مجتبی کاوه
هر روشی برای تعادلبخشی به منابع و مصارف آب باید با جدیت مدنظر قرار گیرد؛ چه روشهای سنتی و خلاقانه همچون حفر قنات باشد و چه استفاده از روشها و فناوریهای نوین مثل بارورسازی ابرها، اما در عمل شاهد چنین وضعیتی نیستیم.
به گزارش کسب و کار نیوز، برای مثال مردم درباره بارورسازی ابرها کمترین اطلاعات را دارند و بسیاری از آنها با بدبینی به این موضوع نگاه میکنند و مسئولان نیز از کمبودها و بیتوجهیهایی که در حق بارورسازی ابرها صورت میگیرد، گله دارند. کارشناسان معتقدند بارورسازی ابرها به عنوان یکی از روشهای افزایش بارش باید از وضعیت کنونی که «چندان جدی گرفته نمیشود»، خارج شده و سرمایهگذاری مناسبی در آن انجام شود.
تخصیص نیافتن بودجه کافی به ارزانترین روش استحصال آب
یک مقام مسئول با انتقاد از بیتوجهی به بارورسازی ابرها، از تخصیص نیافتن ۹۰ درصد اعتبارات این طرح خبر داد و گفت: در صورت عدم اختصاص اعتبارات لازم، پروژه باروری ابرها در کشور متوقف خواهد شد. فرید گلکار، مدیر مرکز ملی تحقیقات و مطالعات باروری ابرها در توضیح این روش به «کسبوکار» گفت: باروری ابرها نه فقط یک روش برای افزایش بارندگی بلکه بهطور کلی روشی برای تعدیل آب و هوا شناخته میشود. در این روش با افزودن مواد به داخل یک ابر با استفاده از ژنراتورهای زمینی، موشک یا هواپیما، تقویت تشکیل و رشد بلورهای یخ و در نتیجه افزایش بارش برف یا باران پیگیری میشود که در کشور ما این پروژه بیشتر با افزودن موادی به ابرها توسط هواپیما اجرا شده است. به گفته وی، بارورسازی ابرها ابتدا با کمک کارشناسان روس و سپس به صورت مستقل در کشور اجرا شده است و در خاورمیانه فقط ایران فناوری باروری ابرها را در اختیار دارد. وی افزود: هر متر مکعب باروری ابرها ۱۰۰ تا ۲۰۰ ریال هزینه دارد که البته سال گذشته به رقم ۴۰۰ تا ۵۰۰ ریال برای هر متر مکعب هم رسیدیم اما کماکان این شیوه ارزانترین روش استحصال آب است. گلکار در میزان اثرگذاری درباره افزایش بارشها توضیح داد: با تجهیزات محدودی که در اختیار داریم و بسته به شرایط جوی و اقلیم منطقه در برخی مناطق توانستهایم بین ۳۰ تا ۴۰ درصد افزایش بارش ایجاد کنیم، اما میانگین افزایش بارش که توانستهایم ایجاد کنیم ۱۵ تا ۲۰ درصد بوده است. وی تصریح کرد: کل عملیات بارورسازی ابرها در کشور توسط دو فروند هواپیمای استیجاری انجام میشود که به دلیل کمبود بودجه به شرکت هواپیمایی مالک این دو فروند هواپیما بدهکاری حدود 6 میلیارد تومانی داریم و در صورتی که برای پرداخت این بدهی اقدام اساسی انجام نشود، متاسفانه این پروژه دچار مشکل جدی خواهد شد.
توجه به روشهای نوین بهجای طرحهای پرهزینه انتقال آب
یک کارشناس اقتصاد آب نیز با بیان اینکه بیتوجهی به روشهای نوین استحصال آب از نقاط ضعف برنامههای اقتصادی طی چند دهه گذشته است به «کسبوکار» گفت: تقریبا در تمام دولتهای پیش و بعد از انقلاب ما در این زمینه اقدام منسجم و هدفمندی انجام ندادهایم و این امر به جدی نگرفتن مشکل کمآبی و همچنین جدی نگرفتن روشهایی مثل بارورسازی ابرها توسط مسئولان باز میگردد. عباس ثمری با اشاره به بدبینی مردم نسبت به کارآمدی بارورسازی ابرها، افزود: شایعاتی درباره ناکارآمدی بارورسازی ابرها و حتی زیانبار بودن آن بین مردم وجود دارد که نشاندهنده بیاعتمادی آنها نسبت به این روش است، در صورتی که ایران از نظر جغرافیایی یکی از بهترین مناطق برای اجرای این روش محسوب میشود و فناوری و امکانات لازم برای این روش هم کاملا در اختیار متخصصان داخلی قرار دارد. این عضو پژوهشکده نیرو با بیان اینکه جدی نگرفتن روشهای نوین و کمهزینه موجب هدایت منابع و بودجه به سمت روشهای تامین آب غیرعلمی و بسیار پرهزینه میشود، افزود: بحثهایی که درباره انتقال آب دریای خزر به نواحی مرکزی ایران مطرح میشود یا بحثهایی که درباره انتقال آب دریای عمان به سیستانوبلوچستان و خراسان مطرح میشود در صورتی که به صورت علمی و اقتصادی به آنها نگاه کنیم به هیچ عنوان توجیه علمی و اقتصادی ندارند. حتی بسیاری از طرحهای انتقال آب که با هزینه سنگین در کشور اجرا شده هم از نظر اقتصادی و زیستمحیطی توجیهی ندارد و در مقابل با تمرکز بر روشهایی مثل بارورسازی ابرها با بودجههای بسیار کمتر میتوان برای حل مشکل کمآبی اقدامات موثری انجام داد.
