سایت خبری تحلیلی کسب و کار استارت آپ | کارآفرینی | دانش بنیان | اقتصاد
فصل چهاردهم
مطالعه تطبیقی در حقیقت نوعی روش بررسی است که پدیده‌ها را در کنار هم قرار می‌دهد و به منظور احصای نقاط افتراق و نقاط تشابه، آنها را مورد تحلیل قرار می‌دهد. کاربرد این روش در ابعاد مختلف و رشته‌های گوناگون از مردم‌شناسی تا سیاست و علم‌الاجتماع جاری بوده است. ازاینرو روش تطبیقی یکی از پرکاربردترین روش‌های پژوهش علوم رفتاری و بالاخص علوم اجتماعی کلان است. تحلیل تطبیقی در پژوهش‌های علوم اجتماعی، جایگاه محوری دارد و این روش یکی از قدیمی‌ترین روش‌های موجود در مطالعات علوم اجتماعی است. از طریق به کارگیری این روش به دنبال فهم تشابهات و تفاوت بین پدیده‌های اجتماعی در فرهنگ‌ها و ملت‌های همگرا و واگرا هستیم، تا از طریق مقایسه پدیده‌های مشترک بین جوامع، با نگاه تطبیقی و افتراقی برای شناخت عمیق رفتارها و عملکردهای اجتماعی انسان‌ها در سرتاسر جهان پژوهش کنیم. برای انجام روش تطبیقی و ورود به آن باید از آزمون تطبیقی نظام‌مند که روش تقریبی ساده‌انگارانه از روش‌های پیچیده آماری است، استفاده شود. هرچه قدر تعداد مشاهدات مناسب کاهش یابد، امکان انجام آزمون آماری استدلال‌ها کاهش یابد، امکان انجام آزمون آماری استدلال‌ها کاسته شده و باید از روش‌های دیگر بهره برد. بر این اساس وقتی تعداد موارد مناسب کم باشد، باید از آزمون تطبیقی نظام‌مند استفاده کرد. از نکات اساسی که در پژوهش‌های تطبیقی باید مدنظر قرار داد، مساله هم‌ارزی یا معادل‌سازی در بعد تاریخی و فضایی است. در این روش، پژوهشگر هنگام پژوهش و مقایسه جوامع گوناگون یا حتی به هنگام مقایسه یک دوره تاریخی در یک کشور با دیگر کشورها یا یک ملت با دیگر ملل با مساله هم‌ارزی یا معادل‌سازی روبه‌رو خواهد شد. برای حل نسبی این مساله از شیوه‌های معادل سازگاری گوناگون یاد شده است که از جمله آنها به موارد ذیل اشاره میشود: ۱) معادل‌سازی واژگانی: به معنای دلالت بر ترجمه درست لغات یا عبارات بین دو زبان یا دو دوره متفاوت تاریخی، ۲) معادل‌سازی متنی: به معنای کاربرد درست مفاهیم در متون اجتماعی، فرهنگی و تاریخی، ۳) معادل‌سازی مفهومی: به معنای توجه به فضای مفهومی مفاهیم به کار گرفته‌شده، ۴) معادل‌سازی سنجشی: به معنای سنجش سازه‌ها و متغیرها به صورت یکسان در متون اجتماعی و فرهنگی گوناگون. دو روش پژوهش کیفی وجود دارد که علاوه بر شباهت به هم دارای تفاوت با سایر روش‌ها هستند که اندکی آنها را با مجموعه روش‌های کیفی متمایز می‌سازد. این دو، شامل روش تطبیقی و روش فراتحلیل است که هر دو بر یافته‌ها و نتایج مستخرج از پژوهش‌های یک حوزه متمرکز می‌شوند. در روش تطبیقی عمدتا پژوهشگر دست به بررسی همسانی یا ناهمسانی و مقایسه‌های ساده و پیچیده و گاهی آمیخته به نقد و یا ژرف‌نگری همراه با جسارت علمی و نقادی می‌پردازد. البته وجه تمایز اصلی آن با سایر روش‌ها در بررسی افتراقی یا اشتراکی دو پدیده یا موضوع جاری در دو حوزه است.
.jpg)
