سایت خبری تحلیلی کسب و کار استارت آپ | کارآفرینی | دانش بنیان | اقتصاد
شایلی قرایی
ارائه تماس صوتی تلگرام برای برخی کشورها و موانعی که درصورت متضرر شدن اپراتورها برای گشودن راه این سرویس به ایران وجود دارد، موجب شده باز هم زمزمه‌هایی مبنی بر وجود اما و اگرهایی درباره راه‌اندازی این سرویس تلگرام در کشور به گوش برسد و تنور شایعات را داغ نگه دارد. در حال حاضر کمتر کسی حداقل در ایران وجود دارد که با داشتن گوشی هوشمند، پیام‌رسان تلگرام را در گوشی‌اش نصب نکرده باشد. بدین‌ترتیب پس از نرم‌افزارهای مشابه دیگر مانند ویچت، وایبر و واتس‌اپ که هرکدام به تدریج کاربران خود را در ایران از دست دادند، تلگرام به پیام‌رسانی بی‌رقیب تبدیل شده و قابلیت‌هایی مانند سرعت و امنیت بالای این پیام‌رسان را به محبوبیت بالایی رسانده است.
تلگرام نهایتا به انتظارها درباره اضافه کردن تماس صوتی به دیگر قابلیت‌های خود پایان داد و روز دهم فروردین با انتشار پستی در وبلاگ خود قابلیت تماس صوتی را در به‌روزرسانی ۳.۱۸ خود آشکار کرد. البته در حال حاضر این قابلیت تنها برای کاربران ساکن غرب اروپا فراهم شده و شایعاتی هم درباره راه‌اندازی آن در برخی کشورها در آسیا به گوش می‌رسد و آنچنان که مسئولان تلگرامی اظهار کرده‌اند، به‌زودی کاربران سایر کشورها هم قادر خواهند بود از این قابلیت استفاده کنند.
بنابر ادعای سازندگان تلگرام، تماس صوتی این برنامه بسیار امن خواهد بود و برای بهتر شدن کیفیت آن، از هوش مصنوعی ساخت تلگرام در آن استفاده شده است. همچنین کلیه مکالمات صوتی تلگرام به صورت دوسویه رمزنگاری شده است. این بدان معناست که نه فقط سازندگان اپلیکیشن بلکه هیچ شخص ثالث دیگری قادر به شنود آنها نیست. همچنین کاربران می‌توانند دسترسی مخاطب‌ها به برقراری تماس صوتی را برای مخاطبان خود محدود یا غیرفعال کنند.
اگرچه پیش از این هم نرم‌افزاری برای برقراری تماس صوتی در تلگرام وجود داشت اما به صورت رسمی متعلق به تلگرام نبود بلکه یک شرکت نرم‌افزاری پیش از این با ایجاد تغییراتی در تلگرام، امکان مکالمه صوتی را نیز در آن گنجانده، با نام کالگرام عرضه کرده و خلأ تماس صوتی را پر کرده بود. با وجود این با اضافه شدن قابلیت تماس صوتی به تلگرام به صورت رسمی، خیال کاربران بار دیگر از امنیت پیام‌های‌شان جمع می‌شود.
با فراهم شدن تماس صوتی برای کاربران اروپایی تلگرام، محمود واعظی، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات- از بررسی این امکان برای کاربران ایرانی خبر داد و اظهار کرد که مسئولان تلگرام موضوع راه‌اندازی تماس صوتی رایگان برای کاربران ایرانی را با مسئولان در میان گذاشتند و همچنین کمیته‌ای برای بررسی اثرات رایگان بودن تماس صوتی بر اپراتورهای داخلی تشکیل شده و قرار است این کمیته اثرات راه‌اندازی تلگرام صوتی را روی اپراتورهای داخلی مشخص کند.
تماس صوتی تلگرام، مشروط بر رضایت اپراتورها
واعظی درباره سرویس صوتی جدید تلگرام اظهار کرده بود: سیاست ما همواره این بوده که خدماتی که مورد نیاز مردم است و به لحاظ اقتصادی لطمه‌ای به کار دیگران نمی‌زند را آزاد بگذاریم. تعداد کاربران تلگرام در ایران قابل مقایسه با کشورهای دیگر نیست، بنابراین تلگرام آرام آرام خدماتش را در ایران توسعه می‌دهد.
وی همچنین خاطرنشان کرد: اینگونه خدمات از طریق شبکه‌هایی که اپراتورها در آن سرمایه‌گذاری کرده‌اند، ارائه می‌شود، یعنی اگر اپراتورها راضی به ارائه خدمات نباشند ارائه این سرویس‌ها با مشکل روبه‌رو می‌شود. ما اکنون اجازه داده‌ایم اپراتورها بررسی کنند که سرویس‌های جدید تلگرام چه تاثیری بر وضعیت اقتصادی آنها می‌گذارد. ما دنبال اقدامی هستیم که هم مردم راضی باشند و هم اپراتورها، البته ما نمی‌توانیم اپراتورها را مجبور کنیم که صوت را سرویس کنند.
