سایت خبری تحلیلی کسب و کار استارت آپ | کارآفرینی | دانش بنیان | اقتصاد
به گزارش کسب و کار نیوز به نقل از اتاق بازرگانی تهران، انتقاد مردم، کارشناسان و مسئولان به عملکرد شرکت های خودروساز در ماه های گذشته افزایش یافته است و یکی از جدی ترین انتقادها به تولید خودرهای ناقص و دپو هزاران خودرو تکمیل نشده به دلیل نبود قطعه در پارکینگ های شرکت های خودروسازی است. دراین بین مرکز مطالعات و پژوهش های بازرگانی به بررسی دلایل تولید خودروهای ناقص و چالش جدی تولید «تراشه های» مورد نیاز خودرو در کشور پرداخته است. در این گزارش نوشته شده:« یکی از محدودیت های اصلی در ساختار تولید خودرو در کشور در سالیان (به ویژه پس از تشدید تحریم های بین المللی)موضوع خودروهای ناقص (کف پارکینگی یا دارای کمبود قطعه) است. تولید خودروهای دارای کمبود قطعه علاوه بربازتاب های وسیع رسانه ای در داخل و خارج ازکشور، تحمیل هزینه سربار به خودروسازان و امکان از دست رفتن دارایی خودروسازان درصورت بروزحوادث پیش بینی نشده و تشدید نارضایتی مصرف کنندگان بواسطه عدم دریافت به موقع محصول خریداری شده را به همراه داشته است.»
براساس اطلاعات موجود در دو خودروساز بزرگ کشورهمواره رابطه مستقیم و معنی داری بین میزان تولید خودرو و واردات مجموعه ها و قطعات منفصله (CKD) وجود داشته است. این رابطه نشان می دهد که درساختار کنونی تولید صنعت خودرو، خودروساز داخلی به واردات قطعات منفصله وابستگی زیادی دارد و تامین یا عدم تامین این قطعات، نقشی کلیدی درافزایش تعداد خودروهای ناقص دارد. بازوی تحقیقاتی وزارت صمت در گزارش تحقیقی خود نوشته است:« عدم امکان واردات برخی از قطعات به واسطه تشدید تحریم ها (پیامدهای آن برتامین کالا، انتقال ارز و جابه جایی کالا)، کمبود نقدینگی و تنگناهای ارزی قطعه سازان داخلی و همچنین کمبود و اختلال درعرضه و تقاضای جهانی برخی از قطعات موجب تولید خودروهای دارای نقص قطعه و انباشت محصولات شرکت های خودروساز ایرانی شده است. بنابراین، برخی از قطعات درصنعت خودرو حکم گلوگاهی را دارند و ضرورت شناسایی و برنامه ریزی برای تامین آن (با تاکید بر تولید داخل) واجد اهمیت فراوانی است.»
در ادامه این گزارش آمده است:« یکی از قطعاتی که نقش مهمی در تولید خودروها دارد و گلوگاهی محسوب می شود، انواع تراشه های نیمه رسانا (یا ریز پردازنده های نیمه هادی) هستند که میزان توان ساخت داخل کشور درتولید آنها بسیار ناچیز و نزدیک به صفر بوده و وابستگی بالایی برای کشور دراین زمینه به همراه آورده است. علاوه بر وابستگی بالای خودروسازی داخلی به قطعات گلوگاهی، بحران جهانی در دسترسی به آنها گریبان گیر بیشتر شرکت های خودروسازی دنیا (از قبیل فورد، جنرال موتورز، نیسان و فولکس واگن) شده است. افزایش قیمت های جهانی، تعطیلی موقت برخی از خطوط تولیدی، کاهش تولید ناشی از کمبود دسترسی به تراشه ها وعدم توانایی در پاسخگویی به تقاضای مشتریان از مهمترین پیامدهای این بحران به شمار می روند که چالش های زیادی را برای شرکت های خودروسازی ایرانی نیز بوجود آورده است. درکوتاه مدت ساختار تولید خودرو در کشور از بعد کاهش وابستگی به تراشه ها چندان منعطف نیست؛ از این رو همچنان بخش قابل توجهی از نیاز داخلی از طریق واردات تامین خواهد شد. لذا، فراهم آوردن زیرساخت های لازم همچون تامین منابع ارزی و ریالی و تسهیل در تشریفات گمرکی ترخیص این قطعات می تواند در کاهش یافتن شمار خودروهای ناقص اثرگذار باشد.»