هر روشی برای تعادلبخشی به منابع و مصارف آب باید با جدیت مدنظر قرار گیرد؛ چه روشهای سنتی و خلاقانه همچون حفر قنات باشد و چه استفاده از روشها و فناوریهای نوین مثل بارورسازی ابرها، اما در عمل شاهد چنین وضعیتی نیستیم.
به گزارش کسب و کار نیوز، برای مثال مردم درباره بارورسازی ابرها کمترین اطلاعات را دارند و بسیاری از آنها با بدبینی به این موضوع نگاه میکنند و مسئولان نیز از کمبودها و بیتوجهیهایی که در حق بارورسازی ابرها صورت میگیرد، گله دارند. کارشناسان معتقدند بارورسازی ابرها به عنوان یکی از روشهای افزایش بارش باید از وضعیت کنونی که «چندان جدی گرفته نمیشود»، خارج شده و سرمایهگذاری مناسبی در آن انجام شود.
تخصیص نیافتن بودجه کافی به ارزانترین روش استحصال آب
یک مقام مسئول با انتقاد از بیتوجهی به بارورسازی ابرها، از تخصیص نیافتن ۹۰ درصد اعتبارات این طرح خبر داد و گفت: در صورت عدم اختصاص اعتبارات لازم، پروژه باروری ابرها در کشور متوقف خواهد شد. فرید گلکار، مدیر مرکز ملی تحقیقات و مطالعات باروری ابرها در توضیح این روش به «کسبوکار» گفت: باروری ابرها نه فقط یک روش برای افزایش بارندگی بلکه بهطور کلی روشی برای تعدیل آب و هوا شناخته میشود. در این روش با افزودن مواد به داخل یک ابر با استفاده از ژنراتورهای زمینی، موشک یا هواپیما، تقویت تشکیل و رشد بلورهای یخ و در نتیجه افزایش بارش برف یا باران پیگیری میشود که در کشور ما این پروژه بیشتر با افزودن موادی به ابرها توسط هواپیما اجرا شده است. به گفته وی، بارورسازی ابرها ابتدا با کمک کارشناسان روس و سپس به صورت مستقل در کشور اجرا شده است و در خاورمیانه فقط ایران فناوری باروری ابرها را در اختیار دارد. وی افزود: هر متر مکعب باروری ابرها ۱۰۰ تا ۲۰۰ ریال هزینه دارد که البته سال گذشته به رقم ۴۰۰ تا ۵۰۰ ریال برای هر متر مکعب هم رسیدیم اما کماکان این شیوه ارزانترین روش استحصال آب است. گلکار در میزان اثرگذاری درباره افزایش بارشها توضیح داد: با تجهیزات محدودی که در اختیار داریم و بسته به شرایط جوی و اقلیم منطقه در برخی مناطق توانستهایم بین ۳۰ تا ۴۰ درصد افزایش بارش ایجاد کنیم، اما میانگین افزایش بارش که توانستهایم ایجاد کنیم ۱۵ تا ۲۰ درصد بوده است. وی تصریح کرد: کل عملیات بارورسازی ابرها در کشور توسط دو فروند هواپیمای استیجاری انجام میشود که به دلیل کمبود بودجه به شرکت هواپیمایی مالک این دو فروند هواپیما بدهکاری حدود 6 میلیارد تومانی داریم و در صورتی که برای پرداخت این بدهی اقدام اساسی انجام نشود، متاسفانه این پروژه دچار مشکل جدی خواهد شد.
توجه به روشهای نوین بهجای طرحهای پرهزینه انتقال آب
یک کارشناس اقتصاد آب نیز با بیان اینکه بیتوجهی به روشهای نوین استحصال آب از نقاط ضعف برنامههای اقتصادی طی چند دهه گذشته است به «کسبوکار» گفت: تقریبا در تمام دولتهای پیش و بعد از انقلاب ما در این زمینه اقدام منسجم و هدفمندی انجام ندادهایم و این امر به جدی نگرفتن مشکل کمآبی و همچنین جدی نگرفتن روشهایی مثل بارورسازی ابرها توسط مسئولان باز میگردد. عباس ثمری با اشاره به بدبینی مردم نسبت به کارآمدی بارورسازی ابرها، افزود: شایعاتی درباره ناکارآمدی بارورسازی ابرها و حتی زیانبار بودن آن بین مردم وجود دارد که نشاندهنده بیاعتمادی آنها نسبت به این روش است، در صورتی که ایران از نظر جغرافیایی یکی از بهترین مناطق برای اجرای این روش محسوب میشود و فناوری و امکانات لازم برای این روش هم کاملا در اختیار متخصصان داخلی قرار دارد. این عضو پژوهشکده نیرو با بیان اینکه جدی نگرفتن روشهای نوین و کمهزینه موجب هدایت منابع و بودجه به سمت روشهای تامین آب غیرعلمی و بسیار پرهزینه میشود، افزود: بحثهایی که درباره انتقال آب دریای خزر به نواحی مرکزی ایران مطرح میشود یا بحثهایی که درباره انتقال آب دریای عمان به سیستانوبلوچستان و خراسان مطرح میشود در صورتی که به صورت علمی و اقتصادی به آنها نگاه کنیم به هیچ عنوان توجیه علمی و اقتصادی ندارند. حتی بسیاری از طرحهای انتقال آب که با هزینه سنگین در کشور اجرا شده هم از نظر اقتصادی و زیستمحیطی توجیهی ندارد و در مقابل با تمرکز بر روشهایی مثل بارورسازی ابرها با بودجههای بسیار کمتر میتوان برای حل مشکل کمآبی اقدامات موثری انجام داد.