یادداشت
در ادبیات تابآوری جهانی و اکثر مطالعات تابآوری وقایع طبیعی و محیطزیستی همچون زلزله ، سیل و آلودگی محیطزیست جزو محورهای اصلی قلمداد شده و آمادگی و مقاومت هر کشوری در برابر آنها سنجش میشود.
البته بستگی به میزان شوک طبیعت خسارت و هزینهها نیز متفاوت است ؛از این رو سنجش مقاومت اقتصادی در برابر تکانههای حاصل از وقایع طبیعی لازم است. بدیهی است هرچقدر آمادگی کشورها در برابر رخدادهای طبیعی بیشتر باشد، حکایت از تابآوری اقتصادی بالا برای آنهاست.
در اقتصاد ایران نیز لازم است برای سنجش مقاومت اقتصادی محوری تحت عنوان محیط زیست لحاظ شود و سنجش تابآوری اقتصادی از تکانههای طبیعی و محیطزیست محاسبه شود. قطعا عدم آمادگی هر کشوری میتواند خسارتهای اقتصادی زیادی بر کشور تحمیل کند. به عنوان نمونه هزینههای اقتصادی زلزلههای با ریشتر بالا در کلانشهر تهران بسیار بالا خواهد بود و گاها جبرانناپذیر است.
بنابراین برای تعیین هزینههای اقتصادی زلزله دو معیار تعیینکننده است. معیار اول میزان مقاومت و آمادگی در برابر زلزله است. معیار دوم شدت زلزله. بدیهی است با درجه مقاومت کمتر و شدت بیشتر زلزله خسارتهای اقتصادی بیشتر خواهد شد. بنابراین همه کشورها به ویژه کشورهای زلزلهخیز برای کاهش هزینهها و ریسکهای اقتصادی زلزله اقدام به افزایش آمادگی و تمهیدات لازم میکنند تا هزینه اقتصادی زلزله حتی در ریشترهای بالا را کاهش دهند.
متاسفانه در ایران که کشوری زلزله خیز است به ویژه در کلانشهرها آمادگی و مقاومت براساس تمرکز جمعیت اندک است و با افزایش شدت زلزله هزینههای اقتصادی افزایش خواهد یافت و ممکن است جبرانناپذیر باشد. ازاینرو نیازمند تصمیمات قاطع و سخت برای تدارک در برابر زلزله در کلانشهرها و سیاستهای مقاومسازی و آمادگی هستیم تا حداقل هزینههای اقتصادی زلزله را بتوانیم پوشش دهیم.
در کشوری مثل ژاپن که زلزله خیز است زلزلههای با شدت ۶ -۷ ریشتر هزینه اقتصادی کم تحمیل میکند، چراکه آمادگی و مقاومت و تمهیدات لازم دیده شده است. در حالی که متاسفانه در ایران میزان مقاومت پایین است و قطعا زلزله در کلانشهرها هزینههای اقتصادی تحمیلشده را افزایش خواهد داد.