سایت خبری تحلیلی کسب و کار استارت آپ | کارآفرینی | دانش بنیان | اقتصاد
ثمانه نادری
با واکنش‌های مختلفی نیز از سوی مردم، کارشناسان و جامعه‌شناسان مواجه شد که از زاویه منفی و مثبت می‌توان آن را بررسی کرد. انتخاب این دو کارگر به عنوان اعضای شورای شهر از سوی مردم در حالی صورت گرفت که از نظر برخی کارشناسان این انتخاب نشان از انتخابات باز و دموکراسی است، اما در مقابل برخی از کارشناسان نیز این موضوع را دال بر انتخاب‌های ناآگاهانه می‌دانند یا اینکه معتقدند در این مدل از انتخاب جایی از تخصص و مهارت افراد نیست، بلکه آنچه در نهایت ملاک انتخاب است، اندیشه‌های قوم‌گرایانه یا روی‌گردانی مردم از افرادی است که در پست‌های بالای مدیریتی کوتاهی به خرج داده‌اند.
جدا از اینکه موافقان یا مخالفان این مدل از انتخاب چه دیدگاه و نظری دارند، آنچه مهم است آری گفتن مردم به کسانی است که از جنس خودشان بوده و اجازه ورود افراد و طبقات پایین‌دست جامعه به حوزه تصمیم‌گیری‌هاست که تا پیش از این چندان فرصت آن فراهم نشده بود.
ولی‌ا… رستمی‌نژاد، دستفروش خرم‌آبادی که از سوی مردم این شهر به عنوان کاندیدا انتخاب شده، دارای مدرک کارشناسی‌ارشد زبان انگلیسی است و طبق آنچه در خبرها آمده، تنها از یک بنر برای انجام تبلیغات خود استفاده کرده است.
در یک سوی دیگر ماجرا یک رفتگر رشتی است که او نیز برای شرکت در شورای شهر محدودیت‌های مادی و طبقاتی را از میان برداشته و کل هزینه‌ای که وی برای شرکت در انتخابات شورای شهر کرده، یک میلیون بوده است. وی می‌گوید برای پوستر با همین لباس‌های رفتگری عکس انداخته است.
طبق بررسی‌های موجود در بحث انتخابات شورای شهر بسیار شاهد بوده‌ایم که یک ورزشکار یا فردی در یک رشته غیرمرتبط با حوزه شهری به دلیل هواداری مردم یا به دلیل موقعیت سیاسی و اجتماعی خاص خود رای می‌آورد، اما اینکه این فرد منتخب جزو عامه مردم باشد یا اینکه از نظر شغلی جایگاهی آنچنانی نداشته باشد، جای ابهام دارد و معمولا در پست‌های بالاتری مثل ریاست‌جمهوری اصلا دیده نمی‌شود. به همین دلیل سوالات مهمی در ذهن مخاطبان از این انتخاب مطرح می‌شود؛ اول اینکه این مدل از انتخاب از سوی مردم نشان چیست و با چه دیدگاهی می‌توان به آن نگاه کرد؟ و دوم اینکه مزایا و معایب ورود کارگران و افراد طبقات متوسط جامعه به حوزه تصمیم‌گیری‌های شهری چیست؟
راه باز قانون
حسین ایمانی جاجرمی، جامعه‌شناس و استاد دانشگاه درباره این موضوع می‌گوید: این مساله به چارچوب انتخاباتی که قانون تعریف کرده، بر می‌گردد. ما نظام انتخاباتی داریم که در آن اجازه داده شده هر کسی که مشکلی قانونی و سوء پیشینه نداشته باشد، بتواند کاندیدا شود. پس قوانین راه را باز گذاشته‌اند.
