اعتراض به ناکارآمدی نیما

شایلی قرائی

به گزارش کسب و کار نیوز، با استناد به گزارش های مطرح شده گویا یکی از صادرکنندگان به دلیل واریز نکردن سهم خود در سامانه نیما و مشکلاتی که این دلیل برای دیگر اعضای این سامانه ایجاد شده موجب تجمع شده است. البته از این دست موارد در سامانه نیما بسیار زیاد است و هر از چند گاهی برخی از اعضای سامانه به دلیل دیرکرد در پرداخت سهم خود وجب اعتراض اعضای دیگر را فراهم می کنند.

البته در مواردی شاید حق با صادرکننده و یا واردکننده باشد که تاخیر در پرداخت ها ایجاد می شود. به عقیده برخی از این فعالان اقتصادی نمی‌توان انتظار داشت که در کوتاه‌ترین زمان صادرکنندگان پول خود را وارد سامانه نیما کنند، زیرا وقتی یک خریدار خارجی قصد بازگرداندن پول را دارد از ما می‌خواهد که یک حساب بانکی به او بدهیم. خریداران خارجی از صادرکنندگان درخواست می‌کنند تا یک بانک را برای واریز وجه حاصل از خرید کالای ایرانی به آنها معرفی کنیم تا مورد تائید باشد، در حالیکه سامانه نیما یک بانک نیست و تنها تشکیلات صرافی بانک مرکزی است که مشکلات جدی برای صادرکنندگان به وجود آورده و بسیاری از آنها مجبور می‌شوند که کار خود را تعطیل کنند.

سیدرضی حاجی آقامیری عضو کمیسیون تسهیل تجارت و توسعه صادرات اتاق با اشاره به اینکه به اذعان رئیس کل بانک مرکزی بخش خصوصی واقعی ارز حاصل از صادرات را به کشور بازگردانده است، اظهارداشت: ما برای ادامه تجارت و صادرات خود راهی جزء بازگرداندن ارز نداریم، اگر بانک مرکزی در نظارت خود شاهد عدم برگشت ارز است تا آنجا که من مطلع هستم از طرف اکثریت بخش خصوصی واقعی نیست، حال در چنین شرایطی دائما با تغییر قوانین و مقررات، صادرکننده حقیقتا نمی‌داند تکلیفش چیست و هر روز با موضوعی تازه روبه‌رو می‌شود.

کارشناسان اقتصادی نیز بر این باورند که سامانه نیما کارایی ندارند و بدتر مشکلات را بیشتر کرده است. اما اگر به مانند گذشته بانک‌ها ارز را از صادرکننده بخرند با این شرط که دولت چند درصد ارز را به قیمت بالاتر از صادرکننده برای حمایت از صنایع صادراتی خریداری کند، این کار باعث می‌شود صنایع و واحد‌های تولیدی جان تازه‌ای بگیرند.

کارشناسان در تشریح این موضوع اظهار داشته اند که ذکر این نکته ضروری است که این حمایت موقتی و برای چند سال است و بعد از اینکه آن صنعت توانست خود را به ثبات برساند وتثبیت شد و بازار‌های صادراتی را نیز در اختیار گرفت، این حمایت‌های از صنایع دیگر به عمل می‌آید، به عنوان مثال شما فرض کنید، سیاست‌های دولت بر این منوال است که صنایع فرش دستباف و لوازم خانگی حمایت کند، بر این اساس ارز حاصل از صادرات را به ده درصد قیمت بیشتر ار صادرکننده فرش و با ۵ درصد نرخ بالاتر از صادرکننده لوازم خانگی برمی‌دارد، البته این کار از سوی بانک‌ها انجام می‌شود و آن‌ها نیز این مابه‌التفاوت را از بانک مرکزی دریافت خواهند کرد.

مشکلات تبدیل ارز به ریال برای تجار

مسعود دانشمند، اقتصاددان

از همان ابتدای تشکیل سامانه نیما باید آن را شکست خورده تلقی می کردیم و همانطور که از شرایط امروز پیداست عملکرد این سامانه با شکست روبرو شده و برخی سعی دارند با چنگ و دندان این سامانه را سرپا نگه دارند. صادرکنندگان به دلیل ضرر و زیانی که از ما به التفاوت نرخ ارز به آنها وارد می شود تمایلی برای واریز آن به سامانه نیما ندارند و مشکلاتی که مدام برای این سامانه ایجاد می شود به همین دلیل است. فعالان اقتصادی در شرایطی که مشکلات تبدیل ارز به ریال را دارند تمایلی برای حضور در این سامانه نداشته و ندارند. در دو سال گذشته فاصله ارز نیمایی با ارز آزاد زیاد بود و برای صادرکنندگان صرفه نداشت که این ارز را عرضه کنند. صادرکنندگان برای ادامه فعالیت خود نیاز به منابع داشتند و تبدیل دلار به ریال به زیان آن‌ها تمام می‌شد، در صورتیکه باید نرخ ارز به صورت واقعی و به نرخ بازر آزاد به صادرکننده پرداخت شود، نه با نرخ دیگر. البته در شرایط جدیدی که بانک مرکزی به دلیل قبول ناکارآمدی سامانه نیما ایجاد کرده تفاوت نرخ ارز نیمایی با بازار آزاد را به ۵ درصد رسانده که امید است این حرکت بتواند گشایشی در عملکرد صادرکنندگان داشته باشد. تا قبل از تصویب این مرود تفاوت نرخ ارز نیمایی با بازار آزاد حدود ۲۰ درصد بوده است که رغبتی برای صادکننده برای بازگشت ارز وجود نداشت.

در شرایط فعلی نقل و انتقالات بانکی نیز به دشواری صورت می گیرد و یکی از مشکلات صادرگنندگان برای رسیدن به پول همین تحریم های بانکی است. این در حالی است که مسئولان و متولیان برای حل این مشکلات قدمی برنداشته اند و مدام در حال تکرار موضوع واریز ارز به سامانه نیما هستند. با وجود این مشکلات ماهها طول می کشد تا شاید یک صادرکننده بتواند سهم خود را به سامانه نیما واریز کند و نقش بانک مرکزی به عنوان متولی حل مشکلات تنها تماشای عملکرد صادرکنندگان برای واریز سهم ها شده است.