رونق اشتغالزایی دیجیتالی در شرایط تحریم

شایلی قرائی

به گزارش کسب و کار نیوز، در این میان توجه به استارت آپ های نوپا و بهره گیری از تجارت دیگر جوامع در چارچوب منافع ملی می تواند موجبات رشد و تعالی اقتصاد در بهره گیری از این قابلیت ها را فراهم آورد. در همین رابطه گزارش تازه‌ای از آمار بازار کار ایران در مقایسه سالهای ۲۰۱۷ و ۲۰۱۸ نشان می‌دهد که به‌رغم افزایش تحریم ها، کسب وکارهای دیجیتال و استارت‌آپها رشد ۴۶ درصدی را در موضوع استخدام تجربه کرده اند. با وجود اینکه در روزهای تحریم، گران شدن لحظه‌ای ارز و نوسان بازار، خیلی از کسب‌ و کارهای ایرانی را با مشکل مواجه کرد و بسیاری از شرکت‌های بزرگ ایرانی مجبور به تعدیل نیرو شده و بعضی استخدام نیروی جدید را متوقف کردند، اما شواهد نشان می دهد که برخی کسب‌وکارهای فناوری اطلاعات نه تنها متوقف نشده‌اند که حتی استخدام نیروی کار در آنها افزایش هم داشته است.

طبق تازه‌ترین گزارش منتشر شده از سوی شرکت دانش بنیان ایران تلنت، درسال ۲۰۱۸ کسب‌وکارهای دیجیتال و استارت‌آپ‌های ایرانی ۴۶ درصد رشد استخدام داشته‌اند و تقاضای بازار کار برای متخصصان حوزه کامپیوتر ۱۴ درصد افزایش داشته است. در این گزارش، وضعیت کسب‌وکارها در زمینه منابع انسانی در سال‌های ۲۰۱۷ و ۲۰۱۸ و در روزهای بحران اقتصادی مورد ارزیابی قرار گرفته است. طبق این گزارش، کسب‌وکارهای دیجیتال و استارت‌آپ‌ها ۴۶ درصد رشد استخدام داشته‌اند. تقاضا برای بعضی شغل‌ها مثل Developer هم نه تنها افت نداشته، بلکه همچنان سهم بالایی از نیاز کسب‌وکارها را به خود اختصاص می‌دهد. آمارها می‌گویند برخلاف انتظار، در روزهای بحران بزرگ‌ترین تعدیل نیروها در شرکت‌های بزرگ اتفاق افتاده است. حجم استخدام‌ها به‌طور کلی ۶ درصد افت داشته است که این افت برای شرکت‌های بالای ۱۰۰ نفر ۱۳ درصد بوده و برای کسب‌وکارهای زیر ۱۰۰ نفر ۵ درصد اعلام شده است. اما در مقایسه سال‌های ۲۰۱۷ تا ۲۰۱۸ بیشترین کاهش استخدام مربوط به شرکت‌های مخابراتی با ۷۷ درصد، نیروگاه‌ها با ۷۰ درصد و شرکتهای دارویی و شرکت‌های تجهیزات پزشکی با ۵۸ درصد بوده است. در این میان شرکت‌های خودروسازی با ۳۷ درصد در رتبه‌ بعدی قرار دارند. بررسی ها نشان می دهد که در یکسال گذشته تنها شغل‌هایی که حجم استخدامشان کم نشده است، شغل‌های مربوط به حوزه فناوری اطلاعات بوده است. به نحوی که استخدام گروه شغلی مهندس کامپیوتر، نرم‌افزار و طراح وب در این بازه زمانی افزایش ۱۴ درصدی داشته است.

از طرفی، شغل‌های دسته فروش، بازاریابی و تبلیغات که همیشه پیشتاز نیازهای نیروی انسانی شرکت‌ها بودند، افت کرده‌اند. در این دسته بررسی ها نشان می دهد که شغل‌های فروش کاهش داشتند و در عوض، جایشان را به شغل‌های بازاریابی داده‌اند. این موضوع به این معنی است که کسب‌وکارها تصمیم گرفته‌اند نیازهایشان در این حوزه را زیربنایی و عمقی‌تر حل کنند. بیشترین میزان کاهش استخدام هم ۶۱ درصد و در استخدام داروساز اتفاق افتاده است. در میان صنایع مختلف، شرکت‌های دیجیتال و استارتاپ‌ها با رشد چشمگیر ۴۶ درصد در حجم استخدام، رتبه اول را به خود اختصاص داده‌اند. شرکت‌های مسافرتی، هتل‌داری و توریسم با ۳۷ درصد، کاریابی‌ها و شرکت‌های تامین منابع انسانی با ۳۲ درصد و شرکت‌های مالی، سرمایه‌گذاری، بیمه و بانک‌ها با ۲۴ درصد افزایش حجم استخدام در رتبه‌های بعدی قرار دارند. نگاه دقیق‌تر به آنچه برای کسب‌وکارهای ایرانی اتفاق افتاده است می تواند در جهت‌گیری آینده مجموعه‌ها در زمینه منابع انسانی و برنامه‌ریزی نیروهای جوان برای آینده‌ شغلی‌ و ایجاد کسب و کارهای نوپا راهگشا باشد.

راه نجات اقتصاد کشور توجه به تحول دیجیتال است

علی کمیلی، کارشناس استارت آپ

نقش استارت آپ ها در اشتغالزایی غیرقابل انکار است و این موضوع موجب شده نگاه به این حوزه چه از طرف دولتی ها و چه خصوصی ها تغییر کند. نتایج مثبتی که در سال های اخیر در رابطه با استخدام نیروی انسانی و درآمدزایی این کسب و کارها وجود داشته حرکت به این سمت افزایش دارد. امروز و با گذشت چندین سال از آغاز فعالیت استارت آپ ها در ایران هر استارت آپ به طور میانگین توانسته هفت تن نیروی متخصص را مشغول به کار کند. این در حالی است که در سال های اخیر تعداد زیادی استارت آپ تخصصی فعالیت خود را آغاز کرده اند و در صورت ادامه فعالیت می توانند همچنان نقش بسزایی در افزایش اشتغال ایفا کنند. بنابراین یکی از عوامل بهبود وضعیت اشتغال در شرایط کنونی، استفاده از ظرفیت همین شرکت های دانش بنیان، کارآفرین و در صدر آنها اهمیت دادن به راه اندازی و توسعه استارت آپ ها است.

با تمام این تفاسیر نکته مهمی که باید به آن توجه شود برداشتن موانع پیش روی راه اندازی استارت آپ هایی است که تضمین موفقیت آنها وجود دارد. متاسفانه در کشور ما نیروهای نخبه و فارغ التحصیلان دانشگاهی با داشتن ایده های منحصر به فرد با نبود حمایت و امکانات کافی برای به سرانجام رساندن استارت آپ شان مواجهند. به هر ترتیب امروز به این واقعیت روبرو هستیم که تحریم ها وجود دارند و راه نجات اقتصاد کشور توجه به تحول دیجیتال است. تحریم ها فرصت بی نظیری ایجاد کرده است و با استفاده از این فرصت باید به ارتقای بیشتر حوزه کسب و کارهای نو پرداخته شود.