مجتبی کاوه
چراکه تحریمها به خوبی شکنندگی اقتصاد دولتی را در برابر فشار خارجی نمایان کرد و بخش خصوصی نیز از این نقطهضعف لطمه فراوان دید. اکنون فعالان اقتصادی بخش خصوصی به دنبال راهکارهای عملی برای تقویت ساختارهای درونزا هستند، به نحوی که فعالیت اقتصادی آنها از هر نوعی که هست، تابآوری بیشتری در برابر فشارهای خارجی داشته باشد و بیتردید یکی از بهترین راهکارها جذب سرمایه خارجی است. به همین منظور نشستهای تخصصی برای تبیین روشها، راهکارها، نقاط ضعف و قوت و فرصتها و تهدیدهای جذب سرمایهگذاری خارجی با حضور فعالان اقتصادی و حمایت تشکلها برگزار میشود که میتواند نشاندهنده بلوغ بخش خصوصی ایران و تلاش آنها برای رهایی از وابستگی به اقتصاد دولتی تلقی شود.
مشکلات دسترسی به فاینانس برای بخش خصوصی
فریال مستوفی، رئیس مرکز سرمایهگذاری خارجی اتاق بازرگانی ایران در سمینار جذب سرمایه خارجی که روز گذشته در خانه معدن برگزار شد، با بیان اینکه در فضای پسابرجام کمیسیون تخصصی جذب سرمایه خارجی در اتاق ایران راهاندازی شد، اظهار کرد: برای راهبری امور اجرایی نیز کمیتهای به همین منظور در اتاق تهران تاسیس شد که به اتاقهای سراسر کشور در امر جذب سرمایهگذاری خارجی کمک کند. وی با بیان اینکه با وجود ظرفیتهای بسیار مناسب کشور در مورد امنیت سرمایهگذاری مشکلات عدیدهای داریم، افزود: به همین علت توفیق چندانی در جذب سرمایهگذاری نداریم و بخش خصوصی باید برای رفع موانع به سهم خود تلاش بیشتری انجام دهد. مستوفی با بیان اینکه در کمیتهای که در اتاق تهران به همین منظور تشکیل شد اقداماتی طی دو سال اخیر انجام شده و شرکتهای مشاور صاحبنام خارجی را برای بررسی نقاط ضعف و قوت خود در جذب سرمایهگذاری به خدمت گرفتهایم، اظهار کرد: اقداماتی از قبیل رتبهبندی و ریسکپذیری حوزههای اقتصادی خود را که مورد قبول در سطح جهان باشد باید انجام دهیم که تاکنون در این زمینه کوتاهی شده است. همچنین باید طرحهای توجیهی در مورد سودآوری پروژههای اقتصادی تهیه کنیم که این طرحها مورد قبول بانکهای بینالمللی برای ارائه تسهیلات قرار گیرد و این کار باید توسط شرکتهای معتبر جهانی انجام شود. رئیس مرکز سرمایهگذاری خارجی اتاق بازرگانی ایران راهاندازی سایت اطلاعات جامع سرمایهگذاری در ایران را مورد اشاره قرار داد و گفت: در این سایت تمام اطلاعات مورد نیاز سرمایهگذاران خارجی اعم از فرصتها، ظرفیتها، قوانین و… در دسترس است و بانک اطلاعاتی این سایت دائما تکمیل و بهروزرسانی خواهد شد. وی افزود: همچنین قوانین و مقررات سرمایهگذاری کشور را از دید خارجیها مورد بررسی قرار دادیم تا هرجا نیاز به اصلاح است، نقاط ضعف را به اطلاع مجلس و شورای گفتگو برسانیم و این کار را پیگیری خواهیم کرد. این مقام مسئول با اشاره به نیاز بخش خصوصی به فاینانس طرحهای اقتصادی توسط فاینانسورهای خارجی افزود: مشکلی که در این زمینه وجود دارد، این است که فاینانسورها برای ارائه فاینانس، گارانتی دولتی از بخش خصوصی طلب میکنند و این گارانتی بوروکراسی خاص خود را در کشور ما دارد و زمانبر است. وی افزود: مشکل دیگری که با آن روبهرو هستیم، این است که بانکهای عامل، پروژههای بخش خصوصی را به عنوان وثیقه نمیپذیرند و در ایران هم بخش خصوصی آنقدر توان مالی ندارد که برای پروژههای خود وثیقههای سنگین تامین کند. وی با بیان اینکه بخش خصوصی برای جذب سرمایهگذاری خارجی تلاش مضاعفی را آغاز کرده است، خاطرنشان کرد: اقداماتی که توسط اتاق تهران انجام میشود نیازمند حمایت دولت و مشارکت فعالان اقتصادی است و امیدواریم وابستگی اقتصاد ما به دولت که شکنندگی این استراتژی در دوران تحریم اثبات شد با تلاشی که در حال انجام است، هر چه سریعتر قطع شود.
هیچ محدویت قانونی برای جذب سرمایه خارجی نداریم
احمد جمالی، مدیرکل دفتر سرمایهگذاری خارجی سازمان سرمایهگذاری و کمکهای فنی و اقتصادی ایران نیز در این نشست با بیان اینکه وضعیت جذب سرمایهگذاری در یک سال و نیم اخیر بسیار بهبود داشته است، گفت: اگرچه متقاضیان سرمایهگذاری در کشور که اغلب در حوزه انرژی بودهاند رشد خوبی داشتهاند، اما تا رسیدن به نقطه مطلوب فاصله زیادی داریم. وی تصریح کرد: برنامه ششم توسعه جذب ۶۵ میلیارد دلار سرمایهگذاری خارجی را هدفگذاری کرده است که جذب این حجم سرمایهگذاری قطعا از توان دولت خارج است و نیازمند یاری بخش خصوصی هستیم. جمالی گفت: هیچگونه محدودیت قانونی برای جذب سرمایهگذاری خارجی در کشور نداریم ولی متاسفانه برخی اوقات مجریان قانون در این مورد بد عمل میکنند و چون درک صحیحی از این مقوله ندارند، در این مسیر مانعتراشی میکنند.
تمرکز جذب سرمایه در بنگاههای اقتصادی دولتی
فرشید شکرخدایی، عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی ایران و دبیر سمینار جذب سرمایهگذاری نیز در این نشست اظهار داشت: جذب سرمایه در کشور در بنگاههای اقتصادی دولتی متمرکز شده و بخش خصوصی درصدد است تا با همکاری اتاق بازرگانی ایران سرمایهگذاریهای لازم را برای بنگاههای کوچک و متوسط جذب کند. وی افزود: یکی از مشکلات اصلی بنگاههای کوچک و متوسط نداشتن اطلاعات دقیق از ظرفیتها و پتانسیل تولید خود و عرضه آن برای ارائه به نظامهای بینالمللی است. دبیر سمینار جذب سرمایهگذاری ضمن بیان اینکه برگزاری همایش و سمینارهای آموزشی برای جذب سرمایهگذاری ضروری است، عنوان کرد: تمرین و آمادهسازی بخش خصوصی و بنگاههای کوچک و متوسط از طریق دادن آموزشهای لازم برای حضور در بازارهای بینالمللی در دستور کار قرار گرفته تا جذب سرمایهگذاری و تامین مالی صورت گیرد.