شایلی قرایی
به گزارش کسب و کار نیوز، در کسبوکارهای نوپا و همچنین پیامرسانهای داخلی نیز این موضوع صدق میکند و باید در مرحله اول اعتمادسازی صورت بگیرد. در حال حاضر تعداد پیامرسانهای بومی مورد تایید دولت به ۷ پیامرسان رسیده و مالکان آنها تا حدی مشخص شدند و البته ابهاماتی نیز در این بین وجود دارد که بهنظر میرسد با اقدامات مجلس به زودی رفع خواهند شد.
به عنوان مثال پیامرسان «ویسپی» از مجهولترین موارد این فهرست حساب میشود و با اینکه به عنوان یک پیامرسان بومی مطرح شده، ولی هنوز هم تبلیغاتی خارج از مرزها دارد (که مغایر با ماده ۱۵ شرح وظایف و ماموریتهای دفتر تبلیغات وزارت ارشاد است.) پشتیبان ویسپی شرکتی به نام «SG Atlantic Limited» مستقر در هنگکنگ است، اما در میان کدهای برنامهنویسی این برنامه نام «شاتل» بارها به چشم میخورد. مدیرعامل شاتل شایعه تعلق داشتن این اپلیکیشن به این شرکت را رد کرده و گفته بود: «این شرکت خدمات CDN به بسیاری از شرکتهای دارای محتوای داخلی و خارجی ارائه میدهد، اما هیچ مشارکتی با هیچیک از شبکههای اجتماعی خارج از این پروتکل وجود ندارد.» با این حال هنوز هم برخی کارشناسان معتقدند که شرکت شاتل با سرمایهگذاری و کمک برنامهنویسان خارجی هنگکنگی توانسته پیامرسان «ویسپی» را راهاندازی کند.
علی مطهری، نایبرئیس مجلس اعلام کرده است که گردانندگان پیامرسانهای بومی باید معرفی شوند تا اعتماد مردم نسبت به آنها بیشتر شود. او خبر داده تاکنون گزارشی درباره مالکان این برنامهها به مجلس ارائه نشده، ولی دانستن آن را موضوعی حیاتی عنوان کرده است. مطهری چند باری است مخالفت خود را با فیلترینگ تلگرام اعلام کرده و حالا گفته: «باید مشخص شود مالکیت هرکدام از پیامرسانهای داخلی در اختیار چه کسی است.» اما و اگرها از این جهت بیش از گذشته مطرح میشود، ولی پیگیریها نشان از آن دارد که حمایت مالی از پیامرسانها، اغلب از یک طیف سیاسی خاص بوده و نه طیفی از فعالان صنعت آیتی. مطهری به نامشخصبودن وضعیت مالکیت برخی پیامرسانهای داخلی اشاره دارد و اینکه مشخص شدن مالکیت پیامرسانهای داخلی تاثیر مثبتی در جلب اعتماد عمومی به این پیامرسانها خواهد داشت.
با فیلتر شدن تلگرام، ۲۶ اپلیکیشن از ۳۰ اپلیکیشن رایگان پردانلود برای دستگاههای اندروید در گوگلپلی در ایران تنها با فیلترشکن در دسترس هستند. محمدرضا نجفی، نایبرئیس مجمع نمایندگان استان تهران، اطلاعرسانی و ایجاد شفافیت درباره مالکان و ادارهکنندگان پیامرسانهای داخلی را شرط لازم برای توسعه اعتماد عمومی میداند. به گفته او: «اطلاعرسانی و ایجاد شفافیت درباره مالکان و ادارهکنندگانی که متعهد به رعایت حریم خصوصی استفادهکنندگان باشند، مردم را از عدم ورود و دستاندازی به اطلاعات و مراودات شخصیشان مطمئن میکند و این شرط لازم برای توسعه اعتماد عمومی و استقبال بیشتر از اینگونه امکانات است.»
