سایت خبری تحلیلی کسب و کار استارت آپ | کارآفرینی | دانش بنیان | اقتصاد
مجتبی کاوه
به گزارش کسب و کار نیوز، بازار خرده‌فروشی مواد غذایی ایران اعم از گوشت، مرغ، حبوبات، میوه و غیره مختصات خاصی دارد که زاییده سنتی بودن بخش اعظم ساختارهای این بازار است. در این ساختارهای سنتی مناسبت‌ها و اعیاد و مراسم ملی – مذهبی به جای آنکه به فرصتی برای سودآوری از محل افزایش فروش تبدیل شوند، به عرصه‌ای برای سودجویی و سوءاستفاده برخی از کسبه از افزایش مقطعی تقاضا بدل می‌شوند. در این میان جدا از ضعف دستگاه‌های نظارتی یک موضوع به بروز پردامنه‌تر اینگونه سودجویی‌ها مجال می‌دهد و آن فرهنگ مصرفی اغلب مردم ماست. فرهنگی که مردم در آن به جای حرکت بر مسیر منافع مشترک و تحریم کالای گران‌شده – که مصرف آن ضروری نیست – به قصد تنبیه سوءاستفاده‌کنندگان، برای خرید کالایی که دلیلی برای گرانی‌اش وجود ندارد، صف می‌کشند و به سودجویان جایزه می‌دهند.
گرانی‌هایی که دلیل خاصی ندارند
علیرضا متبحری، عضو هیات‌مدیره اتحادیه بارفروشان با بیان اینکه قیمت انار، خرمالو و موز در آستانه شب یلدا افزایش یافته است، گفت: نرخ هر کیلوگرم هندوانه باکیفیت در میدان مرکزی میوه و تره‌بار ۱۸۰۰ تومان است.
این درحالیست که هندوانه در اغلب میوه‌فروشی‌های سطح شهر بدون برچسب قیمت و تا کیلویی ۵ هزار تومان هم به فروش می‌رسد. یک کارشناس بازار محصولات کشاورزی با بیان اینکه گرانی چند برابری هندوانه در شب یلدا با پیشرفت‌های تکنولوژی معنایی ندارد، به «کسب‌وکار» گفت: زمانی بود که امکان ذخیره‌سازی هندوانه به صورت انبوه وجود نداشت، ولی این مساله سال‌هاست حل شده و ذخیره‌سازی این محصول دیگر هزینه آنچنانی ندارد.
اسدا… جوانبخت افزود: همین موضوع به نوعی درباره انار که میوه پرتقاضای شب یلدا به شمار می‌رود نیز صادق است و حتی گران شدن قیمت انار از هندوانه هم بی‌معنی‌تر است، چراکه هندوانه نسبت به انار فسادپذیری بالاتری دارد، ولی انار ماندگاری بالایی دارد و دلیلی برای افزایش قیمت آن نیست.
تفاوت بازار ایران و بازار کشورهای پیشرفته
وی افزایش تقاضا را دلیل اصلی این گرانی‌ها عنوان کرد و افزود: برخی مسئولان اتحادیه‌ها این موضوع را عادی تلقی می‌کنند و معتقدند با افزایش مقطعی تقاضا در شب یلدا مهم نیست که گرانی در اقلامی مثل مرغ و گوشت و میوه و خشکبار ایجاد شود، چراکه این گرانی ادامه‌دار نیست و بعد از گذر این شب، دوباره قیمت‌ها متعادل می‌شود. وی با انتقاد از این طرز تفکر اظهار کرد: به عقیده من این موضوع ریشه در نگرش معیوبی دارد که در برخی کسبه ما شکل گرفته و به راحتی سود خود را در مقطعی که افزایش تقاضا در بازار ایجاد می‌شود، افزایش می‌دهند. جوانبخت تصریح کرد: در کشورهای پیشرفته دنیا این اتفاقات نمی‌افتد و اتفاقا برعکس است، یعنی در مناسبت‌ها و مراسم ملی فروشگاه‌ها با تخفیف‌های ویژه، سود خود را در فروش بیشتر با حاشیه سود کمتر جستجو می‌کنند. در این کشورها ساختارهای توزیع و فروش ارتقا پیدا کرده و زنجیره‌ای از واسطه‌ها سود مورد نظر خود را به محصول تحمیل نمی‌کنند. وی با اشاره به فرهنگ مصرفی معیوب مردم کشور خاطرنشان کرد: یکی دیگر از مسائلی که به گرانی بازارهای مناسبتی مثل بازار شب یلدا دامن می‌زند اصرار مردم به خرید محصولاتی است که بی‌دلیل و با سوءاستفاده برخی فروشندگان و دلالان گران شده‌اند. خرید انار به قیمت ۱۰ هزار تومان و هندوانه بالای ۵ هزار تومان و… فقط جایزه دادن به سوءاستفاده‌کنندگان است.
