انسان ها زبان را به منظور های مختلفی چون انتقال و کسب اطلاعات، بیان احساسات و مواردی از این قبیل به کار می برند. از طرف دیگر انسان ها به کمک تجربه های شخصی خود از محیط بیرون و گفتار دیگران برداشت ها و تعابیری حاصل میکنندکه گاه با واقعیت تطابق دارد و گاه فاصله ای در این بین موجود است و همین عدم تطابق برخی تعابیر با واقعیتها باعث میشود که از گفتگو بین دو یا چند نفر تعبیر دیگری استنباط شود. پاره ای از جمله ها یا قطعه ای از گفتار ها را از نظر معنا نمیتوان فهمید، مگر اینکه انسان بداند چه کسی صحبت میکند، درباره چه چیزی یا چه کسی حرف می زند، چه زمانی و در چه مکانی مطلب را بیان کرده است. گفتمان ها نه تنها مربوط به چیزهایی هستند که میتوانند گفته شوند یا درباره شان فکر شود، بلکه درباره این موضوع نیز هستند که چه کسی، در چه زمانی و در چه موضوعی می تواند صحبت کند. گفتمان ها مجسمکننده معنا و ارتباطات اجتماعی هستند. شاید بتوان تحلیل گفتمان انتقادی را یک روش بین پارادایمی تلقی کرد که به ترکیب اصول فلسفی دو پارادایم تفسیری- بر¬ساختی و انتقادی پرداخته است. بنیان های فکری تحلیل گفتمان فراتر از تحلیل متن یا تحلیل گفتار است.تحلیل گفتمان می¬تواند در مورد هر زمینه ای و یا در مورد هر مشکل و یا موقعیتی به کار گرفته شود و یک فن و روش جدید در مطالعه متون، رسانه ها و فرهنگ هاست.در این روش پژوهشگر بر آن است که رابطه بین مولف، متن و خواننده را نشان دهد و مشخص کند چه زمینه¬ها و عوامل اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و … در تولید گفتمان تاثیر دارند. مهم ترین اهداف تحلیل گفتمان عبارتند از: ۱- آشکار ساختن رابطه¬ بین متن و ایدئولوژی ۲- نشان دادن رابطه بین نویسنده، متن و خواننده ۳- روشن ساختن ساختار عمیق و پیچیده¬ تولید متن یعنی «جریان تولید گفتمان» 4- نشان دادن تاثیر بافت متن و بافت موقعیتی بر گفتمان ۵- نشان دادن موقعیت و زمینه¬های خاص تولیدکننده گفتمان ۶- ارائه روش جدیدی در مطالعه متون، رسانه ها، فرهنگ ها، علوم، سیاست، اجتماع ۷- نشان دادن بی ثباتی معنا. تحلیل گفتمان انتقادی رویکرد جدیدی در مطالعات کلامی است که به تبیین روابط میان گفتمان و قدرت اجتماعی می¬پردازد که نوشتار و گفتار گروه ها و نهادهای مسلط، چگونه از قدرت سوءاستفاده کرده و بدان مشروعیت می بخشند. مفروضات تحلیل گفتمان عبارتند از: ۱- انسان های مختلف از متن واحد، برداشت یکسان و واحدی ندارند، ۲- خواندن (برداشت و تفسیر از متن) گاهی منجر به نادرست خواندن (برداشت نادرست از متن) است، ۳- متن را بایستی به عنوان کل معنادار نگریست و این معنا لزوما در خود متن نیست، ۴- هیچ «متن خنثی» یا «بی طرفی» وجود ندارد، متن ها اغلب «بار ایدئولوژیک»دارند، ۵- حقیقت همیشه در خطر است. در هر گفتمانی حقیقت نهفته است، اما هیچ گفتمانی دارای تمامی حقیقت نیست، ۶- هر متنی در زمینه ها و موقعیت خاصی تولید می شود و رنگ خالق خود را به خود می گیرد. مراحل کلی انجام پژوهش با استفاده از تحلیل گفتمان همانند روش پیشگفته در شماره های قبل است.
همچنین مطالعه کنید:
نخستین کنفرانس ملی آینده مسکن و شهرسازی در ایران
به گزارش کسب و کار نیوز، این رویداد ملی با محوریت آینده نگری، هوشمندسازی و …