مالکیت اصلی پیامرسانها را اطلاعرسانی کنند
عماد افراخته، کارشناس فضای مجازی
جلب اعتماد و فراهم ساختن شرایطی که مردم بتوانند به استفاده از هر چیزی ترغیب شوند، رکن اصلی در راهاندازی هر بخش، شرکت، اپلیکیشن، پیامرسان و… است. اگر اعتمادسازی صورت بگیرد، مهمترین قدم برای جذب مشتری و کاربر در این مقوله برداشته شده است. در رابطه با راهاندازی پیامرسانهای داخلی این موضوع مطرح است که چرا سهامداران و ادارهکنندگان آنها معرفی نمیشوند و صرفا نام مدیران عامل آن هم به جهت شرکت در مصاحبهها و برنامههای تلویزیونی و رادیویی مطرح شده است. درست است که درباره تلگرام نیز این زوایا مخفی مانده بود، ولی همگان از موضعگیری مالک آن کم و بیش مطلع بودند و حال آنکه تلگرام یک پیامرسان بینالمللی بود و تقریبا در تمام کشورهای جهان کاربر دارد، اما پیامرسان داخلی همانطور که از نامش پیداست، برای داخل کشور و مختص کاربران ایرانی طراحی و عرضه شده است. همانطور که انتظار میرود مردم با ترک تلگرام به سمت این پیامرسانها بیایند، گردانندگان آن نیز باید برای شفافسازی و جلب اعتماد مردم تلاش کرده و مالکان اصلی پیامرسانها را اطلاعرسانی کنند.
همانطور که گزارشهای منتشرشده نشان میدهد، با فیلتر کردن تلگرام تنها یک میلیون نفر از ۴۵ میلیون کاربر این پیامرسان از آن خارج شدهاند و مابقی با استفاده از انواع فیلترشکنها هنوز در این پیامرسان خارجی حضور دارند و فعالیت در یک پیامرسان خارجی را بر پیامرسانهای داخلی که هویت نامعلومی دارند، ترجیح دادهاند. باید در این باره گردانندگان و مالکان اصلی پیامرسانهای داخلی شفافسازی کرده و اطلاعات لازم را در اختیار کاربران بگذارند. مردم در تمام زمینهها نشان دادهاند اگر روراست بودن و شفافسازی وجود داشته باشد، همواره حمایت کامل را از جریان وقت انجام میدهند.
اگر حامی مالی خاصی در این باره سرمایهگذاری کرده است، اگر نهادی پشت فعالیت این پیامرسانها قرار دارد و هزار اما و اگر دیگر باید اطلاعرسانی شود. شما از یک پیامرسان خارجی انتظار دارید که سرورهایش را به کشور منتقل و درباره فعالیتهای خود اطلاعرسانی و شفافسازی کند، اما درباره فعالیت پیامرسانهای داخلی صحبت نمیکنید. در این باره همچنین نمایندگان مجلس هم با ارائه یک نامه اعتراضآمیز در این باره موضع گرفتهاند و اظهار داشتهاند که چرا اطلاعات مربوط به مالکان و صاحبان این پیامرسانها در اختیار نمایندگان مجلس قرار نگرفته است. آنها معترض هستند که یک سر حامیان مالی آن به افراد خاص میرسد و سر دیگر آن به طیف سیاسی خاص.
بنابراین تا زمانی که این صحبتها و گمانهزنیها وجود داشته باشد نمیتوان انتظار داشت که مردم از این پیامرسانها حمایت کنند. ثابت شده است که کاربران فضای مجازی به حفظ حریم خصوصی خود بسیار اهمیت میدهند و این موضوع تنها مختص ایرانیها نیست. در تمام دنیا رعایت و حفظ حریم خصوصی افراد در دستور کار فعالان مجازی قرار گرفته است، چراکه اعتماد حرف اول را در توسعه هر کسبوکاری میزند. اگر اعتمادسازی وجود نداشته باشد به جرات میتوان گفت هر کسبوکاری محکوم به شکست خواهد بود.