این اظهارات واعظی در حالی مطرح می‌شود که برخی از کارشناسان فنی حوزه IT معتقدند با فراهم شدن امکان تماس صوتی تلگرام در سراسر جهان، هیچ کشوری نمی‌تواند برای استفاده از آن با تلگرام مذاکره کند. درواقع در صورت عدم رضایت عوامل داخلی با این قابلیت، امکان فیلتر آن در تلگرام وجود ندارد بلکه علت راه‌اندازی فاز به فاز تلگرام برای امکانات صوتی رایگان در اروپا، آمریکا و آسیا، احتمالا رفع اشکالات احتمالی است و نه رایزنی مسئولان تلگرام.
با توجه به سابقه کمرنگ شدن پیامک از طریق اپراتورها با ظهور پیام‌رسان‌های اینترنتی و سرنوشت مشابهی که با رایگان بودن تماس‌های صوتی تلگرام در انتظار تماس‌های اپراتوری است، این احتمال مطرح شده که شاید تاثیر این قابلیت تماس صوتی بر وضعیت اقتصادی اپراتورهاست که موجب شده درباره ارائه این سرویس اما و اگرهایی مطرح شود.
اگرچه هنوز مشخص نیست که مسئولان تلگرام هم مطابق نظر اپراتورهای ایرانی و با موافقت آنها به گسترش این قابلیت بپردازند یا با ارائه این قابلیت در دیگر کشورهای آسیایی، تماس صوتی تلگرام برای همه ایرانیان فراهم شود. بنابراین با توجه به اظهارات وزیر ارتباطات و تاکید بر لزوم عدم متضرر شدن اپراتورها، شاید راهکارهایی از جمله فیلتر کلی این پیام‌رسان، همانطور که پیش از این هم شایعات بسیاری درباره آن وجود داشته است، فیلتر تماس صوتی، که کارشناسان فناوری اطلاعات آن را غیرممکن می‌دانند یا وضع هزینه‌هایی برای تماس صوتی تلگرامی در مسیر ارائه این سرویس وجود داشته باشد اما صحت این احتمالات تنها در صورت ارائه قابلیت تماس صوتی برای کاربران ایرانی مشخص خواهد شد.
دولت به کاهش درآمد خود عکس‌العمل نشان می‌دهد
احمد انتظام، کارشناس مخابرات
این امر کاملا طبیعی است که وقتی شبکه‌های اجتماعی به صورت رایگان و آزادانه سرویس ارائه می‌کنند، برخی از مشترکان به این خدمات روی آورند و از آنها استفاده کنند. این امر در اروپا از سالیان قبل شروع شده و آنها نیز سالانه با کاهش بیش از ۲۰ درصدی ارسال پیامک روبه‌رو هستند. البته در این میان منافع مالی دولت بیشتر از اپراتورهاست. دولت مطمئنا به کاهش درآمد خود عکس‌العمل نشان می‌دهد و در این باره تصمیماتی می‌گیرد که فعلا کسی از آن خبر ندارد.
مسئولان معتقدند که زمانی که شبکه‌های اجتماعی و برنامه‌های پیام‌رسان داخلی به تعداد کافی در داخل به وجود آید و مردم بتوانند مشکلات خود را از طریق برنامه‌های داخلی رفع کنند احتیاجی به این خدمات که از جانب اپلیکیشن‌های خارجی ارائه می‌شود، وجود ندارد اما این در حالیست که درکشور پیام‌رسانی با این قابلیت‌ها نداریم و نمی‌توانیم جلوی ورود تکنولوژی به کشور را بگیریم.
از طرف دیگر باید گفت که تعداد بسیاری از کاربرانی که در طول روز از اپلیکیشن‌های پیام‌رسان استفاده می‌کنند، با شبکه دیتای نسل‌های مختلف موبایل‌شان به اینترنت متصل می‌شوند که برای برقراری این ارتباط مبالغی را به اپراتور تلفن همراه خود می‌پردازند. بدین‌ترتیب هر چه مشترکان در اپلیکیشن‌های پیام‌رسان، متن یا فایل بیشتری ارسال کنند، اپراتورهای موبایل هزینه بیشتری بابت مصرف دیتا یا خرید بسته اینترنتی کسب می‌کنند. با توجه به موارد بیان شده، می‌توان گفت: ضمن جبران خسارت ناشی از کاهش درآمدها، این شرکت‌ها درآمد بیشتری نیز نسبت به قبل دریافت خواهند کرد.
بنابراین به‌طور قطع با استفاده از این تئوری، نه تنها نیازی به محدودسازی استفاده از اپلیکیشن‌های پیام‌رسان و شبکه‌های اجتماعی وجود ندارد بلکه اپراتورهای تلفن همراه می‌توانند با ترغیب مشترکان خود در ارسال پیام‌های تبریک به صورت عکس یا ویدئو، درآمد مناسبی از محل مصرف دیتا به دست آورند.
