شایلی قرائی
به گزارش کسب و کار نیوز، با نگاهی به جوامع توسعه یافته متوجه می شویم که در تمام آنها سیاست های حمایتی از مشاغل خانگی و خرد سالهاست که در حال اجرا و پیگیری بوده و باور به نقش مشاغل خانگی در رونق اقتصادی جامعه در آنها نهادینه شده است. از اجرای طرح های مشاغل خانگی در دنیا بیشتر از سی سال می گذرد و اکنون درصد زیادی از مشاغل در کشورهای توسعه یافته به مشاغل کوچک و خانگی وابسته هستند.
تهیه، تدوین و ابلاغ دستورالعمل اجرایی برنامههای ایجاد ۱۰۰هزار فرصت شغلی در حوزه مشاغل خانگی در سال ۱۴۰۱، انعقاد تفاهمنامه دوجانبه بهصورت جداگانه با بانکهای عامل(توسعه تعاون، رفاه کارگران، کشاورزی و پست بانک)، مانعزدایی و تسهیلگری در صدور مجوزهای مشاغل خانگی، توسعه و افزایش رشتههای مشاغل خانگی به تعداد ۶۲۲ رشته شغلی و تشکیل تعاونیهای تأمین نیاز مشاغل خانگی در ۲۰استان، اعطای اینماد(نماد اعتماد الکترونیک) به دارندگان مجوز مشاغل خانگی، ایجاد و راهاندازی ۵۱۲ نمایشگاه و بازار عرضه و فروش محصولات مشاغل خانگی در کشور و ایجاد بیش از ۷۰۰شبکه و زنجیره تأمین, تهیه، تدوین و ابلاغ دستورالعمل اجرایی برنامههای هدفگذاری ایجاد ۱۵۰هزار فرصت شغلی در حوزه مشاغل خانگی در سال ۱۴۰۲، تهیه و تدوین «دستورالعمل نظارت بر مشاغل خانگی با همکاری دستگاههای اجرایی ذیربط» با رویکرد تقویت نظارتهای پسینی، ایجاد و تشکیل اتحادیه کشوری تعاونیهای تأمین نیاز، طراحی و ایجاد اپلیکیشن و فروشگاههای مجازی مشاغل خانگی از جمله اقدامات در حوزه مشاغل خانگی در دولت سیزدهم است.
با توجه به اینکه یکی از مشکلات در مسیرمشاغل خانگی بحث فروش و عرضه محصولات تولید شده از سوی شاغلان در این عرصه است. محمود کریمی بیرانوند، معاون توسعه کارآفرینی و اشتغال وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی انعقاد تفاهمنامه همکاری با بانکهای «رفاه کارگران» و «مهر ایران» در راستای طراحی پلتفرم فروش و خرید تضمینی محصولات تولیدی را یکی از اقدامات شاخص دولت سیزدهم در حوزه مشاغل خانگی خواند و ادامه داد: انعقاد تفاهمنامه همکاری فیمابین وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، شورای فرهنگی عمومی و کارگروه ساماندهی مُد و لباس، همکاری و مشارکت در زمینه ساماندهی و همیاری کسبوکارهای خانگی حوزه مد و لباس و راهبری ایجاد و توسعه برند مشاغل خانگی از دیگر اقدامات انجامشده است.
اما آزیتا همتیان؛رئیس دبیرخانه ستاد ساماندهی و حمایت مشاغل خانگی درباره سیاست های ۱۴۰۲ در حوزه مشاغل می گوید: میزان تسهیلات مشاغل خانگی امسال ۴ هزار میلیارد است که در مقایسه با سال گذشته رشد ۳۳ درصدی داشته است.
رئیس دبیرخانه ستاد ساماندهی و حمایت از مشاغل خانگی گفت: بانک مرکزی این بودجه را تخصیص داده و تا کنون بیش از نیمی از آن در قالب تسهیلات پرداخت شده است. همتیان گفت: در حال حاضر تعداد رشتههای مشاغل خانگی ۵۱۲ رشته است که قرار است ۱۰۰ رشته به آن اضافه شود. این مصوبه جلسه قبلی ستاد ساماندهی مشاغل خانگی است که هنوز اجرایی نشده است، اما با گفتگوهای انجام شده و وعده رئیس مرکز ملی بهبود فضای کسب و کار به زودی این رشته ها به مشاغل اضافه خواهد شد.
