شایلی قرایی
صنعت خودرو از جمله صنایع درآمدزا در دنیاست که سعی شده مشکلاتی که موجب آسیب رساندن به آن میشود در مراحل ابتدایی حل و فصل شود. در ایران نیز صنعت خودرو از اهمیت بسیاری برخوردار است، اما حل مشکلاتی که بر سر راه این صنعت قرار گرفته همچنان ادامه دارد و حمایتها در حد شعار باقی مانده و کمتر عملی شده است. ماجراهای اخیر در رابطه با ارز و نوسانات آن، اختصاص ارز دولتی و حاشیههای آن نیز بازار خودرو را بههم ریخت و آشفتگی را در آن بیشتر کرد. صنعت لوازم یدکی نیز به عنوان اصلیترین صنایع مرتبط به خودرو این روزها درگیر مشکلات زیادی است که مشکلات صنعت خودرو را هم افزایش داده است.
هنگامی که قطعهسازان قصد ثبتسفارش کالاهای خود را داشتند، باید با ارز ۴۲۰۰ تومانی این کار را انجام میدادند، اما حالا که نوبت به ترخیص کالاهای سفارشی رسیده، دلار آزاد معیار قرار گرفته و قطعهسازان برای ترخیص قطعات خود باید مابهالتفاوت قیمت ارز مربوط به قطعات ثبتسفارششده را پرداخت کنند.
البته معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت روز گذشته از ابلاغ مصوبه جدید دولت برای تعیینتکلیف کالاهای وارداتی درباره پرداخت مابهالتفاوت ارزی خبر داد و گفت: براساس مصوبه امروز هیاتوزیران مواد اولیه وارداتی قطعات و ملزومات موردنیاز که محصول نهایی آن با نرخ ارز رسمی قیمتگذاری میشود و مواد اولیه دارو، تجهیزات پزشکی و قطعات لوازم یدکی و ملزومات آن به تشخیص وزارتخانههای ذیربط از پرداخت مابهالتفاوت معاف هستند.
به هر صورت این موضوع اعتراض قطعهسازان را در پی داشته است، در حالی که هیچ سازمانی به این شرکتها پاسخگو نیست. هر سازمان، دیگری را مسئول آییننامه جدید میداند و قطعهسازان را به یکدیگر پاس میدهند.
رئیس اتحادیه فروشندگان لوازم یدکی اتومبیل و ماشینآلات خودرو در این خصوص اظهار داشت: قطعات یدکی در رتبه هفتم فهرست اولویتبندی تخصیص ارز دولتی قرار گرفته و جای بسی تعجب است که تلفن همراه در اولویت بالاتری نسبت به لوازم یدکی قرار گرفته است.
غلامرضا بخشیزاده در ادامه گفت: این امر موجبات ناراحتی اعضای اتحادیه را به دنبال داشته است. بنابراین در اعتراض به اولویتبندی صورتگرفته، طی نامهای درخواست خود را جهت تغییر اولویتبندی اعلام کردهایم و منتظر نتیجه هستیم، اما تاکنون پاسخی دریافت نکردهایم. وی با اشاره به اهمیت لوازم یدکی در کشور گفت: جهت واردات لوازم یدکی ثبتسفارش صورت گرفته، اما تاکنون ارزی دریافت نشده و این در حالیست که تامین لوازم یدکی مخصوصا در خودروهای سنگین و تجاری بسیار بااهمیت است و صنف ما باید پاسخگوی نیاز جامعه باشد، چراکه در مواردی مانند حمل دارو و مواد ضروری در صورت کمبود لوازم یدکی مشکلات جدی پیش خواهد آمد.
وی در ادامه افزود: منتظر هستیم ببینیم به درخواست ما چه جوابی داده میشود، البته در حال حاضر شرایط ارزی کشور بسیار ناآرام است؛ ازاینرو باید حوصله کرد و در حال حاضر وظیفه صنف ما این است که از طریق نامهنگاری تصمیمگیرندگان را در جریان همه موارد و اهمیت موضوع قرار دهد تا تصمیم نهایی به درستی اتخاذ شود. رئیس اتحادیه صنف فروشندگان لوازم یدکی اتومبیل و ماشینآلات تصریح کرد: در چند هفته گذشته شاهد مشکلات کامیونداران و آسیبهای ناشی از آن بودیم. بنابراین برای پاسخگویی به موارد اینچنینی است که ما معتقد هستیم باید واردات لوازم یدکی در اولویتهای اول واردات قرار گیرد.
