سایت خبری تحلیلی کسب و کار استارت آپ | کارآفرینی | دانش بنیان | اقتصاد
سرمقاله
موضوع اخذ عوارض خروج از کشور بعد از ارائه لایحه بودجه سال ۱۳۹۷ بحث‌های فراوانی را به همراه داشت. موضوع اخذ عوارض خروج از کشور بعد از ارائه لایحه بودجه سال ۱۳۹۷ بحث‌های فراوانی را به همراه داشت.
1. سابقه تاریخی
سابقه تاریخی اخذ عوارض خروج از کشور به سال ۱۳۴۳ بر می‌گردد. در
آن سال حقوق یک نفر دارای مدرک لیسانس و تحصیلات دانشگاهی، ماهیانه ۲۰۰۰ ریال یعنی فقط ۲۰۰ تومان بود، مجلس شورای ملی وقت در قانون تامین مالی پروژه‌های عمرانی مقرر کرد که از هر مسافر ۱۰هزار ریال یعنی ۱۰۰۰ تومان بابت عوارض خروج از کشور اخذ شود. این مبلغ معادل قدرت خرید بیش از ۱۰ میلیون تومان فعلی است. متن قانون به این شرح است: مصوب مجلس شورای ملی سال ۱۳۴۳ ( ماده 3- از تاریخ اجرای این قانون از هر مسافری که با گذرنامه دولت شاهنشاهی ایران به خارج از کشور مسافرت می‌کند، برای هر بار خروج مبلغ ۱۰ هزار ریال اخذ خواهد شد:
تبصره: به زائران عتبات عالیات و حجاج تخفیفی به میزان ۷۰ درصد مبالغ مذکور در این ماده داده می‌شود.)
بعد از پیروزی انقلاب اسلامی نیز در سال ۱۳۶۴ به موجب قانون مقرر شد:
« دولت مکلف است از هر مسافری که با گذرنامه دولت جمهوری اسلامی به خارج از کشور مسافرت کند برای بار اول مبلغ ۵۰ هزار ریال و برای بار دوم و بیشتر مبلغ ۱۰۰هزار ریال تحت عنوان عوارض خروج از کشور اخذ و به حساب درآمد عمومی کشور منظور کند.
تبصره: به زائران عتبات عالیات و حجاج تخفیفی معادل ۵ درصد داده خواهد شد. لازم به ذکر است که ارزش ۵ هزار تومان سال ۱۳۴۶ معادل ۵.۰۰۰.۰۰۰ تومان فعلی بوده است.
2. دهک درآمدی بالا
تعداد مسافران خارج از کشور غیر از مسافران حج و عتبات در سال ۱۳۹۵ حدود ۴ میلیون نفر بوده است که با توجه به جمعیت ۸۰ میلیون نفری ایران ۵ درصد جامعه آماری کشور خواهد شد که عمدتا یا به دلایل کاری و تجاری یا تفریحی عازم خارج از کشور می‌شوند. اصلی‌ترین موضوع مالیات عوارض همواره این است که از افراد دارای توان مالی اخذ و خرج عمران و آبادی کشور شود. بدیهی است که ۴ میلیون مسافر عمدتا از دهک با درآمد بالای جامعه هستند که به قصد تجارت و کار یا تفریح به خارج از کشور سفر می‌کنند که مبالغ درج‌شده در بودجه (بین ۵۰ تا ۱۰۰ دلار) توان مالی آنان را دچار خدشه نخواهد ساخت، مشروط به اینکه وجوه اخذشده در جای خود و بابت عمران و آبادی کشور مصروف شود. البته برای مسافران عتبات که از مرزهای زمینی سفر می‌کنند باید تغییرات اساسی در پرداخت عوارض صورت گرفته و تخفیفات بیشتری لحاظ شود.
3. نحوه خرج کردن عوارض
موضوع مهمی که مورد توجه مردم است نحوه خرج کردن این عوارض است. اگر قرار باشد که عوارض صرف هزینه‌های جاری کشور شود، قطعا ظلمی مضاعف به مردم خواهد بود، اما اگر عوارض اخذشده صرف طرح‌های توسعه، فرودگاه‌ها، امکانات و تجهیزات ناوبری و خدمات فرودگاهی و افزایش درآمد حاصل از ترانزیت و ورود مسافر به خارج از کشور شود و همانند فرودگاه‌های پیشرفته و زیبای منطقه (دوبی، ابوظبی، دوحه، استانبول) شود رضایت مردم از پرداخت عوارض حاصل خواهد شد. به عبارتی مردم بابت عوارض و مالیات پرداخت شده احساس خوبی از دریافت خدمات متناسب با پرداخت‌های خود ندارند و اگر این احساس در مردم به وجود آید و مردم ببینند که مبالغ پرداختی بابت مالیات و عوارض صرف رفاه و رونق و آسایش مردم می‌شود، سطح رضایتمندی جامعه بالا خواهد رفت و اعتراضات کاهش یافته و همراهی مردم بیشتر خواهد شد.