همتیان گفت: امسال چهار هزار میلیار تومان از بانک مرکزی تسهیلات دریافت کردیم که نسبت به سال گذشته رشد۳۳ درصدی داشته است. وی با بیان اینکه قانون حمایت از مشاغل خانگی، یک قانون مترقی و پیشرو برای حمایت از مشاغل خرد به ویژه بانوان است گفت: ۷۰ درصد تسهیلات، صدور مجوزها واشتغال ایجادی در حوزه مشاغل خانگی مربوط به بانوان بوده است.
رئیس دبیرخانه ستاد ساماندهی و حمایت از مشاغل خانگی تاکید کرد: برنامه مهم امسال ما در این حوزه توسعه بازار این مشاغل است و تمام تلاش دبیرخانه بر فروش و عرضه محصولات خانگی و ایجاد سکوهای فروش مجازی و تامین بازارهای فصلی است. وی گفت: مصوبات در چهار محور توسعه مخاطبان، توسعه آموزش، توسعه فرهنگ و توسعه بازار است که بیشترین مصوبات به توسعه بازار اختصاص دارد.
وی با بیان اینکه سدی در برابر توسعه مشاغل خانگی بوده، از جمله امضاهای طلایی گفت: هم اکنون مجوز ۹۵درصد رشتهها آنی صادر میشود. همتیان با بیان اینکه در کنار وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی ۲۶ نهاد و دستگاه وظیفه حمایت و توسعه این مشاغل را دارند گفت: تمامی دستگاهها علاوه بر ایجاد مشاغل خانگی، مسئولیتهایی در توسعه بازار را هم به عهده دارند.
ضرورت تامین زیرساخت مشاغل خانگی
حمید حاج اسماعیلی، کارشناس بازار کار
از گذشته نیز بحث مشاغل خانگی در کشور مطرح بود چون ظرفیت های اشتغال کوچکی داریم و هزینه تامین کسب و کار در کشور بالا است و برای برخی از کسانی که تمایل دارند خود بتوانند کارهایی را انجام بدهند و کسب درآمد کنند، مسیر خوبی است. دولت به همین کار توصیه داشت. کارهای مربوط به صنایع دستی و هنرهای بومی و ابداعات و اختراعاتی که افراد می توانند خود داشته باشند و امکان پیگیری این کارها در خارج از خانه به دلیل پر هزینه بودن و نیاز به سرمایه بالا ممکن نیست.
از سوی دیگر تمامی مشاغل بازارکار نیازمند تحصیلات دانشگاهی نیستند و به عبارتی اشتغال در بخش بزرگی از شغلهای خدماتی وابستگی به تحصیلات دانشگاهی ندارند. بخشی از نیروی کار برای اشتغال باید مهارت را نسبت به تحصیلات در اولویت قرار دهند. در واقع این بخش از نیروی کار بیشتر از دیگر افراد شاغل نیازمند آموزش مهارت هستند.
لازم به ذکر است تناسب درست جمعیتی در خصوص سهم مردان و زنان در بازار کار کشور بنا به دلایل مختلف شکل نگرفته است. بازار کار در کشور مردانه است و بیشتر فعالیت های اقتصادی متکی به مردان است.
به هر ترتیب دولت باید زیرساخت لازم را برای آنها فراهم کند تا این تولیدات از طریق فضای مجازی عرضه شوند و از این طریق برای خریداران ارسال شود. دوم اینکه ما از آنها حمایت کنیم. حمایت هم جنبه مالی دارد و هم از طریق مشاوره های فنی انجام می پذیرد.
شاید تولید کننده خلاقیتی برای تولید کالا دارد ولی اینکه بازار آن کجا است و به چه شکلی عرضه می شود و کیفیت و استاندارد ها همه مسائلی است که باید مورد حمایت دولت قرار بگیرد. همچنین فراهم شدن شرایط استفاده از بیمه های تامین اجتماعی که به نظر من همه می توانند شرایط تولیدات خانگی را فراهم کنند.
همچنین عرضه تولیدات در مقاطعی از هفته یا ماه در بازارچه های منطقه ای و مناطق شهری تا شرایط برای شناخت این کالاها و تولیدات بیشتر شود و افرادی که در کشور هستند به طور عمومی از عرضه این کالا ها استفاده کنند. باید حتما به این وضعیت توجه کنیم وقتی شرایط اشتغال ما در کشور با مشکل روبرو شده است حتما باید همه ظرفیت ها فعال شود تا بخشی از مشکلات کشور حل شود.