافت ارز مبادله‌ای سعی کرده است به یکسان‌سازی نرخ ارز کمک کند، اما برخی از بخش‌ها نیز همچنان ارز مبادله‌ای دریافت می‌کنند که از دید کارشناسان متضاد با اهداف دولت برای ایجاد شفافیت اقتصادی است.
بر این اساس تک‌نرخی شدن ارز با وجود فاصله‌ای که بین نرخ ارز مبادله‌ای و آزاد در بازار وجود دارد، به اعتقاد کارشناسان تا پایان سال ۹۷ بعید به نظر می‌رسد.
یکه‌تازی سوداگران در بازار ارز به کوچک‌تر شدن سفره خانوارها منتهی میشود
نایب‌رئیس کمیسیون تلفیق بودجه مجلس گفت: سوداگران بازار ارز تلاش کردند تا با ایجاد فضای روانی، نوسانات بازار را به نفع خود تغییر دهند. این در حالیست که باید بانک مرکزی بازار را به‌صورت موثرتر مدیریت می‌کرد.
رحیم زارع با انتقاد از رشد قیمت ارز گفت: از گذشته نوسانات بازار ارز متاثر از عوامل اقتصادی و سیاسی بوده است. بنابراین باید بازار را با لحاظ تمامی جوانب مدیریت کرد. در لایحه بودجه سال ۹۷ براساس محاسبات قیمت دلار ۳۵۰۰ تومان تعیین شده، بنابراین در راستای یکسان‌سازی نرخ ارز باید نرخ دلار در بازار آزاد نیز در همین محدوده قیمتی باشد.
نایب‌رئیس اول کمیسیون تلفیق بودجه مجلس شورای اسلامی افزود: متاسفانه در روزهای گذشته به دلیل عدم مدیریت موثر بازار ارز یک نوع فضای روانی در بازار ارز ایجاد شده که نتیجه آن رشد قیمت دلار بوده است. سوداگران بازار ارز در چند روز گذشته تلاش کرده‌اند با ایجاد فضای روانی، نوسانات بازار را به نفع خود تغییر دهند. این در حالیست که باید بانک مرکزی بازار را به‌صورت موثرتر مدیریت می‌کرد.
بازار ارز با اعمال سیاست‌های صحیح از سوی بانک مرکزی مدیریت شود
نماینده مردم آباده، بوانات و خرم‌بید در مجلس شورای اسلامی ادامه داد: باید بازار ارز با اعمال سیاست‌های صحیح از سوی بانک مرکزی مدیریت شود، چراکه افزایش نرخ دلار در روزهای گذشته به گرانی برخی کالاها منجر شده است و اگر این روند همچنان ادامه یابد علاوه بر کوچک شدن سفره خانوارها، به دلیل کاهش قدرت خرید مردم، بازار را با رکود سنگین‌تری روبه‌رو می‌کند. زارع در ادامه افزود: ادامه روند صعودی نرخ ارز به افزایش نرخ تورم در جامعه منجر میشود. این در حالیست که شرایط اقتصادی بسیاری از خانوارها تحمل گرانی‌های جدید را ندارد. نایب‌رئیس کمیسیون تلفیق بودجه سال ۹۷ مجلس شورای اسلامی با اشاره به لزوم تسهیل شرایط سرمایه‌گذاری، یادآور شد: باید نوسانات بازار ارز کنترل شود تا شرایط برای رونق فعالیت‌های اقتصادی بیشتر فراهم شود، چراکه در صورت نبود ثبات در بازار ارز انگیزه سرمایه‌گذاری در کشور کم میشود.
ورودی ناچیز دلار
بیژن عبدی، کارشناس اقتصادی در این خصوص به «کسب‌وکار» می‌گوید: تعیین این نرخ‌ها برای نرخ ارز براساس عرضه و تقاضا نیست. انحصار عرضه ارز در اختیار دولت و انتشار آن هم با واسطه شرکت‌های دولتی انجام میشود. بنابراین از آنجایی که قیمت در بازار توسط انحصار‌گر تعیین میشود نمی‌توان انتظاری غیر از این داشت، اما اینکه نرخ ارز در این حالت چه پیامدهایی دارد باید آثار آن را در بازار دید.
تصور ما این است به این زودی یکسان‌سازی نرخ ارز صورت نگیرد. نرخ ارز در بازار آزاد ۴۳۰۰ تومان است که با رقم پیشنهادی در بودجه ۸۰۰ تومان اختلاف دارد. دلیل واضح نوسانات ارزی هم آن است که منابع ارزی ما محدود است.
به فرض اینکه منابع درآمدی نفت همینطور بدون نوسان باقی بماند باز هم ورودی دلار در اقتصاد حجم ثابتی دارد که کم است.
حجم صادرات محصولات پتروشیمی نیز به اندازه‌ای نیست که بر این رقم میزان قابل توجهی بیفزاید، اما با این وجود حجم نقدینگی نسبت به دولت گذشته سه برابر شده، در حالی که به حجم دلار آنقدر اضافه نشده است. طبیعی است اگر بخواهیم برآوردی از قیمت دلار داشته باشیم باید گران‌تر از این باشد، اما گران کردن دلار اثرات مخربی بر کل فضای اقتصاد می‌گذارد.
برای مثال باعث گران شدن واردات شده و وقتی واردات گران باشد ماشین‌آلات نیز گران شده و به دنبال آن قیمت تمام‌شده و هزینه تولید هم گران میشود. بنابراین در این شرایط دولت چاره‌ای جز بالا بردن قیمت حامل‌های انرژی ندارد که در این شرایط به مردم فشار وارد میشود، بدون اینکه چیزی به درآمد آنها اضافه شده باشد.
طبیعی است اگر این حجم نقدینگی در بازار سرازیر شد در تورم سونامی به وجود می‌آورد. این حجم نقدینگی به مثابه اژدهای خفته‌ای است که هنوز بیدار نشده و در این شرایط دولت می‌تواند با نرخ ارز بازی کند اما اگر نرخ سود بانکی که الان باز هم بالای ۲۰ درصد است به‌طور واقعی پایین بیاید این اژدها بیدار و تقاضای سفته‌بازی زیاد شده و نرخ ارز بسیار بیشتر از این میشود. با این شرایط هرگز به سمت تک‌نرخی شدن نخواهیم رفت، چراکه همیشه تقاضا بیشتر از عرضه است.
