مجتبی کاوه
ضایعه قبلی که در آن تعدادی از نوجوانان دختر دانشآموز کشته شدند، معاون اول رئیسجمهوری را بر آن داشت مسئولان ذیربط را به تهیه نقشهراهی برای بهبود وضعیت ایمنی جادهها موظف کند و سانحه مرگبار روز گذشته نیز دادستان کل کشور را به واکنش واداشت تا به دستور وی، کارگروه تخصصی و ویژهای با ضربالاجل یک ماهه با دستورالعمل بررسی مشکلات موانع و راهکارهای کاهش و کنترل حوادث جادهای تشکیل شود. کارشناسان اما، به تاثیر این دستورهای اکید و اشد مسئولان ردهبالای اجرایی و قضایی در بهبود ایمنی حمل و نقل جادهای کشور خوشبین نیستند. از نظر آنها علت بیتاثیری کار این کارگروهها و کمیسیونها در کاهش تصادفات جادهای روشن است؛ کمیسیونها و کارگروهها راهکاری برای پایان دادن به رانندگیهای مرگآفرین برخی رانندگان ناوگان حمل و نقل عمومی ندارند. رسیدن به چنین راهکاری، چنان اهمیت دارد که باید درباره آن همفکری ملی داشت و تجربیات جهانی و فناوریهای نوین را به خدمت گرفت وگرنه تا همیشه باید بر نعش کشتگان جادهها مرثیهسرایی کنیم. در ساعت ۲:۳۱ بامداد دیروز (سهشنبه) ۲۱ شهریورماه، یک دستگاه اتوبوس بینشهری به داخل دره جاجرود سقوط کرد. جلال ملکی، سخنگوی سازمان آتشنشانی شهر تهران در این باره اظهار داشت: بامداد روز سهشنبه حادثه سقوط یک دستگاه اتوبوس بینشهری به داخل دره جاجرود به سامانه آتشنشانی شهر تهران اعلام شد و با توجه به اینکه این حادثه خارج از محدوده استحفاظی آتشنشانی تهران بود ۴ ایستگاه به محل حادثه اعزام شد. وی افزود: با حضور آتشنشانان مشاهده شد یک دستگاه اتوبوس بینشهری بهشدت با انتهای دره برخورد کرده است و مسافران به بیرون از خودرو پرتاب شده بودند. وی ادامه داد: پس از ایمنسازیهای لازم و منتقل کردن مسافران این اتوبوس به اورژانس مشخص شد ۱۱ نفر جان خود را از دست دادهاند و ۲۷ نفر دیگر مصدوم و به مراکز درمانی منتقل شدند. برخی منابع خبری علت این سانحه را نقص فنی اتوبوس و برخی دیگر تخطی از سرعت مجاز را علت سانحه اعلام کردهاند، اما تا لحظه تنظیم این گزارش علت قطعی سانحه مشخص نیست.
سوالهایی که پاسخی برای آن نداریم
یک کارشناس حمل و نقل با بیان اینکه تهیه نقشهراه مورد نظر معاون اول رئیسجمهوری از توان کمیسیون ایمنی راهها خارج است، به «کسبوکار» میگوید: سادهانگارانه است اگر تصور کنیم کمیسیونهایی که بعد از چنین حوادثی تشکیل میشوند، تاثیری در کاهش حوادث خواهند داشت. چنانکه پیش از این نیز کمیسیونهای متعددی در این زمینه تشکیل شده و با وجود حسن نیتی که این عزیزان داشتهاند، تحولی در ایمنی جادهها اتفاق نیفتاده است. محمدرضا نیکو با یادآوری این نکته که بیش از ۹۵ درصد حوادث جادهای به دلیل عوامل انسانی یعنی خطای رانندگان رخ میدهد، تصریح کرد: ما با معضلی در ابعاد ملی تحت عنوان رانندگیهای مرگآفرین مواجه هستیم، ولی راهکاری برای حل این مشکل نداریم. وی ادامه داد: آیا باید کنترلهای بیشتری برای پذیرش رانندگان به ناوگان حمل و نقل عمومی جادهای ایجاد کنیم؟ آیا باید از فناوریهای نوین برای رصد دقیق رفتار رانندگان در نقاط حادثهخیز استفاده کنیم؟ آیا خطاهای انسانی رخ داده در تصادفات را طبقهبندی و آسیبشناسی کردهایم تا راهکاری برای حل آنها پیدا کنیم؟ اینها سوالاتی است که باید برای آنها به دنبال جواب اساسی باشیم. در غیر این صورت با دستورالعمل و ضربالاجل راه به جایی نخواهیم برد.