فعالیت بی‌ضابطه شبکه‌های اجتماعی و پیام رسان‌ها
مهدی رضاداد، کارشناس فضای سایبری
نابه‌سامانی موجود در فعالیت اپلیکیشن‌های ارتباطی موردانتقاد است و در اینجا ضرورت و لزوم شکل‌گیری شبکه‌های اجتماعی در داخل کشور احساس می‌شود. از طرف دیگر، صیانت از حریم خصوصی افراد و محتوای ناسالمی که مردم در معرض آن قرار دارند از جمله دغدغه‌هایی است که باید در استفاده از شبکه‌های اجتماعی خارجی به آن پرداخته شود. متاسفانه هم‌اکنون به دلیل فعالیت بی‌ضابطه شبکه‌های اجتماعی و پیام‌رسان‌ها حق مردم نادیده گرفته شده است که حمایت از شبکه‌های اجتماعی داخلی می‌تواند بسیاری از مشکلات موجود در این زمینه را کاهش دهد.
هم‌اکنون رقابت نابرابری میان شبکه‌های اجتماعی داخلی و خارجی برقرار است، چرا که شبکه‌های اجتماعی خارجی از سوی دولت‌ها مورد حمایت قرار می‌گیرند و پهنای باند رایگان دارند اما در داخل کشور سرویس‌دهندگان با مشکلات مالی و عدم حمایت‌های حقوقی مواجه هستند.
تاخیر در راه‌اندازی تماس رایگان به‌دلیل رایزنی با وزیر ارتباطات نیست
حسین امامی، پژوهشگر رسانه‌های نوین
علت راه‌اندازی فاز به فاز تلگرام برای امکانات صوتی مجانی معمولا رفع اشکالات احتمالی است و وزیر ارتباطات حرف عجیبی را نزدیک به انتخابات مطرح کرده است، چراکه قابلیت جدید تلگرام براساس برنامه‌ریزی این شرکت به این صورت است که ابتدا این قابلیت در اروپای غربی و پس از آن در آمریکا و بعد در آسیا اجرایی شود. بنابراین تاخیر در افزوده شدن این قابلیت به این اپلیکشن به‌دلیل رایزنی‌های مسئولان تلگرام با وزیر ارتباطات نیست.
مساله مورد بحث درباره قابلیت جدید تلگرام این است که در این ماجرا شرکت‌های مخابراتی متضرر می‌شوند، همانطور که با ورود تلگرام مردم پیام کوتاه را ترک کردند و با افزوده شدن امکان برقراری تماس‌های صوتی که به صورت رایگان میسر شود سود و درآمدزایی که شرکت‌ها برای آن برنامه‌ریزی کرده‌اند با مشکل مواجه می‌شود و وزراتخانه منافع شرکت‌های مخابراتی را در این حوزه درنظر می‌گیرد اما اینکه مانع از ورود تکنولوژی‌های جدید شود هم درست نیست چراکه این شرکت‌ها باید در زمینه خدمات خود به مشتریان نوآوری داشته باشند و از این طریق با این اپلیکشین‌ها رقابت کنند.
اما این را هم باید بگوییم که متاسفانه سیستم زیرساختی را ارتقا نداده‌اند، آینده‌پژوهی در این حوزه وجود ندارد. تماس‌های صوتی و ویدئویی که به صورت رایگان ایجاد می‌شود سود اپراتورها را کم می‌کند و آنها با ضرر هنگفتی مواجه می‌شوند. مخصوصا با ۲۰ میلیون کاربر که از تلگرام استفاده می‌کنند. بنابراین چالش جدیدی برای شرکت‌های مخابراتی ایجاد می‌شود.
بازار اپراتورهای مخابراتی تسخیر می‌شود
صادق عباسی شاهکوه، معاون سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی
با روند رو به رشد خدمات OTT در دنیا شامل شبکه‌های پیام‌رسان، تلویزیون اینترنتی و رسانه، شبکه‌های اجتماعی مجازی، رایانش ابری و شبکه‌های محتوای وب، تا سال ۲۰۲۱ بازار اپراتورهای مخابراتی، تسخیر می‌شود.
پیش‌بینی می‌شود در سال ۲۰۲۱ بازار خدمات OTTها با بازار خدمات اپراتورهای مخابراتی یکسان شود و حتی پیش‌بینی شده درآمد این شبکه‌های ارتباطی از اپراتورهای موبایل پیشی بگیرد.
بر این اساس اگر اپراتورها، طرح تجاری خود را اصلاح نکنند و به سمت ارائه خدمات جدید حرکت نکنند، در سال ۲۰۲۱ شاهد خواهیم بود که درآمد اپراتورهای موبایل حتی کفاف هزینه نگهداری از شبکه‌های‌شان را هم ندهد. اپراتورها باید درآمد خود را از مکالمه و پیامک به سمت ترافیک دیتا هدایت کنند.
