کاهش تورم ملموس نیست

ثمانه نادری

به گزارش کسب و کار نیوز، اخیرا رئیس جمهور در سخنرانی خود اعلام کرد تورم نقطه به نقطه از ۵۲ درصد به ۳۴ درصد کاهش یافته و پیش‌بینی بر این است که تا پایان سال به روند کاهشی خود ادامه دهد. وی البته به تورم ۱۲ ماهه نیز اشاره داشته که با روند کندتری حرکت خواهد کرد ولی در نهایت از تورم نقطه به نقطه تبعیت می‌کند. صحبت های دیگر مسئولان و همچنین آمارها هم حاکی از کاهش نرخ تورم است. برای مثال مرکز آمار ایران در تازه‌ترین گزارشی که منتشر کرده نرخ تورم سالانه در شهریور ماه امسال برای خانوارها را ۴۲/۷ اعلام کرده است. این میان نرخ تورم شهریور در مقایسه با مرداد ماه ۶.۶ درصد کاهش یافته است.
نرخ تورم نقطه‌ای مرداد ماه ۱۳۹۸ در مقایسه با ماه قبل ۶،۴ واحد درصد کاهش یافته است. نرخ تورم نقطه‌ای گروه‌های عمده «خوراکی ها، آشامیدنی‌ها و دخانیات» و «کالا‌های غیر خوراکی و خدمات» به ترتیب۶،۵۶ و ۲، ۳۵ درصد بوده و نرخ تورم نقطه‌ای هر دو گروه عمده در مقایسه با ماه قبل کاهش داشته است.
در خصوص تضاد آمارها با باور مردم از نرخ تورم، تحلیل های متفاوتی وجود دارد. برخی عقیده دارند که تورم در واقع میانگین موزون تغییرات نسبی قیمت همه کالاها و خدمات مصرفی خانوارها است نه کالا و خدماتی خاص، بنابراین در هر دوره ممکن است قیمت برخی اقلام افزایش و کاهش یافته و یا ثابت بماند. از سویی طبق توضیحات مرکز آمار در این خصوص معمولا هر فردی تورم را براساس کالا و خدمات مصرفی شخصی خود که تعداد محدودی است تخمین می‌زند و یا حتی معمولا قیمت‌های ثابت مانده و یا کاهش یافته را در محاسبات خود لحاظ نمی‌کند، بلکه برداشت فرد از تورم همان افزایش قیمت برخی اقلام و یا حتی بدتر از آن تلقی بیشترین افزایش قیمت به منزله تورم است. در حالی که مرکز آمار تورم را براساس اطلاعات ۴۷۵ قلم کالا و خدمت محاسبه می‌کند و تورم یک نماگر میانگین است.

اصغر مشبکی، کارشناس اقتصادی

آثار روانی نرخ تورم

تورم از چند بعد اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی قابل بررسی است. بعد اول تورم اقتصادی و بعد دیگر آن فرهنگی و روانی است. به همین دلیل هرچند نرخ تورم از دید اقتصادی کاهش پیدا کرده باشد از منظر روانی و از دید مردم، ممکن است اینطور نباشد. بر اساس آنچه از وضعیت بازار ارز دیده می‌شود و با وجود واقعیت‌های بازار، دولت در شش ماهه ابتدایی سال نرخ تورم را کنترل کرده است و در این موضوع شکی نیست. حتی قیمت برخی از اقلام نیز کاهشی بوده است. اما موضوع این است که بار روانی تورم هنوز در جامعه تخلیه نشده است. شاید شش ماه دیگر لازم باشد تا آثار روانی گرانی و تورم در جامعه کم رنگ‌تر شود. به عبارتی بین اثرگذاری اقتصادی تورم در جامعه با اثرگذاری روانی آن فاصله وجود دارد و برای حل تناقضاتی که بین مردم و مسئولان در خصوص نرخ تورم وجود دارد، باید این شکاف کاهش پیدا کند. از سویی قیمت برخی از مواد خرده فروشی و همچنین قیمت لبنیات در همین چند ماه افزایش داشته است. از آنجایی که مردم در خصوص نرخ تورم، به قیمت این نوع کالاها توجه می‌کنند، به همین دلیل به روند کاهشی نرخ تورم اعتماد و باوری ندارند. در صورتی که روند کاهشی نرخ تورم ادامه پیدا کند، به نظر می‌رسد طی چند ماه آینده این ناهماهنگی از میان برود.