در این دوره از جشنواره مریم بابایی سردبیر کسب و کار نیوز موفق به دریافت جایزه نفر اول بخش یادداشت و سرمقاله شد.
در اختتامیه پنجمین دوره جشنواره فرهنگی امینالضرب که با حضور خبرنگاران و اصحاب رسانه، رئیس اتاق تهران و اساتید روزنامهنگاری برگزار شد، با اشاره به افت کیفی محتوای رسانهها در حوزه اقتصاد از بروز استعدادهای تازهای سخن گفته شد که باید بار سنگین روزنامهنگاری اقتصادی را به دوش بکشند. در این مراسم از ۱۷ خبرنگار برگزیده در هفت رشته تقدیر به عمل آمد.
اختتامیه پنجمین دوره جشنواره فرهنگی امینالضرب با حضور خبرنگاران و اصحاب رسانه برگزار شد و به موجب رای هیات داوران این دوره، ۱۷ نفر از فعالان حوزه رسانه حائز رتبههای برتر در رشتههای مختلف شناخته شده و مورد تجلیل قرار گرفتند.
بر این اساس، به برندگان در حوزههای گزارش خبری و تحلیلی، گزارش توصیفی، مصاحبه، تیتر، یادداشت و سرمقاله، پادکست و ویدئو ژورنال جوایزی در حضور مسعود خوانساری، رئیس اتاق تهران، محمدمهدی فرقانی از اساتید حوزه روزنامهنگاری و ارتباطات و امیر ناظمی، عضو هیات علمی مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور اهدا شد.
مسولیت اجتماعی نوین بنگاهها
در آغاز این مراسم امیر ناظمی، عضو هیات علمی مرکز تحقیقات سیاست علمی و رئیس سابق سازمان فناوری اطلاعات، در سخنانی به مساله عرصه نوین و جدید پیشروی مسئولیت اجتماعی بنگاهها در دنیای امروز که از آن به عنوان خلق ارزشهای مشترک یاد کرد، پرداخت و در این رابطه تصریح کرد که بر مبنای رویکرد جدید در مسئولیت اجتماعی بنگاهها، تامینکنندگان محصولات و خدمات به سمت بازی برد-برد میان کسبوکار خود و جامعه مدنی که مشتریان هستند، گام برمیدارند.
وی با این توضیح که شرکتها در دنیای امروز، در تلاش برای ارائه محصولات و خدمات فراگیر هستند، یادآور شد که بر مبنای این مدل از خلق ارزشهای مشترک، در آیندهای نه چندان دور با بنگاههایی مواجه خواهیم بود که سطح تاثیرگذاری آنها فراتر از یک بنگاه اقتصادی است.
ناظمی با تاکید بر اهمیت تقویت پیوند میان کسبوکارها در ایران و جامعه مدنی، از همایون صنعتیزاده، کارآفرین و ناشر مطرح ایرانی به عنوان شخصیتی تاثیرگذار در ایران و فراتر از کشور، یاد کرد و با این توضیح که این بنیانگذار شرکت سهامی افست و خالق کتابهای جیبی در ایران توانست در دوره حیات خود سطح آگاهی جامعه را ارتقا دهد، اظهار امیدواری کرد که رویکرد نوین در مسئولیت اجتماعی بنگاهها که بر خلق ارزشهای مشترک تاکید دارد، در میان بنگاهها و کسبوکارها در ایران گسترش یابد.
شمشیر دو دم رسانه
در ادامه این جلسه، محمد مهدی فرقانی، از اساتید برجسته حوزه روزنامهنگاری و ارتباطات و همچنین عضو هیات داوران پنجمین جشنواره فرهنگی امینالضرب، طی سخنانی به الزامات روزنامهنگاری حرفهای پرداخت و گفت: رسانهها شمشیر دو دماند؛ اگر در خدمت کشف و بیان حقیقت باشند، مقدس هستند و اگر در پی جعل و تحریف و سانسور باشند، شاید این شغل به مشمئزکنندهترین حرفه تبدیل شود.
