سایت خبری تحلیلی کسب و کار استارت آپ | کارآفرینی | دانش بنیان | اقتصاد
حامد شایگان
نزدیک به ۳۵ درصد از نیاز بازار داخلی لوازم آرایشی و بهداشتی از طریق قاچاق تامین می‌شود. این در حالیست که بخشی از این لوازم جنبه درمانی و مراقبتی دارند که هرگونه تقلب یا عدم استاندارد این محصولات به سلامت افراد آسیب می‌زند. با توجه به اهمیت حمایت از کالای ایرانی «کسب‌وکار» با مسئولان و فعالان این بخش گفتگو کرده است که برخی از آنها نه تنها معتقدند باید جلوی قاچاق گرفته شود، بلکه بر نظارت بر واردات تاکید دارند زیرا به گفته آنها، برخی محصولات خارجی مشابه تولیدات داخلی در برخی مراکز تا ۴۰ برابر قیمت داخلی فروخته می‌شود.
به گزارش «کسب‌وکار»، بیش از ۳۵ درصد لوازم و کالاهای آرایشی و بهداشتی به صورت قاچاق و از طریق مرزهای غربی و شرقی وارد ایران می‌شود که برای قاچاق محصولات آرایشی به تنهایی این آمار تا ۷۰ درصد نیز وجود دارد و آن دسته از این لوازم که دارای مارک‌های معروف اروپایی یا آمریکایی است و تقریبا قلابی است، به طرز ماهرانه‌ای در چین، تایلند و ترکیه جعل و از مرزهای شرقی و غربی کشور روانه بازار می‌شود. در این باره علی نقیب، عضو هیات‌مدیره انجمن ارگانیک ایران که رئیس هیات‌مدیره شرکت بهداشتی عبیدی نیز هست، در گفتگو با «کسب‌وکار» ضمن اشاره به اینکه بالغ بر ۲۰ هزار میلیارد تومان در سال در بازار داخلی از محصولات لوازم آرایشی، بهداشتی و شوینده‌ها استفاده می‌شود، به نقش مخرب قاچاق در این بخش پرداخت و گفت: در بخش شوینده‌ها و لوازم آرایشی و بهداشتی میزان تولیدات داخلی حتی چندین برابر نیاز کشور است. با این حال بیش از ۲ میلیارد دلار کالای آرایشی و بهداشتی (۷ هزار میلیارد تومانی کالای قاچاق) به کشور قاچاق می‌شود، اما از آنجایی که عمده آنها از راه‌های غیرقانونی وارد می‌شوند، تقلبی بوده و کیفیت لازم نسبت به برند اصلی موجود در بازار را ندارند و با قیمت‌های پایین عرضه می‌شوند؛ ازاین‌رو معتقدیم باید جلوی قاچاق گرفته شود و این به معنای مخالفت با واردات نیست. در واقع اگر برای محصولات وارداتی همان استانداردها و نظارت‌های محصولات داخلی رعایت و در بحث قیمت نیز نظارت‌های لازم انجام شود، مشکلی نیست و حتی به رقابت‌پذیری نیز کمک می‌کند، اما در حال حاضر دیده می‌شود محصول آرایشی خارجی با قیمت ۳۰۰ تا ۴۰۰ هزار تومان در برخی مراکز فروخته می‌شود در حالی که کالای مشابه داخلی آن با همان کیفیت با قیمت ۱۰ هزار تومان عرضه می‌شود.
رئیس هیات‌مدیره تعاونی شوینده، آرایشی و بهداشتی در ادامه با ابراز امیدواری از تاثیر مثبت نام‌گذاری امسال به نام حمایت از کالای ایرانی افزود: اجرای اقدامات همسو با این نام‌گذاری می‌تواند به تولید لوازم آرایشی و بهداشتی و شوینده‌ها کمک کند که بخشی از این برنامه‌ها باید در مدیریت کالاهای وارداتی باشد، به گونه‌ای که در صورت امکان تولیدکننده‌های خارجی محصولات خود را در ایران تولید کنند نه اینکه یک تولیدکننده اروپایی کالایی که به کشور ما صادر می‌کند را در کشورهای همسایه از جمله ترکیه و امارات تولید کند و امروز شاهد هستیم برخی برندها که ۸۰ درصد محصولات خود را به ایران صادر می‌کنند در کشورهای همسایه کارخانه ایجاد کرده‌اند و این مساله باید از سوی دولت مذاکره و مدیریت شود.
او درباره نقش دولت در افزایش ظرفیت تولیدات داخلی، گفت: حمایت باثبات از سرمایه‌گذاری و رفع موانع دست‌وپاگیر می‌تواند کمک کند تا تولیدکننده‌های لوازم آرایشی و بهداشتی حضور پررنگ‌تری در بازار داخلی و خارجی داشته باشند زیرا این ظرفیت در کشور وجود دارد و در حال حاضر بسیاری از محصولات بهداشتی و شوینده صادرات می‌شوند، هرچند در بخش محصولات آرایشی میزان صادرات محدود است.
