سایت خبری تحلیلی کسب و کار استارت آپ | کارآفرینی | دانش بنیان | اقتصاد
در حوزه مالیات، عملکرد دولت ها در مجموع مناسب ارزیابی نمی شود چراکه در تمامی کشورها نظام مالیاتی پویایی و چابک خاصی دارد. همچنین از لحاظ تکنولوژی، سامانه، فرآیندها و تکنیک ها متولی امور مالیاتی به عنوان پیشرو شناخته می شود. اما در حوزه مالیاتی در کشور ما سامانه ها، سیستم ها و فرآیندها با تاخیر و به صورت نامناسب شکل می گیرد. اصولا بهترین منابع نیروی انسانی با حقوق مناسب بایستی در این سازمان فعالیت کنند اما شرایط مناسبی در سازمان امور مالیاتی در طول دهه های اخیر دیده نشده است.
همچنین سامانه های مختلف مورد نیاز هنوز تکمیل نشده و در بخش های مختلفی نیز نیاز به سامانه های شناسایی وجود دارد. البته این سارمان بایستی اختیارات لازم را نیز داشته باشد و مورد توجه کل ارکان حاکمیت قرار گیرد. مالیات تنها منبع اخذ درآمد برای کشورها نیست بلکه به عنوان تنظیم گر، بخش های مختلف اقتصادی را ساماندهی می کند. به عنوان مثال مالیات بر عایدی سرمایه با وضع مالیات بر بخش های دلالی مالیات را به سمت تولید هدایت می کند. مالیات بر مجموع درآمد هم با باز توزیع مناسب درآمدها از ایجاد فاصله طبقاتی شدید جلوگیری می کند. در کشور ما در طول دهه های مختلف، مالیات بازدارنده در حوزه های دلالی، اجرایی نشده و بر عکس کل دنیا شرکت ها و بخش شفاف اقتصاد بیش از دو برابر اشخاص مالیات می پردازند.
البته یکی از مشکلات کشور نیز معافیت های مالیاتی است. معافیت ها ۴۰ هزار میلیارد تومان درآمد از دسترس خارج می کند و تا بدین لحظه هیچ گزارش مدونی در خصوص نتایج و خروجی از معافیت ها دیده نشده است. این معافیت ها موجب شده افرادی فعالیت های خود را تحت عناوینی که معافیت دارند پوشش دهند. همچنین بر اساس آمار مسوولان بیش از ۱۰۰ هزار میلیارد تومان فرار مالیاتی داریم. این نشان دهنده نبود زیرساخت های شناسایی و کنترل است.
حال جالب است وقتی جلوی فرار مالیاتی را نمی گیریم، نظاره گر دور زدن با پوشش معافیت ها هستیم. در مقابل فعالیت های دلالی هیچ مالیاتی وضع نمی شود اما به دنبال اخذ مالیات از فضایی هستیم که نامش گویاست. فضایی که کاملا مجازی است و بسیاری از فعالان در این حوزه به راحتی می توانند با آی پی های خارج از کشور فعالیت کرده و قابل شناسایی نباشند.
اینکه از هر کسب و کاری در صورت تحقق سود معقول مالیات اخذ شود کاملا درست و بجا است. اما اینکه در طول دهه های اخیر دلالان در حوزه مسکن، خودرو، طلا، ارز و سایر کالاها هزاران هزار میلیارد به جیب زده اند و ریالی مالیات پرداخت نکرده اند، بسیار عذاب آور است. گاها برخی موضوعات مطرح می شود تا تدوین برخی قوانین و اخذ مالیات از برخی افراد از جمله دلالان و سوداگران پشت پرده قرار بگیرد.
بهتر بود تمرکز همگان بر اخذ مالیات از دلالی و کنترل این پدیده شوم باشد. بعد از مدیریت مالیات ستانی از فراریان مالیاتی که به انحاء مختلف در حال دور زدن قانون و استفاده از خلاهای قانونی هستند می توان به شناسایی پایه های جدید مالیاتی در فضای مجازی پرداخت. نباید اولویت ها فراموش شوند و در این مسیر تجارب سایر کشورها می تواند کمک حال مسوولان قرار گیرد. به نظر می رسد مالیات بر عایدی سرمایه در جهت کنترل دلالی و مالیات بر مجموع درآمد اولویت فعلی باشد.