او در ادامه با عرض تسلیت در مورد وقایع روزهای اخیر، از جمله درگذشت مهسا امینی که جامعه ایران و حتی عرصه بینالملل را تحت تاثیر قرار داد، گفت: در همه مشاغل از پزشکی گرفته تا کسبوکار و تجارت و روزنامهنگاری، مسئولیت اجتماعی صادق بوده و البته وزن مسئولیت اجتماعی در روزنامهنگاری از همه مشاغل بیشتر است. در واقع روزنامهنگاری چنانچه از پس این مسئولیت برنیاید، به جامعه و نسلها خیانت کرده و در خدمت گمراه کردن بوده تا آگاهی؛ اگرچه باید به این نکته نیز توجه داشت که ایفای مسئولیت اجتماعی منوط است به برخورداری از حق و اختیار.
فرقانی مسئولیت اجتماعی را مترادف با مفهوم پاسخگویی دانست و افزود: روزنامه نگاران در شرایطی میتوانند پاسخگو باشند که از حق جستوجو و کشف برخوردار باشند.
او در ادامه به تهیه منشور روزنامهنگاری در اواسط دهه ۱۳۸۰ با همکاری مرحوم معتمدنژاد از اساتید حوزه روزنامهنگاری اشاره کرد و گفت: این منشور در آن مقطع با نظرخواهی اصحاب رسانه گذاشته شد تا در صورت تصویب متن نهایی، روزنامهنگاران ملتزم به این متن شوند. اما برخی دوستان به این منشور دست رد زدند؛ استدلال آنان این بود که پذیرش این منشور در شرایطی که روزنامهنگاران از حقوق قانوین برخوردار نستند، به منزله پذیرش محدودیت بیشتر خواهد بود.
فرقانی گفت: من اگرچه این استدلال را میپذیرم اما نمیتوانم بر آن صحه بگذارم؛ چرا که روزنامهنگار در سختترین شرایط نیز باید به اخلاق حرفهای ملتزم باشد، حقیقت را بگوید و در قبال مردم احساس مسئولیت کند؛ ضمن آنکه، هر حرفهای که صاحب منشور اخلاقی است، آن حرفه شریفتر است و در غیاب منشور اخلاقی نمیتوان ادعای پاکدستی در بیان حقیقت را داشت.
او سپس مسئولیت اجتماعی را به پاسخگو کردن دستگاههای قدرت نیز تعبیر کرد و گفت: هنوز و تا این زمان، حرفه روزنامهنگاری فاقد منشور اخلاقی بوده و شرایط تاریخی، فرهنگی و سیاسی کشور اجازه نداد که ساختار روزنامهنگاری کشور حرفهای شود.
فرقانی با بیان اینکه منشور اخلاقی یکی از ارکان روزنامهنگاری حرفهای تلقی میشود، ادامه داد: استقلال سیاسی و اقتصادی نیز از ارکان روزنامهنگاری حرفهای قلمداد میشود.
او در ادامه با اشاره به آثاری که در پنجمین جشنواره امینالضرب مورد بررسی قرار گرفته است، گفت: وقتی آثار رسیده را بررسی میکردم، رگههایی از مسئولیت اجتماعی را در آن مشاهده کردم؛ به رغم آنکه احساس کردم دغدغههای مهم جامعه در این آثار غایب است؛ دغدغههایی که باید به زیر ذرهبین برود و مورد تحلیل قرار گیرد. اما رگههای مسئولیت اجتماعی در دو حوزه یادداشت و مقاله و گزارش تحلیلی قابل مشاهده بود. در عین حال گزارشهای توصیفی رسیده، فاقد ساختار توصیفی بود و این مساله اهمیت توسعه آموزش در این حوزه را نشان میدهد.