آیا فقط بگوییم ایرانی بخرید، کافی است؟
نزدیک به ۲۰ درصد از جمعیت ایران مصرف‌کننده لوازم آرایشی هستند که سالانه هزینه‌های بالایی را برای این بخش صرف می‌کنند و هر ساله به این آمار و ارقام اضافه می‌شود. بر این اساس اگر دولت برنامه‌ای برای حمایت از کالای ایرانی در این بخش داشته باشد می‌تواند ظرفیت‌های اقتصادی خوبی برای بازار داخلی و حتی خارجی ایجاد کند؛ ازاین‌رو رئیس سابق انجمن شوینده‌ها، لوازم آرایشی و بهداشتی در گفتگو با «کسب‌وکار» با تاکید بر ضرورت استفاده از ابزارهای اقتصادی در حمایت از کالای ایرانی گفت: حمایت از کالای ایرانی نباید جنبه نصیحت‌گونه داشته باشد و شعاری رفتار شود، بلکه باید از ابزارهای اقتصادی برای تقویت این بخش استفاده شود که بخش عمده‌ای از این مسئولیت بر عهده دولت است زیرا در حال حاضر بیشتر بحث‌های حمایت از تولید داخلی ترغیب مردم به خرید تولیدات داخلی است و در مقابل مردم مدعی هستند که کیفیت تولید باید ارتقا یابد. باید توجه داشت که حمایت از تولید داخلی باید از سوی دولت انجام شود؛ یعنی خصوصی‌سازی، مقررات‌زدایی، رفع موانع تولید و ایجاد رقابت بیشتر بین تولیدکنندگان است و محدود کردن واردات یا اجبار مردم به خرید کالاهای ایرانی روش موثری نیست؛ ازاین‌رو باید شرایطی فراهم شود که برندهای خارجی مورد اقبال بازار ایران نیز ترغیب شوند در داخل کشورمان سرمایه‌گذاری کنند. بنابراین بیشترین وظیفه بر عهده دولت است زیرا امروز برای کوچک‌ترین کار اقتصادی باید صدها مجوز گرفت و هر سازمانی قوانین دست‌وپاگیری برای خود ایجاد کرده و این مساله در کنار رتبه بین‌المللی ضعیف کسب‌وکار ایران محدودیت‌های اقتصادی را نمایان می‌کند. از طرف دیگر دولت چرا باید وارد بنگاه‌داری شده و هر روز بزرگ‌تر شود و هزینه‌های زندگی مردم را بالا ببرد؟ زیرا هزینه‌های اداره دولت از مردم گرفته می‌شود.
رضا صحرایی با بیان اینکه مهم‌ترین مشکل حمایت از صنایع لوازم آرایشی و بهداشتی قاچاق است، گفت: باید پذیرفت که لوازم آرایشی تولید داخلی فاصله زیادی با برندهای جهانی دارند و مردم هنوز برندها را دنبال می‌کنند، اما در لوازم شوینده مردم از تولیدات داخلی استفاده می‌کنند و گرایشی به خرید برندهای بین‌المللی ندارد؛ ازاین‌رو واردات رسمی لوازم آرایشی هنوز برای بازار کشور لازم است زیرا بخشی از این لوازم در حوزه دارو و درمان هستند. با این حال قاچاق این محصولات زیاد است و آمار قاچاق لوازم آرایشی و بهداشتی دقیق نیست، اما به نظر می‌رسد قاچاق ۲ میلیارد دلار لوازم آرایشی به واقعیت نزدیک‌تر است، چراکه تنوع محصولات در این بخش زیاد بوده و جزو محصولات گران محسوب می‌شود. به همین دلیل بسیار قاچاق‌پذیر است.
مشاور مدیرعامل شرکت گلرنگ با اشاره به اقدامات بازدارنده برای کنترل قاچاق لوازم آرایشی گفت: در چند سال گذشته اقدامات گمرک در کاهش قاچاق تاثیرگذار بود، به گونه‌ای که گمرک با روش‌های ثبت بارنامه و ردیابی بارها از طریق نیروی انتظامی در سایت گمرک به کاهش قاچاق کمک کرده است. البته قاچاق کولبرها که بیشتر لوازم آرایشی نیز کاهش یافت. هرچند در برخی موارد حمایت‌های کورکورانه‌ای انجام می‌شود. در بخش قاچاق رسمی که حرف و سخن درباره آن زیاد است اطلاعات چندانی ندارم و نمی‌دانم چه سازمان‌هایی قاچاق می‌کنند. همچنین در قاچاق لوازم آرایشی نباید جایگاه واردات چمدانی از سوی مسافران را نادیده گرفت که همواره بیشتر از نیاز شخصی خود به کشور وارد می‌کنند.
صحرایی با اشاره به اینکه براساس بررسی‌ها بازار داخلی در سال به بیش از ۴ میلیارد دلار لوازم آرایشی نیاز دارد، تصریح کرد: در این بخش نه تنها محصولات زیبایی و تمیزکننده، بلکه محصولات درمانی نیز قرار دارند که به دلیل کاربردی که دارند هنوز تقاضا برای واردات این محصولات بالاست. در حال حاضر چند تولیدکننده خوب نیز در ایران داریم که حتی برخی از آنها در ترکیه کارخانه دارند و در کانادا و آمریکا هم فعالیت تولیدی و صادراتی انجام می‌دهند، اما در بخش تولیدات بهداشتی شرایط بهتر است، به گونه‌ای که بیشتر نیاز داخل از تولیدات داخلی تامین می‌شود و نزدیک به ۳۰ درصد تولیدات داخلی حتی صادر می‌شود که بیشتر به کشورهای منطقه از جمله عراق، ارمنستان، گرجستان، تاجیکستان، ترکمنستان و کمی هم به کشورهای ازبکستان، قزاقستان و قرقیزستان انجام
می‌شود.