حل مشکلات به صورت جزیرهای
محمدرضا ملاکی، رئیس کمیسیون اقتصادی اتحادیه لوازم یدکی تهران
مشکلات حوزه حملونقل بسیار است و به این دلیل که توان تولیدی کشور خوب پایش نشده، این عدم پایش باعث شد تا برای حل مشکلات، به صورت کلی تصمیم بگیریم که این مساله باعث میشود به بخشهای دیگر آسیب برسد. یکی از ایرادات این است که میخواهیم همه مشکلات را به صورت جزیرهای و بخشی حل کنیم و همین مساله سبب شده تصمیمات گرفتهشده به دیگر بخشها آسیب وارد کند. ایرادات اساسی در تامین نیازهای حوزه حملونقل وارد است و متاسفانه هر روز هم بیشتر میشود. امروز حل مشکلات به صورت جزیرهای، پایش نکردن توان تولیدی کشور و همچنین وجود مقررات زائد اداری برای ترخیص کالا از گمرک ۳ مشکل اساسی در این حوزه است.
بروکراسی اداری سنگینی را شاهد هستیم و به محض اینکه ثبتسفارشها انجام میشود، میگویند باید مجوز بگیرید و قوانین دستوپاگیر بسیار زیادی حاکم است و نمیتوانیم مجوز بگیریم؛ ازاینرو بخش زیادی از بارهای ما چند ماه بدون تکلیف مانده است. تاکید میشود که برای ثبتسفارش واردات کالا با بروکراسی اداری سنگین مواجه هستیم و مشکلات یک راننده تنها با تامین لاستیک حل نمیشود، چون نیاز به قطعات خودرو نیز وجود دارد و هنوز نتوانستهایم بارها را از گمرک ترخیص کنیم. این در حالیست که برای تولید لوازم مورد نیاز بخش اعظمی از مواد اولیه از خارج وارد میشود. ضمن اینکه بخش زیادی از تامین قطعات خودرو باید از طریق واردات انجام شود. یکی دیگر از مشکلات تامین لوازم خودرو نیز وجود تعرفههای بالاست. نرخ تعرفهها بهشدت بالا رفته و مصرفکنندگان زیان دیدهاند. ضمن اینکه انجمن قطعهسازان خودرو اعلام کردهاند که از شهریور ماه نمیتوانند قطعه تولید کنند.
تعدیل نیرو در کارخانههای لوازم یدکی
احمد موسوی، رئیس اتحادیه لوازم یدکی خودرو کرج
نوسانات ارزی روی قیمت تمام کالاها تاثیر گذاشته است، چه تولیدکنندگانی که منتظر دریافت مواد اولیه برای تولید هستند و چه تاجران که برای واردات ثبتسفارش میکنند. در واقع همه به نوعی منتظرند تا بازار ارز وضعیت مطلوبی پیدا کند. واردکنندگان هم به دنبال ارز دولتی برای واردات میگردند.
در این صنعت شاهد وارداتی بودن بخش زیادی از لوازم یدکی خودروها هستیم که امروز گرفتار مشکلات ترخیص نیز شدهاند. عدم اختصاص ارز مناسب به تاجران برای برای واردات اقلام لازم و آییننامههای جدیدی که مانع از ترخیص کالاها میشوند باعث ایجاد مشکل شده و به دلیل همین مسائل و عدم همکاری گمرک به جایی رسیدهایم که قیمت اجناس نسبت به سال گذشته ۴ برابر شده است. واردکنندگان ثبتسفارششان با ارز دولتی است، اما ترخیص کالا با ارز آزاد است که این عدم حمایت باعث اختلال در این زمینه شده است. متاسفانه در شرایط فعلی کارخانهها و کارگاههای ما در حال تعدیل نیرو و کاهش شیفت به دلیل نبود مواد اولیه و مشتری هستند و واردکنندگان هم به دنبال ارز دولتی برای واردات میگردند.