این آمار نشان میدهد اقتصاد ما راه زیادی تا رسیدن به یک اقتصاد با بهرهوری بالا دارد. سهم ناچیز بهرهوری، رشد اقتصادی را ناپایدار کرده است. این در حالیست که سهم بالایی از رشد اقتصادی کشورهای پیشرفته متکی بر بهرهوری است. در کشور ما بهرهوری برای سازمانها و بنگاهها به خوبی تعریف نشده است و بنگاههای اقتصادی برنامه بلندمدتی برای ارتقای بهرهوری ندارند و از میان عوامل موثر بر بهرهوری سهم نیروی کار بسیار ناچیز است. همین عامل سطح رقابتپذیری بنگاههای اقتصادی را پایین آورده و رشد تولید را تبدیل به رشدی ناپایدار کرده است.
رئیس سازمان ملی بهرهوری دیروز (دوشنبه) در نشست خبری به مناسبت یکم خردادماه که به نام روز ملی بهرهوری نامگذاری شده است، در این زمینه گفت: شاخص بهرهوری هر ۵، ١٠ و یا ١۵ سال محاسبه میشود.
رویا طباطبایییزدی گفت: از میانگین رشد اقتصادی طی سه سال از ٩٣ تا ٩۵ که ۴.۲۸ درصد بود سهم بهرهوری از آن ۲.۶۴ درصد محاسبه شده است.
رئیس سازمان ملی بهرهوری ایران گفت: در سال ٩٣ معادل ۱.۹۵ درصد از ۳ درصد رشد اقتصادی حاصل بهرهوری کل عوامل تولید بود.
وی توضیح داد: شاخصهای بهرهوری در سالهای ۹۱، ۹۲ و ٩۴ منفی و تنها سالهای ٩٣ و ٩۵ مثبت شد.
وی رشد اقتصادی در سال ٩٣ را منهای ۸ درصد، سال ٩٢ برابر با صفر، سال ٩٣ برابر با ۳ درصد، سال ٩۴ برابر با منهای ۱.۶ درصد و در سال ٩۵ برابر با ۱۱.۶ درصد عنوان کرد. طباطبایییزدی گفت: درست است که در سال ۹۳ معادل ۶۵ درصد از رشد اقتصادی حاصل از بهرهوری بود اما نباید فکر کنیم این روند همیشگی است. پس از تحریم و یا جنگ همواره سهم بهرهوری در رشد اقتصادی افزایش مییابد.
وی تاکید کرد: باید برای ارتقای بهرهوری در کشور همه بخشهای مختلف اقتصادی، استانهای کشور و حتی در سطح فردی به یاری یکدیگر بشتابیم.
وی گفت: تغییرات شاخص بهرهوری کل عوامل تولید در سال ۱۳۹۲ معادل منهای ۲.۷۹ درصد، سال ۱۳۹۳ معادل ۱.۹۵ درصد و سال ۱۳۹۴ منهای ۳.۵۲ درصد بود. شاخص بهرهوری کل عوامل تولید در سال ۹۵ به ۹.۹۵ درصد رسید.
به گفته طباطبایییزدی، بهرهوری کل عوامل تولید عبارت است از نسبت تولید ناخالص داخلی به میانگین موزون نیروی کار و موجودی سرمایه ثابت است (وزن هریک از عوامل تولید بر اساس ارزش آنها تعیین میشود.)
این مقام مسئول اظهار داشت: شاخصهای بهرهوری براساس ارزش افزوده تعداد جمعیت و موجودی سرمایه (۱۰۰ = ۱۳۹۰) است. بهرهوری نیروی کار از سال ۱۳۹۱ تا ۱۳۹۵ به ترتیب ۹۲، ۸۸، ۹۱، ۸۷ و ۹۵ است.
یادآور میشود: بهرهوری نیروی کار، نسبت تولید ناخالص داخلی به تعداد نیروی کار است.
به گفته وی، علت کاهش رشد شاخص بهرهوری کل عوامل تولید در سال ۹۱ ناشی از تحریمهای اقتصادی و عدم دسترسی به مواد اولیه وارداتی، با وجود رشد نیروی کار و سرمایه بوده که خود را به شکل رشد منفی در شاخص بهرهوری نمایان کرده است.
رئیس سازمان ملی بهرهوری اعلام کرد: از آن جایی که کل اقتصاد کشور از شرایط نرمال برخوردار نبود، این عامل نشاندهنده عدم وجود بهرهوری در کل اقتصاد بوده است. بنابراین تاثیرات منفی هر عاملی نظیر مشکلات اقتصادی (که ناشی از فشارهای سیاسی بود)، سیاسی، تجاری، قانونی و برخی عوامل دیگر نمایان است.
وی با بیان اینکه بهرهوری راه بهتری برای رشد اقتصادی است، گفت: هماکنون در کتاب تعلیمات اجتماعی دبستان دو درس را به موضوع بهرهوری اختصاص دادهاند. بهرهوری، فرهنگ است و باید آحاد جامعه با این مقوله درگیر مثبت شوند.
وی گفت: هنوز شاخصهای بهرهوری درباره آب محاسبه نشده است. حدود ۲ سال است که کمیتهای برای بهرهوری آب با سازمان آب و جهاد کشاورزی تشکیل دادهایم که در حال انجام اقدامات مناسب در این زمینه هستیم.
وی توضیح داد: موقعیت بهرهوری کل عوامل تولید در ایران بین سالهای ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۴ معادل منهای ۲.۱ درصد بود.
طباطبایییزدی گفت: از آن جایی که شاخص بهرهوری را باید در بازه زمانی طولانی بررسی کرد بین سالهای ۲۰۰۰تا۲۰۱۴ وضعیت ایران بین ۱۹کشور از میانگین بالاتر بود.
طباطبایییزدی همچنین افزود: در سالهای یادشده میانگین رشد اقتصادی ۴.۳ درصد بود که یک درصد آن از طریق بهرهوری حاصل شد که ۰.۳ درصد بهرهوری از نیروی کار و ۲.۹ درصد از طریق سرمایه حاصل شده بود.
رئیس سازمان ملی بهرهوری گفت: بنابراین مشاهده میشود سهم بهرهوری در رشد اقتصادی اندک و بیش از همه درآمدهای نفتی این رشد را سبب شده بودند.
او اظهار امیدواری کرد در سالهای آتی با جزمی که دولت تدبیر و امید برای ارتقای نیروی انسانی دارد بتوانیم سهم نیروی کار را در بهرهوری افزایش دهیم.