فرقانی در بخش دیگری از سخنانش به الزامات روزنامهنگاری توسعه اشاره کرد و گفت: علاوه بر نقشی که برای رسانهها به ویژه مطبوعات قائل هستیم، نقد و نظارت بر روندها، پیشبینی آینده مبتنی بر این روندها و نیز پاسخگو کردن مسئولان و سیاستگذاران است؛ در واقع، کارکرد دیگری که برای رسانهها در کشورهای در حال توسعه تصور میشود و روزنامهنگاری توسعه بر ما حکم میکند، آن است که ظرفیتهای کارشناسی و نخبگی کشور را فعال کنند و آنها را به متن بکشانند.
او افزود: دولتها در کشورهای در حال توسعه به نسبتی غیرمتخصص هستند وفعال کردن این ظرفیت کارشناسی کمک میکنند که سیاستها عاقلانهتر طراحی شوند.
نقش تاثیرگذار رسانه در ساماندهی اقتصادی
رئیس اتاق بازرگانی تهران در مراسم اختتامیه پنجمین جشنواره فرهنگی امینالضرب، به مساله نقش و تاثیرگذاری رسانهها در اقتصاد امروز ایران، اشاره کرد و با یادآوری اینکه اتاق تهران با هدف معرفی کارآفرینان تاثیرگذار به جامعه نخبگان و جوانان کشور، جشنواره کارآفرینی امینالضرب را پایهگذاری کرد، گفت: در طول ادوار مختلف، اقتصاد ایران همواره با چالشها و فراز و فرودهایی بسیاری مواجه بوده و در این اثنا، این کارآفرینان و خالقان کسبوکار بودهاند که در اندیشه توسعه کشور و ایجاد فرصتها، تلاش کردند یأس و ناامیدی در میان جامعه و به ویژه جوانان کشور، ریشه ندواند.
مسعود خوانساری، با بیان اینکه توسعه، امنیت و سلامت و دیگر شاخصهای کلیدی، جز با رونق اقتصادی به دست نخواهد آمد، افزود: مداخلات متعدد دولت در اقتصاد و به حاشیه راندن بخشخصوصی، نتیجهای جز زمینگیر کردن اقتصاد کشور و ایجاد ناامیدی و کوچ جوانان و کارآفرینان نداشته و در این میان، این رسانهها هستند که میتوانند نقاط کور و مخرب در تصمیمات اقتصادی را به دولت گوشزد کنند و این پیام را همواره به دولتمردان و تصمیمگیران مخابره کنند که دولت تنها باید سیاستگذار و تنظیمگر باشد تا با اعتماد به بخشخصوصی، اقتصاد بیمار کشور جان بگیرد.
قرائت بیانیه هیات داوران
در ادامه، بیانیه هیئت داوران دوره پنجم جشنواره فرهنگی امینالضرب، توسط پیمان دارابیان، مجری این مراسم قرائت شد. هیات داوران این دوره متشکل از محمدمهدی فرقانی، حسن نمکدوست و بهمن احمدی امویی بود. متن این بیانیه به شرح زیر است:
«روزنامهنگاری اقتصادی در دوران کنونی یکی از مهمترین شاخههای فعالیت رسانهای محسوب میشود و مسئولیت روزنامهنگاران را در انعکاس اقدامات و کاستیهای حوزه اقتصاد و تجارت و کسبوکار دو چندان میکند. در روزهایی که اقتصاد ایران گرفتار مشکلات زیادی از جمله تورم و کاهش سرمایهگذاری است، روزنامهنگاران حوزه اقتصاد میتوانند بهخوبی وظیفه اجتماعی بازتاباندن مشکلات مربوط به انجام کسبوکار و تجارت و کارآفرینی را انجام دهند و از سوی دیگر، مسایل و مشکلات اقتصادی و معیشتی مردم را به گوش مسئولان برسانند و در منظر افکار عمومی قرار دهند.
