سرمقاله
ظرف چند روز گذشته شاهد کاهش قیمت ارز و به تبع آن قیمت سکه در بازار بودیم، ادامه این روند و رسیدن به نرخ معقول و اقتصادی ملاحظاتی به شرح ذیل دارد: ۱٫ با گذشت حدود هشت ماه از التهاب بازار ارز، به نظر میرسد از شرایط هیجانی کاسته شده و تقاضای جدید سفتهبازی با حجم بالا برای بازار وجود ندارد و برعکس قسمتی از دلارهای خانگی در حال سرازیر شدن به بازار است. خیلی از کسانی که به قصد سودآوری و حفظ ارزش دارایی خود اندوختههای ریالی را تبدیل به ارز و سکه کرده بودند، با توجه به نیاز به نقدینگی ریالی در صورت امید نداشتن به بالا رفتن قیمت ارز در آینده حاضر به فروش ارزهای خانگی خود هستند.
۲٫ موضوع دیگری که در این خصوص حائز اهمیت است، اجرایی شدن تحریمهای آمریکا بعد از ۱۳ آبان و انتشار فهرست افراد و سازمانهای تحریمی بود. به عبارتی موضوع ترس از تحریم تبدیل به خود تحریم شد و فضاسازی سنگین روانی و رسانهای در این خصوص در حال خاتمه یافتن است.
۳٫ افزایش ۳ تا ۴ برابری نرخ ارز نسبت به اول سال، افزایش قیمت کالاهای ارزبر و مرتبط با ارز را به همراه داشت. با نگاهی به بازارهای مختلف کالاهای خارجی میتوان به این موضوع واقف شد که مردم توان خرید کالاهایی که قیمت آنها به یکباره چند برابر شده است را ندارند و عملا فروش اینگونه کالاها با مشکل مواجه شد و ازاینرو تقاضای موثر برای ارز جهت خرید و واردات کالای خارجی باتوجه به توان خرید مردم تقریبا منتفی است.
۴٫ به نظر میرسد بانک مرکزی به نوعی از سردرگمی سیاستگذاری رها شده و تا حدودی توان کنترل بازار ارز و صیانت از ارزش پول ملی را به دست آورده است و در این راستا لزوم حمایت مسئولان عالیرتبه از بانک مرکزی و حمایت و دخالت بانک مرکزی در بازار ارز برای رسیدن به ثبات ضروری به نظر میرسد.
با عنایت به اینکه روند کاهشی نرخ ارز شکننده است و در صورت تحریک تقاضا احتمال افزایش نرخ دور از تصور نیست، میتوان با کنترل تراکنشهای کلان بانکی از بازار سوداگرانه جلوگیری کرد. تصمیم اخیر بانک مرکزی مبنی بر قطع ارتباط کارتخوانهای خارج از کشور و همچنین تعیین سقف روزانه برداشت به ازای هر کارت بانکی در داخل کشور نقش بسزایی برای کنترل گردش نقدینگی و جلوگیری از بازار سفته بازی ایفا میکند. به هر حال بانک مرکزی در صورت ادامه مدیریت بازار میتواند به جایگاه اصلی خود که صیانت از ارزش پول ملی است، بازگردد و در صورت سیاستگذاری درست شاهد کاهش نرخ ارز در روزهای آینده باشیم.