شفاف سازی با عرضه خودرو در بورس

سرمقاله

بازار خودرو با سامانه یکپارچه فروش، دچار نابسامانی های مقطعی خواهد شد. آن هم به دلیل اینکه هر سه ماه یک بار این ثبت نام انجام می شود و بسیاری از از متقاضیان وارد آن می شوند تا برای خودروی خود ثبت نام کنند. ورود متقاضیان واقعی و دلالان همزمان منجر به افت سرعت این سامانه و عدم دسترسی مردم و مصرف واقعی برای خرید خودرو می شود. سیاست گذار بدون توجیه و بدون کار کارشناسی، اقدام به اجرای راهکارهایی برای بازار خودرو می کند که بر تنش های موجود در آن می افزاید. در قرعه کشی خودرو شاهد بودیم چه اتفاقاتی افتاد. دست مصرف کننده واقعی برای خرید خودرو خالی ماند. دلال و رانت خوار خودروهای خود را دریافت کردند و در بازار آزاد حواله فروشی به راه انداختند. این سامانه نیز تنها تغییر روش و در قالب همان طرح در حال انجام است. نمی توان تفاوتی در این سامانه با طرح قرعه کشی خودرو قایل شد. نتایج درستی هم در بازار خودرو نخواهد داشت. از سوی دیگر فروش خودرو در سامانه یکپارچه منجر به رشد قیمت خودرو می‌شود. به دلیل تورم موجود، قیمت خودرو افزایشی است. همچنین تجمیع توزیع خودرو در سامانه یکپارچه به نحوی که با دفعات محدودی در سال عرضه شود، منجر به تنش‌های مقطعی در بازار می‌شود. پیش از این با پیش‌فروش شرکت‌ها تنش بازار کمی کنترل می‌شد که اکنون این اتفاق نخواهد افتاد. این سامانه از بزرگترین اشتباهات وزارت صمت محسوب می شود. به نظر می‌رسد وزیر صمت به نمایندگان خودش در سایپا و ایران خودرو، به نماینده سازمان حمایت در زمان قرعه کشی، به نماینده دادستان، به پلیس و به هرکسی که در فرآیند قرعه کشی‌ها با سازوکار قبلی حضور داشته، مشکوک بوده و حالا می‌گوید وزارتخانه می خواهد قرعه کشی کند. این در حالی است که در ماهیت ماجرا فرقی نمی‌کند. شما تا زمانی که اختلاف قیمت کارخانه و بازار را حفظ کنید و تا زمانی که شرایط کشور تورمی است، هرچقدر خودروسازان تولید کنند، قرعه کشی خواهد شد. جدا از اینکه الان گفته شده شرکت‌های خصوصی هم بایستی در سازوکار جدید قرعه کشی قرار بگیرند. این رویکرد مساوی است با دخالت آشکار در رویه شرکت داری توسط دولت. از یک طرف می‌گویند که می‌خواهیم از تصدی گری خودروسازان خارج شویم و از یک طرف هم می‌گویند که فروش کل خودروسازان را در یک سازوکار دولتی قرار می‌دهند. به طور کلی فروش و عرضه خودرو در بورس کالا می تواند راهکار بهتری باشد. سامانه یکپارچه فروش خودرو سامانه ای دولتی است که هر سه ماه یکبار قرار است ثبت نام داشته باشد. در این روش تعداد محدودی خودرو عرضه و به فروش می رسد. در حالیکه سامانه بورس کالا، خودرو را مستقیما از کارخانه عرضه می کند. قطعا برای عرضه خودرو، بورس کالا گزینه بهتری است و شفاف سازی بیشتری در آن وجود دارد.