اما در کنار افزایش نیاز به روزنامهنگاری اقتصادی در کشور، شاهد این هستیم که کیفیت روزنامهنگاری در رسانههای رسمی و بهتبع آن کموکیف روزنامهنگاری اقتصادی آنچنان که باید رشد مناسبی نداشته است. ظاهراً روزنامهنگاران در رسانههای رسمی و ریشهدار کشور بهسمت فعالیتهایی در شاخههای دیگری از ارتباطات سوق پیدا کردهاند که مورد توجه رسانهها نیستند، فعالیتهایی همچون تولید محتوا برای کسبوکارها یا روابطعمومی. در هر حال، از طرفی کیفیت روزنامهنگاری اقتصادی سالبهسال کاهش پیدا میکند و از سوی دیگر، نیروهای کاری ماهر از بازار کار رسانهای بیرون میروند.
آثاری که در دوره پنجم جشنواره فرهنگی امینالضرب به دبیرخانه جشنواره رسیدند نیز مؤید همین امر بودند و نشان میدادند که ما باید بیشتر به فکر روزنامهنگاری و رسانههای ایران باشیم. آثار رسیده به جشنواره فرهنگی امینالضرب در دوره پنجم در مقایسه با دورههای قبلی جشنواره افت کیفی روزنامهنگاری اقتصادی را نشان میدادند. به همین دلیل است که در چند رسته از رستههای قابلداوری جشنواره تمام ظرفیتهای برندگان پر نشد و برنده رتبه اول یا برنده رتبه سوم اعلام نشد.
اما با اینکه روند روزنامهنگاری نگرانکننده است اما آثار منتخب دوره پنجم جشنواره امینالضرب نشان دادند که ما هنوز با ظرفیتها و استعدادهای چشمگیری در کشور در زمینه روزنامهنگاری اقتصادی مواجه هستیم که میتوانند بار روزنامهنگاری آینده را بر دوش آنان قرار داد تا با پیشآمدن شرایط بهتری برای روزنامهنگاری، آنها بتوانند مسئولیت اجتماعی روزنامهنگارانه خود را پیش ببرند.
امید است که در نهاهای آموزشی و آکادمیک و همچنین مدیران رسانهها برای ارتقای استعدادهای روزنامهنگاری تلاش بیشتری به خرج دهند و در دورههای آتی جشنواره فرهنگی امینالضرب شاهد آثاری هرچه بهتر در حوزه روزنامهنگاری اقتصادی باشیم و هیئتهای داوری نیز بتوانند آثار منتخب هرچه ارزشمندتری را به جامعه روزنامهنگاری کشور معرفی کنند.»
تقدیر از برگزیدگان
در ادامه این جلسه، نوبت به تجلیل از برندگان این دوره از جشنواره رسید و برگزیدگان جوایز خود را از مسعود خوانساری، امیر ناظمی، محمد مهدی فرقانی و مصطفی درویشی دریافت کردند. اسامی برگزیدگان در رشتههای مختلف به شرح زیر است:
*گزارش خبری- تحلیلی
نفر اول: زهرا علی اکبری (خبرآنلاین)
نفر دوم: مهفام سلیمانبیگی (شرق)
نفر سوم: محمدمهدی حاتمی (تجارتنیوز)
*گزارش توصیفی:
نفر اول: زهرا روستا (پیام ما)
نفر دوم: فهیمه طباطبایی (همشهری)
نفر سوم: فرزانه طهرانی (اقتصادآنلاین)
*مصاحبه:
نفر اول: از دید هیات داوران کسی جائز رتبه اول نشد.
نفر دوم: محمد آزاد، محمد باقرزاده (شرق)
نفر سوم: مریم میخانک بابایی (دنیای انرژی)
*تیتر:
نفر اول: مونا روشندل (ترابران)
نفر دوم: الهه صالحی (پیوست)
*یادداشت و سرمقاله:
نفر اول: مریم بابایی (کسبوکار نیوز)
نفر دوم: محسن شمشیری (اقتصادگردان)
نفر سوم مشترک: حامد شایگان (خبرگزاری بازار)
نفر سوم مشترک: مریم رحیمی (تجارت نیوز)
*پادکست:
نفر اول: رامیار منوچهرزاده (رادیو نیست)
*ویدئوژورنال:
نفر اول: کاظم برآبادی (تجارتنیوز)
گزارش تصویری را در اینجا ببنید.