شایلی قرائی
به گزارش کسب و کار نیوز ، براساس این آمار در ماه قبل از مدت مورد اشاره (مردادماه ۱۴۰۳) شبکه بانکی کشور به یک هزار و ۸۲۹ شرکت دانش بنیان، هشت هزار و ۹۲۷ فقره تسهیلات به ارزش ۱۲۷.۲ هزار میلیارد تومان (همت)، پرداخت کرده که نسبت به پنج ماهه نخست سال ۱۴۰۲، ۶۵ درصد افزایش را نشان میدهد.
میزان تفاوت در ارقام تعداد شرکتهای دانش بنیان دریافت کننده تسهیلات به این علت است که برخی از این شرکتها ممکن است طی بازههای زمانی چند فقره تسهیلات دریافت کرده باشند. براساس دادههای بانک مرکزی، در شهریور ماه سال جاری، ۷۷۵ شرکت دانش بنیان در کشور، ۳۲.۹ هزار میلیارد تومان در قالب یک هزار و ۸۹۶ فقره تسهیلات از شبکه بانکی کشور دریافت کرده که نسبت به مدت مشابه در سال گذشته (شهریور ۱۴۰۲) به میزان ۳۳ درصد افزایش داشته است.
این در حالی است که شبکه بانکی، در شهریور ماه سال گذشته (۱۴۰۲)، به ۷۴۷ شرکت دانش بنیان، ۲۴.۷ هزار میلیارد تومان در قالب یک هزار و ۹۰۷ فقره تسهیلات پرداخت کرده است. در شهریور ماه سال جاری، بانکهای خصوصی با ۵۵.۷ درصد از سهم کل، بیشترین سهم شبکه بانکی از پرداخت تسهیلات به شرکتهای دانش بنیان را به خود اختصاص دادهاند.
شرکتهای دانشبنیان، جزء سازمانهایی هستند که فعالیت آنها بر پایه دانش بوده و در همین راستا، ابداعات و اختراعهایی هم که در این شرکتها صورت میگیرد برهمین اساس استوار است. ابداعاتی که در قالب دانشگاهها و شرکتهای دانشبنیان انجام میشوند، رشد اقتصادی را به دنبال دارند که یکی از مهمترین یافتهها در بحث اقتصاد کلان به شمار میروند و کاملاً در کشورها صدق میکنند. آمریکا بهعنوان یکی از کشورهایی شناخته میشود که نبوغ بالایی در اختراعات دارد. طبق ارزیابی اقتصاددانان، بهطور تقریبی ۵۰ درصد رشد GDP سالیانه آمریکا صرف افزایش حجم ابداعات میشود.
یکی از نقاطی که سهم بالایی در بالارفتن تولید ناخالص داخلی دارد، سیلیکونولی است. این مرکز که به قلب فناوری جهان معروف است در کالیفرنیای شمالی واقع شده و شرکتهای دانشبنیان متعدد و غولهای فناوری دنیا ازقبیل اپل، گوگل، فیسبوک، یاهو، اچپی، نوکیا، مایکروسافت، سونی، اینتل و… در آن قرار گرفتهاند. این منطقه ترکیبی از نیروی کار با مهارت و آب دیده، سرمایه کافی، زیرساخت و سابقه موفقیت کاری را دربرگرفته است.
نقش موثر دانش بنیانها در رشد تولید
کیوان نقره کار، کارشناس فناوری
استارت آپها، دانش بنیان ها و به طور کلی اقتصاد دیجیتال در هر حوزهای که وارد شوند، باعث افزایش بهرهوری و یا به عبارت دیگر مولد بودن میشود. اقتصاد دیجیتال در بلندمدت بسیار سودده خواهد بود. در بحث اشتغال نیز ممکن است در کوتاه مدت تسهیلات ورود فناوری اطلاعات به حوزه اقتصاد مثبت نباشد، اما در بلندمدت این رویه تغییر خواهد کرد و فناوری اطلاعات باعث ایجاد مشاغل بیشتری خواهد شد.
در سطح جهانی، حمایت از شرکتهای نوآور و فناور به شکلهای مختلف صورت میگیرد. این حمایتها چندوجهی است و محدود به کمکهای مالی نمیشود اما در ایران به نظر میرسد تمرکز اصلی سازمانهای دولتی در حوزه دانشبنیان بیشتر بر حمایتهای مالی است. برای اثربخشی بیشتر باید پیش از ارائه حمایتها، شرکتها براساس شاخصهای مشخصی ارزیابی شوند.
در ضمن پس از تخصیص کمکها، نظارت بر مصرف این تسهیلات نیز ضروری است تا از استفاده بهینه از منابع اطمینان حاصل شود. این فرآیند در حال حاضر در ایران با استانداردهای جهانی فاصله دارد و نیازمند بازنگری و بهبود است.
دانش بنیانها با ایجاد ارزش افزوده بالا وبهره وری مناسب نقش ویژهای در توسعه، اشتغال و تولید دارند. دانش بنیانها به جهت ایجاد ارزش افزوده بالا وبهره وری مناسب نقش ویژهای در توسعه ایفا میکنند، این اهمیت در بخش کشاورزی بیشتر مشهود است و دولت سعی دارد در این راستا گامهایی برای برطرف کردن مشکلات شرکتهای خلاق در حوزه کشاورزی بردارد.
اکنون، فضای اکوسیستم دانشبنیان کشور و روند اعطای تسهیلات و حمایتها بهگونهای است که دغدغه رفع مشکلات صنعت و جامعه را در فناور و نخبگان فعال در این اکوسیستم ایجاد نمیکند؛ بلکه، اغلب این افراد درگیر ارتقای دانش فنی و کسب دستاورد برای مجموعه خود هستند؛ البته در سال جاری نظام ارزیابی معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانشبنیان ریاست جمهوری تغییرات عمدهای کرده است که امیدواریم راهگشا بوده و با نگاهی متمایز به این حوزه پرداخته شود.