نگاه یکسان به همه افراد
وی توضیح می‌دهد: هر فردی به شرط اینکه گواهی سوءپیشینه نداشته باشد، می‌تواند در انتخابات شورای شهر شرکت کند. به همین دلیل ۲۷۰۰ نفر در تهران ثبت‌نام کرده‌اند، اما در کشورهای دیگر شرایط اینگونه نیست، بلکه این احزاب هستند که برای انتخابات لیست افراد را می‌دهند و دیگر فرد مطرح نیست، اما در ایران همه یکسان دیده می‌شوند و افراد مستقلا ابتدا شرکت می‌کنند و بعد‌هاست که شکل حزب به خود می‌گیرند.
تفاوت پارامتر انتخاب در شهرهای کوچک و بزرگ
دومین نکته این است که نوع رای دادن براساس بزرگی و وسعت جمعیت فرق می‌کند. در شهرهای بزرگ پارامترهایی هست که با پارامترهای شهرهای کوچک فرق دارد. برای مثال در شهری مثل رشت و خرم‌آباد دو نفر با شناخت نسبی توانسته‌اند اعتماد مردم را جلب کنند و وارد شورا شوند.
کما اینکه در دوره‌های قبل در برخی از شهرهای کوچک زنان زیبا برای انتخابات شورای شهر انتخاب است می‌شدند و اصلا این چیز عجیبی نیست. این استاد دانشگاه می‌گوید: البته مساله انتخابات شورای شهر خیلی مساله جدی‌ای همچون ریاست‌جمهوری نیست که مسئولان و مردم به دنبال افراد متخصص باشند. البته اگر احزاب حضور داشته و دفاتر محلی داشته باشند و بتوانند رای مردم را سازماندهی کنند، چنین اتفاقاتی کمتر می‌افتد. شرایط برای این مدل از انتخابات مهیاست و انتظار می‌رود در دوره‌های بعدی بیشتر اتفاق بیفتد. این نشان از انتخابات باز دارد.
انتخابات بی‌فیلتر شورای شهر
ایمانی ادامه می‌دهد: برای انتخابات ریاست‌جمهوری افراد بسیاری آمدند، اما چون فیلتر شورای نگهبان بود مانع از انتخاباتی چون شورای شهر شد. در کشورهای دیگر هم چنین فیلترهایی هست، اما انتخابات شورای شهر بدون فیلتر است. افراد برای رئیس‌جمهور شدن باید ۵ هزار امضا از نمایندگان مجلس شورای اسلامی داشته باشند و از طرفی بخشی از سرمایه خود را نزد دولت بگذارند.
ضرورت وجود مکانیزم‌های کنترل شهری
این جامعه‌شناس می‌گوید:حضور افرادی مثل دستفروش و رفتگر و مردم عادی هم یک فرصت است و هم تهدید، فرصت این است که نشان می‌دهد اگر شما کارگر ساده باشید و وقت بگذارید و فعالیت کنید، می‌توانید به سمت‌های بالاتر دست پیدا کنید. برای مثال ولی‌ا… رستمی‌نژاد می‌گوید: برای این کار از ساعت ۴ صبح تا ۱۲ شب خودم را به مردم معرفی کرده‌ام.
این فرصت خوبی برای همه مردم از هر طبقه و قشری است، اما آنچه مطرح است، این است که آیا دستگاه مدیریت شهری ما نهادها و ضوابطی دارد که مانع از تهدید و ناکارآمدی مدیریت شهری شود؟ اعضای شورای شهر باید ضوابط شهری را بدانند و دانشی از حوزه‌های مختلف داشته باشند. در جاهای دیگر انواع کمیسیون‌ها و مراکز مشورتی است که حضور عوام را خنثی می‌کنند یا اینکه به آنها کمک می‌کنند درست تصمیم بگیرند و مانع از تصمیم‌های ناکارآمد شوند. سیستم شهری ما بدون پیچیدگی‌های لازم است و این ممکن است باعث ضربه زدن یا تمسخر مدیریت شهری شود وگرنه اصلا ایرادی ندارد دیگر افراد هم شرکت کنند و دموکراسی هم همین است و باید همه افراد توان دسترسی به قدرت را داشته باشند، اما در کنار آن باید مکانیزم‌های کنترل و تنظیم باشد که بتواند شرایط را برای توسعه شهری مهیا کند.
