به گزارش کسب و کار نیوز و به نقل از آینده نگر، ملغمهای از ناسیونالیسم اقتصادی و نگرانیها در خصوص کمبود آب در هند باعث شده دو برند بزرگ تولید نوشابه دنیا در هند با دردسر بزرگی مواجه شوند.
دو ایالت جنوبی هند – کرالا و تامیل نادو- که با معضل کمبود آب و خشکسالی نیز مواجهاند، از اواسط ماه مارس (آغاز فصل گرما در هند) به تحریم نوشابهها و نوشیدنیهای مختلف کوکاکولا و پپسی روی آوردهاند.
بر این اساس، مغازهداران و واسطههای فروش از معامله نوشیدنیهای این دو برند سر باززدهاند و مشتریان اگر هم بخواهند قادر به خرید آنها نخواهند بود.
هند مشکل مزمن کمبود آب دارد و در میان کشورهای جهان، با یکی از جدیترین بحرانهای آب مواجه است. هند ۱۸ درصد از جمعیت جهان را در خود جا داده و این در حالی است که تنها به ۴ درصد از منابع آب تازه دنیا دسترسی دارد. کشاورزان بخش زیادی از این آب را مصرف میکنند و مصرفکنندگان صنعتی نیز همواره با تامینکنندگان آب شهری در خصوص این منابع درگیری دارند. از سوی دیگر، ۷۵ درصد از آبهای سطحی در هند – به خصوص رودخانهها- با زبالههای انسانی و کشاورزی و صنعتی آلوده شدهاند.
چند دهه است که مناقشه بر سر آب بین ایالتهای هند نیز جریان دارد و حل هم نشده است. وضعیت آب در هند به صورت مستقیم به بارانهای موسمی شدید (مانسون) وابسته است. اما میزان بارش بارانهای موسمی در دو سال اخیر در هند به اندازه همیشگی نبوده و در جنوب کشور نیز اوضاع بارش در سه سال اخیر بد بوده است. این باعث شده که اکثر رودخانهها و منابع ذخیره آب خشک شوند و کشاورزان، تولیدکنندگان و تامینکنندگان آب شهری به شدت به آب چاهها وابسته شوند. اما این چاهها هم دارند خشک میشوند و این مسئله به اقتصاد هند که بخش بزرگی از آن را کشاورزان تشکیل میدهند ضربه سختی زده است.
در این میان، به نظر میرسد کوکاکولا و پپسی وسط مناقشهای گیر افتادهاند که فکرش را نمیکردند: مناقشه بین کشاورزان و مصرفکنندگان صنعتی آب و همچنین مسئله ناسیونالیسم اقتصادی.
با تحریم نوشیدنیهای پپسی و کوکاکولا در جنوب هند، زنگ خطر برای برخی شرکتهای بزرگ خارجی به صدا درآمده است. پپسی و کوکاکولا درمجموع ۹۶ درصد از بازار نوشیدنی هند را در دست دارند، بازاری که ارزشش بالغ بر ۴.۹ میلیارد دلار میشود. با تحریم این دو برند نوشیدنی، محصولات آنها از بیش از یک میلیون فروشگاه جمعآوری شده است. ارو محیالدین تحلیلگر بازار، مستقر در لندن، معتقد است که تحریم نوشیدنیهای این دو برند در جنوب هند باعث خواهد شد پپسی و کوکاکولا بازار بزرگ مناطق روستایی هند را از دست بدهند.
توجیهی که تحریمکنندگان در این خصوص مطرح کردهاند این است که این دو برند دارند با استفاده از منابع آب جنوب هند، بطریهای خود را پر میکنند و سود میبرند و این در حالی است که کشاورزان جنوب هند برای آبیاری زمینهای خود با مشکل کمبود آب مواجهاند. گروهی دیگر نیز پپسی و کوکاکولا را به استفاده از آب آلوده برای تولید نوشابه در جنوب هند متهم کردهاند، مسئلهای که سند و مدرکی در تایید آن وجود ندارد.
این وضعیت چالشی را پیش روی این دو برند گذاشته که شاید در گذشته احتمال بروز آن کمتر بود. معمولا برندهای بزرگ که در بازارهای بزرگ و نوظهوری مثل هند فعالیت میکنند، سود سرشاری به دست میآورند و از همکاری محلی هم برخوردار میشوند. اما حالا بحران آب به خصوص در جنوب هند ابعاد سیاسی نیز پیدا کرده و دامان این شرکتها را نیز گرفته است.
پیال بینا استادیار مرکز تحقیقات توسعه در تریوانتراپورام در ایالت جنوبی کرالا معتقد است شرایط به گونهای پیش رفته که هدف قرار دادن شرکتهای چندملیتی از هدف قرار دادن شرکتهای هندی راحتتر شده و بنابراین مسئله آب نیز ابعاد دیگری پیدا کرده است.
از زمانی که نارندرا مودی نخستوزیر هند تبلیغ ناسیونالیسم اقتصادی را شروع کرده، راه برای حمله به شرکتهای بزرگ با توجیه حمایت از شرکتهای هندی باز شده است. معروفترین نمونه این حملات، در کمپین بزرگی مشاهده شد که مدتی علیه محصولات مگی در هند جریان داشت و از سوی گروههای ناسیونالیست هندو – که اتفاقا وارد حوزه محصولات غذایی نیز شدهاند و باید رقیب خارجی خود را از میدان به در میکردند- رهبری میشد.
در این میان، مشخص نیست که دعوی مطرحشده بالاخره جنبه سیاسی دارد یا نه. مقامات دو شرکت پپسی و کوکاکولا از اظهارنظر در این خصوص خودداری کردهاند و میگویند باید به بیانیه انجمن تولید محصولات نوشیدنی هند رجوع کرد که اعلام کرده دو شرکت مذکور قانونی را در خصوص استفاده از آب زیر پا نگذاشتهاند و از آب آلوده نیز برای تولید نوشیدنیهای آنها استفاده نشده است. اما این توضیح باعث نشده که تحریم نوشیدنیهای آنها برداشته شود.
رامو مانیوانان تحلیلگر سیاسی و رئیس دپارتمان سیاسی دانشگاه مدرس در تامیل نادو در این خصوص میگوید: «فروشندگان در خصوص تحریم نوشیدنیهای این دو شرکت چندملیتی تصمیمی گرفتهاند که از لحاظ سیاسی درست است.»
اما اینکه چنین تحریمهایی تاثیری در بهتر شدن وضعیت منابع آب در هند دارند یا نه، مسئلهای است که جای تردید دارد. جنی گرانول مدیر برنامههای مدیریت آب در انستیتو بینالمللی آب در در استکهلم میگوید: «هند اصولا ت