دست دوم های از رده خارج پرحادثه

شایلی قرائی

به گزارش کسب و کار نیوز، طی چند روز گذشته مشکلات و نقص های فنی موجب بازگشت چند فروند هواپیما به باند فرودگاه مهرآباد شده و در یک مورد هواپیمای کاسپین در مقصد خود در بندر ماهشهر از باند خارج شده و در اتوبان مجاور فرودگاه متوقف شده است. هواپیمای MD متعلق به شرکت هواپیمایی کاسپین که در ماهشهر دچار سانحه شد، در سه سال اخیر دو سانحه دیگر را پشت سر گذاشته است. تاریخچه ای نگران کننده برای این هواپیمای بیست و شش ساله که بارها و بارها در میان شرکت های هواپیمایی مختلف در چند نقطه از جهان دست به دست شده و با سانحه ای در جنوب ایران در کانون توجه عموم قرار گرفته است.

پرواز هواپیمایی قشم ایر به مقصد گرگان نیز به دلیل آتش گرفتن موتور به دلیل نقص فنی در اوج گیری دچار حادثه شده و این پرواز باطل اعلام شده است. در یکی دیگر از این اتفاقات چند روز اخیر پرواز تهران- استانبول هواپیمایی ایران ایرتور هم به دلیل نقص فنی به فرودگاه بازگشته است. تمامی این موارد نشان می دهد که سیستم و خطوط پروازی ایران در شرایطی نامناسبی قرار دارد و ضرورت دارد در این مورد بررسی های لازم انجام شود.

به گفته کارشناسان خط تولید هواپیماهایی که این روزها به دلیل نقص فنی دچار سانحه شده‌اند مدت‌هاست که متوقف شده و علاوه بر این، گران تمام‌شدن هزینه تعمیر و نگهداری هواپیماها،چالش تازه‌ای را برای ایمنی پروازها ایجاد کرده است. ایمنی پرواز اصلی ترین فاکتور مورد توجه است که در صورت نقض آن نمی توان آینده خوبی برای ناوگان حمل و نقل هوایی کشور پیش بینی کرد. در حال حاضر اعتماد مردم به امنیت پروازهای ایرانی کاهش پیدا کرده و این موضوع بر فعالیت ایرلاین های کشور تاثیر منفی خواهد داشت. افزایش سوانح هوایی در هفته‌های گذشته و فرودهای اضطراری پی در پی که دلیل آن نقص فنی در قطعات اصلی هواپیما مثل موتور اعلام شده این سوال را در ذهن تداعی می کند که موضوع «ایمنی» در صنعت هوایی کشور از کدام ناحیه تهدید می‌شود؟

مشکل آنجایی بزرگتر می‌شود که خط تولید هر سه هواپیمایی که در چند روز اخیر دچار نقص فنی شده اند، بسته شده است و قبل از تحریم‌ها، توقف تولید این هواپیماها در جهان دسترسی به قطعات نو و سالم را با مشکل مواجه می‌کند. ناوگان هواپیمایی روزگار خوبی را پشت سر نمی گذارد و چند حادثه پیاپی در یک ماه گذشته باعث شده که مردم از سفر هوایی هراس داشته باشند. اما علت وقوع این حوادث پیاپی چیست؟ تحریم ها، نبود قطعه، عدم دقت در چک نهایی هواپیما قبل از پرواز یا… .

میثم محمدی امین، عضو هیات علمی پژوهشگاه هوافضا

در اینکه هنگام بروز مشکل خلبانان تمام تلاش خود را بکار می گیرند تا از بروز حادثه جلوگیری کنند هیچ شکی نیست اما مشکلاتی که برخی مواقع ایجاد می شود مربوط به فرسودگی ناوگان هوایی و هواپیماهایی است که با عمر بیشتر از بیست سال در ناوگان پرواز می کنند. این نکته بسیار ضروری است که هر دو سال باید موتور هواپیما تعویض شود و یا در صورت عدم دسترسی به قطعه مورد نظر که کشور ما به دلیل تحریم ها دچار آن شده، باید بازبینی های فنی پیشرفته انجام شود.

ناوگان هواپیمایی ایران به دلیل تحریم ها به قطعات ضروری دسترسی ندارد و ایمنی پروازها به همین دلیل تهدید می شود. از طرفی دیگر تحریم ها موجب شده تا خرید هواپیماهای تازه با چالش مواجه شود. در حل حاضر تنها هواپیماهای جمهوری اسلامی- ایران ایر- نوسازی شده اما دیگر ایرلاین ها با هواپیماهای دست به دست شده و به عبارتی تاریخ مصرف گذشته فعالیت می کنند.

ما به دلیل تحریم ها پروازهای شبیه سازی شده را نیز نداریم. خلبانان در تمام دنیا پروازهای شبیه سازی شده اتفاقات احتمالی که در انتظار یک پرواز است را تجربه می کنند تا در هنگام بروز حادثه بتوانند عکس العمل مناسبی را داشته باشند. در این پروازها کنده شدن در هواپیما یا آتش گرفتن  موتور شبیه سازی می شود تا در شرایط خطر احتمال خطای خلبان به کمترین حد ممکن برساند. ولی متاسفانه به دلیل تحریم ها این پروازهای شبیه ساز در ایران انجام نمی شود.