نشست مشترک اعضای فراکسیون توسعه صادرات غیرنفتی مجلس شورای اسلامی و فعالان صادراتی اتاق ایران با محوریت بررسی مشکلات این حوزه برگزار شد. در ابتدای نشست، معاون امور مجلس اتاق ایران خلاصهای از مسائل صادرکنندگان بیان کرد.
محمدرضا رمضانی نرخ ارز، بالا بودن تعرفههای وارداتی، عدم عضویت ایران در سازمان تجارت جهانی، فرسودگی ناوگان حملونقل بینالمللی، عدم اجرای قوانین درباره پرداخت یارانههای صادراتی، ایجاد تشکلهای موازی صادراتی و هموار نبودن بستر دیپلماسی خارجی را از مهمترین مسائل مورد نظر صادرکنندگان عنوان کرد.
رمضانی درباره دیپلماسی اقتصادی گفت: متاسفانه بستر دیپلماسی اقتصادی در کشور آنطور که باید هموار نیست و به صادرات کمکی نمیکند. وی از پیشنهاد اتاق ایران برای سپردن انتخاب رایزنان بازرگانی به تشکلها خبر داد و گفت: انتخاب رایزنان بازرگانی توسط تشکلهای اقتصادی که به مسائل اقتصادی واقفند، میتواند نتایج بسیار خوبی داشته باشد. معاون امور مجلس اتاق ایران همچنین بر همکاری اتاق ایران و مجلس شورای اسلامی برای استفاده از همه ظرفیتهای صادراتی کشور تاکید کرد.
رئیس فراکسیون توسعه صادرات غیرنفتی مجلس نیز با تاکید بر اهمیت صادرات غیرنفتی برای کشور گفت: توسعه صادرات به افزایش اشتغال در کشور که چالش اصلی امروز کشور است، کمک میکند.
حسن امیری با تاکید بر نقش قوه مقننه در افزایش صادرات غیرنفتی کشور گفت: به عنوان نمایندگان مجلس باید کمک کنیم تا اگر خلأ قانونی در این زمینه وجود دارد حل شده و مشکلات اجرایی هم به دولت منتقل شود.
در ادامه این نشست فعالان اقتصادی اتاق ایران مسائل خود را عنوان کردند. رئیس کمیسیون صادرات اتاق ایران با تاکید بر اهمیت صادرات غیرنفتی برای تحقق اقتصاد مقاومتی گفت: هسته اصلی تحقق اقتصاد مقاومتی و همچنین تحقق رشد اقتصادی، توسعه صادرات غیرنفتی است. رئیس کمیسیون صادرات اتاق ایران تصریح کرد: باید ببینیم حفظ و افزایش استقلال کشور و تحقق رشد اقتصادی مهم است یا اینکه ارزش پول ملی کم نشود و در عوض صادرات تحقق یابد.
نایبرئیس کمیسیون انرژی اتاق ایران هم بر واقعی شدن نرخ ارز تاکید کرد و آن را موضوعی مهم در صادرات دانست. حمیدرضا صالحی همچنین بر ظرفیتهای بسیار خدمات فنی و مهندسی برای صادرات تاکید کرد.
صالحی با بیان اینکه صادرات در کشور متولی مشخصی ندارد، بر لزوم تشکیل معاونت توسعه صادرات غیرنفتی در ریاستجمهوری تاکید کرد.
علی شمس اردکانی، رئیس کمیسیون انرژی اتاق ایران، لزوم توسعه تولید و اشتغال را در حوزههای دارای مزیت موردتوجه قرارداد و گفت: تولید و اشتغال را باید در رشتهای توسعه دهیم که مزیت داشته باشد و بخش انرژی هم بخش اصلی دارای مزیت در ایران است. به عنوان نمونه در تولیدات برق، باید بررسی کرده و ببینیم چرا تولیدات برقی کشور آنگونه که باید صادر نمیشوند.
رئیس کمیسیون کشاورزی اتاق ایران قیمت تمامشده بالا و همچنین قیمت بالای مواد اولیه در کشور، نرخ تورم بالا در مقایسه با کشورهای رقیب در منطقه، نرخ بالای تسهیلات بانکی و هزینه بالای انتقال پول را از مهمترین موانع توسعه صادرات غیرنفتی در کشور برشمرد. امیر عابدی، رئیس اتاق مشترک ایران و قزاقستان بر لزوم اصلاح قانون تجارت و تقویت دیپلماسی اقتصادی در کشور تاکید کرد و گفت: وزارت امور خارجه هیچگاه دیپلمات اقتصادی تربیت نکرده است.
