عرضه خودرو در بورس با قیمت مصوب

شایلی قرائی

به گزارش کسب و کار نیوز ، زمزمه عرضه خودرو در بورس کالا در قالب طرح ساماندهی بازار و صنعت خودرو از سوی عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس اعلام شد. طرحی که گفته‌شده است به‌زودی به اجرا خواهد رسید و محور اصلی آن، عرضه خودرو در بورس کالای ایران به‌منظور شفافیت بالای معاملات این بورس و تحقق اهداف برای تبدیل خودرو به یک کالای مصرفی است. پیش‌ازاین هم، موضوع ورود خودرو به بورس در شورای رقابت مطرح شد، اما روی نیاورد.

در همین رابطه سخنگوی کمیسیون صنایع و معادن مجلس نیز در تشریح نشست این کمیسیون گفت: جلسه کمیسیون صنایع به منظور بررسی و تصمیم گیری درباره ماده ۴ طرح ساماندهی بازار خودرو ارجاعی از شورای نگهبان با حضور نمایندگان دولت و مرکز پژوهش‌های مجلس تشکیل و پس از تبادل نظر حاضران ایراد شورای نگهبان که در جلسه قبل مرتفع شده بود، به شرح پیشین مورد تاکید قرار گرفت و در ذیل این ماده، با عنایت به پیشنهادهای دریافتی از تعدادی از نمایندگان مجلس متنی بعنوان مصوبه کمیسیون مورد تصویب قرار گرفت.

نماینده مردم فسا در مجلس شورای اسلامی افزود: براساس پیشنهاد کمیسیون مقرر است در شرایطی که بازار خودرو با عدم تعادل مواجه و تقاضا برای انواع خودرو بنا به تشخیص شورای رقابت بیشتر از عرضه آنها باشد، خودروسازان باید خودروهای تعیین شده توسط شورای رقابت را فقط از طریق بورس کالا عرضه کند.

حجت اله فیروزی اضافه کرد: قیمت پایه عرضه خودرو در بورس در این پیشنهاد توسط شورای رقابت تعیین می‌شود؛ شورای رقابت مکلف است قیمت مبنا مورد استفاده در قیمت گذاری نهایی خودروهای مشمول این ماده را مستقیما بر مبنای محاسبه قیمت تمام شده در همان سال، با لحاظ هزینه های تحقیق و توسعه، هزینه های مالی موضوع تبصره ۲ ماده (۹ مکرر) و هزینه های مالی تولید با تایید حسابرس رسمی در قیمت تمام شده اعمال و تصویب کند.

 تصمیمات خلق الساعه در بازار خودرو 

فربد زاوه، کارشناس خودرو

طرح مجلس و شیوه ورود خودرو به بورس کالا هیچ تأثیری در قیمت بازار نخواهد داشت. اگر عرضه خودرو در بورس کالا نهایی و اجرا شود به طور حتم بازار خودرو از وضعیت فعلی هم پیچیده تر خواهد شد. بورس کالا با بازار آزاد هیچگونه تفاوتی ندارد و اگر دلیل عرضه خودرو در بورس کالا ایجاد شفافیت است عملکرد سازمانهای نظارتی همچون سازمان حسابرسی زیر سوال خواهد رفت. این بدان معناست که در شرایط فعلی سازمانی مانند سازمان حسابرسی عملکرد شفافی ندارد و از طریق عرضه خودرو در بورس کالا می توان این شفافیت را ایجاد کرد.

به طور کلی مسوولان تصمیم گیرنده در این باره هدف پرتی را دنبال می کنند و به دنبال تصمیمات خلق الساعه هستند که جز نابسامان کردن بازار خودرو نتیجه ای نخواهد داشت. همچنین اگر عدم شفافیت در شرایط فعلی محرز است باید به حساب های نهادهای نظارتی از جمله سازمان حسابرسی رسیدگی شود نه اینکه تصمیمات اشتباه برای بازار خودرو گرفته شود. این تصمیم ناشی از نداشتن سواد کافی افراد تصمیم گیرنده در رابطه با ساده ترین موضوع های مدیریتی است.

از طرفی دیگر درصد زیادی از مردم امکان خرید از بورس را ندارند. حتی افرادی که خریدهای کلان از بورس کالا دارند و روزانه کارشان خرید از بورس است نیز با کارگزاران کار می کنند چه برسد به اینکه مردم عادی بتوانند از بورس کالا خودرو بخرند. شرکت ها صورت های مالی دارند و صورت های مالی توسط حسابرس ها بررسی شده و به بورس ارائه می شود. وقتی شرکت ها در بورس در حال ضرر دهی هستند اگر خودروسازان نیز به این سرنوشت دچار شوند جواب مردم را چه کسی خواهد داد.

در رابطه با مدل قیمت گذاری هم اگر قیمت گذاری در بورس کالا برای افرادی که قصد دارند خودرو خریداری کنند آزاد باشد فرآیندی مشابه بازار آزاد است. اگر هم قیمتگذاری دستوری باشد که الان هم همین شرایط وجود دارد و شورای رقابت قیمتگذاری کند تجربه نشان داده که بازار برای قیمت های دستوری ارزشی قائل نیست. بنابراین عرضه خودرو در بورس به بهانه‌ی این‌که افراد کف بازار ناسالم هستند، حرفی خنده‌دار است و منطقی نیست. بورس قاعدتاً اگر دست‌کاری نشود و سازوکار خود را بخواهد طی کند، قیمت خودروها در بورس کالا همانی خواهد بود که در حال حاضر هم در بازار وجود دارد، اما اگر بخواهیم بورس را دست‌کاری و اعمال‌نفوذ کنیم باید منتظر باشیم تا همان بلایی که بر سر قیمت ارز آمده و در حال حاضر بازار چند نرخی است، مشابه همین سناریو برای خودرو تکرار شود.

به هر ترتیب لجاجت در اقتصاد و تصمیماتی که هر فردی از هر سازمانی می گیرد شرایط بازار خودرو را آشفته تر خواهد کرد. تصمیمات خلق الساعه و اصرار بر تصمیمات بی مفهموم تیشه به ریشه صنعت خودرو زده است. کجای دنیا اشخاص حقیقی برای خرید خودرو به بورس کالا مراجعه می کنند. خرده فروشی در بورس کالا مانند این است که شیر خوراکی را هم در بورس عرضه کنند و خریداران برای خرید شیر هم به بورس مراجعه کنند.

درباره خودرو نمی‌توانیم طبق قوانین بورس کالا عمل کنیم. یعنی نمی‌توان فقط نظاره کرد که سهامداران حاضر هستند خودرو را با هر قیمتی که در این بازار کشف شد بخرند، همین اتفاق تاثیری منفی بر بازار خواهد گذاشت. از طرفی بورس کالا باید فضایی برای رقابت کالاهای مشابه با تولید کنندگان متفاوت باشد، اما در صنعت خودرو مثلا چند خودرو ساز پژو ۴۰۵ تولید می‌کنند.

اگر می‌خواهیم افراد غیرمصرف کننده خودرو را نخرند تنها راهش این است که مالیات بر درآمد و قوانین پول‌شویی را در کشور پیاده کنیم و افراد به ازای گردش مالی‌شان مالیات بدهند. راه درست برای کاستن از تورم این است.