شوک دولتی به بازار سهام

به گزارش کسب و کار نیوز، در واقع شوکی دولتی باعث شد بورس دچار ریزش شود. روند نزولی شاخص کل بورس از هفته گذشته و بعد از اینکه مسئولان بورس به ناگهان اعلام کردند مرحله دوم عرضه سهام شرکت های دولتی مشهور به «دارا دوم» اتفاق نخواهد افتاد و سهام این شرکت ها به صورت بلوکی فروخته می شوند؛ اتفاق افتاد. هرچند مسئولان دولتی به سرعت از حرف خود برگشتند ولی سهامداران تازه وارد نتوانستند به این عقب نشینی اعتماد کنند و همچنان شاهد روند نزولی شاخص بورس هستیم.

رکوردزنی منفی شاخص کل به ثبت رسید

شاخص کل در بازار بورس روز ‌شنبه ۷۲ هزار و ۱۶۶ واحد افت داشت که در نهایت این شاخص به رقم یک میلیون و ۹۰۳ هزار واحد رسید. براساس معاملات روز شنبه بیش از هفت میلیارد و ۷۳۹ میلیون سهم، حق تقدم و اوراق بهادار به ارزش ۹۲ هزار و ۸۳۰ میلیارد ریال داد و ستد شد. همچنین شاخص کل (هم وزن) با ۱۰ هزار و ۷۹۸ واحد کاهش به ۵۰۱ هزار و ۲۰۶ واحد و شاخص قیمت (هم وزن) با هفت هزار و ۸۶ واحد افت به ۳۲۸ هزار و ۹۱۲ واحد رسیدند.
کارشناسان دلایل متعددی را برای سقوط شاخص کل برمی شمرند که در ادامه این دلایل بررسی می شود.

نقش دولت در ریزش بورس

حسین محمودی اصل، کارشناس اقتصاد و کارآفرینی
در ماه های گذشته به دلیل حمایت دولت از بورس شاهد رشد صعودی شاخص بورس بودیم. در آن مقطع دولت بدون اینکه آمادگی عرضه سهام های مختلف را داشته باشد، فشار تبلیغی را ایجاد کرد و مردم برای خرید سهام وارد بورس شدند و چون عرضه خاصی در بازار وجود نداشت، بنابراین قیمت ها به شدت و با سرعت بالا رفت. در حال حاضر عرضه ها به بازار رسیده و حجم آنها زیاد شده و قوانین کنترلی به شدت روی بورس تاثیر گذاشته است. دولت در قالب بخشنامه ای همه شرکت های دولتی را موظف کرده که سهام شناوری خود را تا ۲۵ درصد برسانند و این فشار حداکثری روی بازار ایجاد کرد زیرا میزان عرضه ها بسیار زیاد شد. از سوی دیگر اعتبار کارگزاری ها به ۱۰ درصد کاهش یافت. متعاقبا سهم سبد سهام صندوق های سرمایه گذاری با درآمد ثابت را به ۵ درصد کاهش دادند. از سوی دیگر بحث دارا دوم مطرح شد و ورود یا عدم ورود دارا دوم به بازار یک نااطمینانی ایجاد کرد که دولت ممکن است هر لحظه از حرف خود عقب نشینی کند و شوک هایی ایجاد کرد که سهامداران ما که اکثرا جدیدالورودند تجربه و تحمل آن را ندارند. بنابراین طبیعی است که این افراد تحت تاثیر قرار بگیرند و هیجانی عمل کنند. از سوی دیگر دولت به یک باره برای بازار بورس یک رقیب تراشید و بحث فروش اوراق نفتی را مطرح کرد که در قالب آن ۲۰۰ میلیون بشکه نفت پیش فروش می شود و ۱۹۰ هزار میلیارد تومان نقدینگی را جذب می کند. همه این عوامل دست به دست هم دادند که شاخص را نزولی کنند و میزان عرضه را زیاد. از سوی دیگر کارگزاری ها سهام عدالت را نیز می فروشند و در این روند گاها سلیقه ای عمل می شود. از طرف دیگر ترس از ریزش و اصلاح سهام هم در بازار دیده می شود. این ترس باعث می شود که ما دچار تزاید عملکردهای هیجانی شویم و مهم تر اینکه دولت در مقابل این اتفاقات عکس العمل خاصی را نشان نداد. درست است که ورود دارا دوم به بازار قطعی شد، اما به هر حال نفس این ناهماهنگی در بین سهامداران و مردم، بی اعتمادی ایجاد کرد و در کنار سایر عوامل باعث شد که بازار بورس نزولی شود. ریسک هایی که به صورت غیرطبیعی ازسوی دولت و خلاف روند معمول به بورس وارد می شود، ریسک معمولی نیست و سهامداران را دچار نگرانی خواهد کرد. سهامداران حقوقی هم عکس العمل های مناسبی در بازار نداشتند. گاها فروش های آبشاری را داشتند و حتی گاها سهامداران خرد به دنبال جمع کردن بازار و خرید بودند و حقوقی ها به عنوان فروشنده وارد شدند. امروز هم شاهد بودیم یکی از کارگزاری های بزرگ مانده مشتریان را منفی نشان داد و امکان خرید را از آنها سلب کرد. اگر دولت برای کنترل و گاها حمایت از بازار از طریق صندوق تحقیق و توسعه اقدام کند بازار می تواند حالت متعادل تری به خود بگیرد. در واقع قیمت ها در برخی سهام افت پیدا کردند و جذاب و ارزشمند شدند و بایستی این نگرانی را از بازار سهام گرفت تا معاملات برگردد.

رفتار هیجانی و عرضه های سینوسی عامل سقوط شاخص

همایون دارابی، کارشناس بازار سرمایه
اصلاح شاخص بورس در این مقطع زمانی طبیعی بود چون رسیدن به شاخص دو میلیون واحدی و تکرار این تجربه نشان می داد که دو میلیون واحد یک مقاومت بسیار سختی است که پیش روی بازار است و عبور از آن نیازمند زمان و ورود نقدینگی بسیار زیادی است. در حال حاضر با توجه به مقاومت دو میلیون واحد، شاخص در حال رفتار سینوسی حول این عدد است و ما شاهد آن هستیم که بعد از رشدی دو سه روزه، بازار برمی گردد و یکی دو روز اصلاح و دوباره این رفتار را تکرار می کند. چند عامل روانی هم این شاخص (رقم دو میلیون واحد) را تقویت کرده است. بحث اساسی بحث فروش سهام عدالت است، همچنین کم کردن سطح اعتباری بازار و کاهش سطح حد نصاب صندوق ها در مورد نگهداری سهام. حد نگهداری سهام صندوق های با درآمد ثابت قدری کاهش پیدا کرده است و همه این عوامل دست به دست هم داده و باعث شده که عرضه بیشتری را در بازار شاهد باشیم. بازار باید در چند روزهای آینده حول و حوش این شاخص نوسان کند تا هم فروشندگان کوتاه مدت از بازار خارج شوند و هم ورود نقدینگی جدید بتواند تکلیف سهام عدالت و فروشندگان ۳۰ درصد دوم آزادشده را تا حدودی مشخص کند و بعد از آن است که ما می توانیم در مورد روند کلی بازار صحبت کنیم.