در بخش دیگری از این گزارش پیشنهادهایی هم ارائه شده است:« استفاده شرکت های جهانی خودروسازی از پلتفرم های به روز میزان وابستگی تولید خودرو به استفاده از تراشه ها را کاهش داده است و این درحالی است که خودروسازی ایران به دلیل بکارگیری پلتفرم های قدیمی هنوز نیازمند تعداد زیادی تراشه به ازای تولید هرخودرو دارد. یافته های مؤسسه تحقیقاتی آلیکس پارتنر نشان داده است که خودروسازان جهان در سال ۲۰۲۱ به سبب کمبود تراشه، فرصت تولید ۷.۷ میلیون دستگاه خودرو را ازدست داده اند. ضمن آنکه تولیدکنندگان اصلی این قطعات (کشورهای آسیا ی شرقی) اولویت اول خود را تامین بازارهای داخلی در نظر گرفته اند. بنابراین، یکی از مهمترین علل عدم تحقق برنامه ریزی های تولید درسطح جهانی و داخلی کمبود تولید و تجارت تراشه ها بوده است.»
قطعه سازی جایگاه قابل توجهی درزنجیره ارزش صنعت خودرو داشته و فعالیت شرکت های قطعه ساز و تأمین کننده، مکمل شرکت های خودرو ساز و جزئی از فرایند ایجاد ارزش افزوده در این صنعت است دراین راستا، فعالیت تأمین کنندگان از تأمین مواد خام تا یکپارچه سازی سیستم ها و ماژول ها باید به صورت جامع و یکپارچه مورد نظر قرار گیرد. در این گزارش نوشته شده امروزه خودروساز بودن یا قطعه ساز بودن دو نوع رویکرد قابل تامل در صنعت خودروسازی محسوب می شود و آمده است:« در سال های اخیر با تغییرات در ساختار تولید خودرو درسطح جهانی، سهم لوازم و قطعات الکترونیکی بسیار بیشتر از گذشته شده است و همین موضوع باعث شده تا صنعت خودرو وابستگی بیشتری به تراشه ها پیدا کند. این امرسبب می شود تا در زمان وقوع بحران در بازارهای جهانی این کالاها افزایش قیمت یافته و کمبودش بیشتر شود. یکی دیگر از تحولات مهم در صنعت خودرو آن است که سهم خودروهای بنزینی در جهان تا سال۲۰۳۰ کاهش خواهد یافت و تولیدکنندگان تراشه قطعات مرتبط با خودروهای غیرفسیلی را بیشتر در برنامه خود خواهند داشت. این امر مشکلات فعلی کشور در تامین تراشه ها را بیشتر خواهد کرد و ضرورت سیاستگذاری و برنامه ریزی برای ارتقاء توانمندی داخلی از طریق ظرفیت شرکت های دانش بنیان داخلی در تولید این قطعات و رفع نیازهای دخلی رابیش از پیش نشان می دهد.»
همچنین در پایان این گزارش نوشته است:« درکوتاه مدت ساختار تولید خودرو در کشور از بعد کاهش وابستگی به تراشه ها چندان منعطف نیست؛ از این روهمچنان بخش قابل توجهی از نیاز داخلی از طریق واردات تامین خواهد شد. بنابراین فراهم آوردن زیرساخت های لازم همچون تامین منابع ارزی و ریالی و تسهیل در تشریفات گمرکی ترخیص این قطعات می تواند در کاهش یافتن شمار خودروهای ناقص اثرگذار باشد.»