علی شریعتی مقدم، رئیس کمیسیون کشاورزی اتاق مشهد حل مشکلات در سه سطح صنعت، بنگاهها و همچنین کلان را لازمه جهش اقتصادی دانست و گفت: پیگیری تخصصی و منسجم مشکلات صادراتی هم به حل مشکلات کمک میکند. در ادامه، نمایندگان مجلس حاضر در نشست دیدگاههای خود را بیان کردند.
رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی با تاکید بر وظایف دو قوه مجریه و مقننه برای توسعه صادرات گفت: اگر دولت و مجلس وظایف خود را بهدرستی انجام دهند بسیاری از موانع صادرات رفع میشود. محمدرضا پور ابراهیمی درباره واگذاریهای برمبنای سیاستهای کلی اصل ۴۴ قانون اساسی گفت: اجرایی شدن سیاستهای کلی اصل ۴۴ در واقع انتقال مالکیت از دولت به نهادهای عمومی یا دولتی بود و وضعیتی که در حال حاضر این بنگاهها دارند، حالتی بینابین و بدتر از وضعیت بنگاههای دولتی یا خصوصی است. پور ابراهیمی تصریح کرد: وقتی دولت در عرضه اقتصاد اینگونه عمل میکند دیگر چه انتظاری داریم که حضور بخش خصوصی در اقتصاد افزایش یابد؟
وی تصریح کرد: باید تکلیف نهادهای عمومی را مشخص کنیم تا از شرایطی که به مراتب از آغاز نشدن خصوصیسازی هم بدتر است، رها شویم.
این نماینده مجلس در بخش دیگری از سخنانش با اشاره به سفر اخیر خود به روسیه و ملاقات با سفیر ایران در این کشور گفت: کل میزان صادرات ما به روسیه معادل ۳۰۰ میلیون دلار و بسیار ناچیز است که از دلایل اصلی این موضوع رقابت منفی تولیدکنندگان ایرانی با یکدیگر در این کشور است. پورابراهیمی تصریح کرد: طبق شنیدههای ما رقابت تاجران ایرانی با یکدیگر در کشورهای دیگر مشکلات زیادی به وجود میآورد چراکه نمیتوانند در کنار یکدیگر فعالیت کنند و این موضوع باعث میشود صادرات محصولات ایرانی توسعهنیافته و از ظرفیتهای صادراتی بهره کافی را نبریم. پورابراهیمی همچنین درباره تفکیک وزارتخانه صنعت، معدن و تجارت به دو وزارتخانه بازرگانی و صنعت هم گفت: نگاه ما در مجلس به تفکیک وزارتخانهها مثبت است و کمک میکنیم از این ظرفیت برای تحول در بخش تجارت خارجی استفاده کنیم.
یادداشت
اصلاح ساختار مالیاتی برای رونق صادرات
مهدی طباطبایی، مشاور عالی کنفدراسیون صادرات
در حال حاضر کشورهای همسایه بازار خوبی برای محصولات صادراتی ما بهویژه در بحث محصولات غیرنفتی هستند. با این حال توسعه روابط سیاسی و اقتصادی دسترسی ما را به بازارهای دیگر نیز در آینده فراهم میسازد که باید از آن برای محصولات غیرنفتی بهره برد، اما مساله اساسی ما در باب محصولات غیرنفتی این است که تولیدات غیرنفتی بازدهی لازم را ندارند و فاقد تنوع و کیفیت مورد نظر هستند، در صورتی که این محصولات باید کیفیت لازم را داشته باشند و بدین ترتیب بتوانند قابلیت ارائه به بازارهای خارجی را به دست آورند. حمایت سفارتخانهها از صادرات و همچنین مشارکت صادرکنندگان در حوزههای تصمیمگیری نیز مهم است. دولت باید در این حوزه به اظهارات صادرکنندگان توجه کند. سفارتخانهها نیز میتوانند با معرفی صادرکنندگان خوشنام در رشد صادرات موثر باشند. سفارتخانه ها نیز باید خدمات ویژه ای برای صادرکنندگان واقعی و خوش نام کشور فراهم کنند. همچنین تشکل های صادراتی بزرگ باید بیش از هر زمان دیگری مورد مشورت قرار گیرند. البته اصلاح ساختار مالیاتی نیز برای صادرات مهم است. پرداخت ارزش افزوده برای صادرکنندگان مشکلاتی ایجاد کرده که دولت باید اصلاح آن را در دستور کار خود قرار دهد.