سایت خبری تحلیلی کسب و کار استارت آپ | کارآفرینی | دانش بنیان | اقتصاد
شایلی قرایی
به هر حال خانواده‌های ایرانی به نظافت اهمیت بسیاری می‌دهند و درباره رعایت نظافت و بهداشت زبانزد هستند.
به عبارت دیگر، این موضوع برای تک‌تک افراد اهمیت بسیاری دارد و ارزش این بازار از آن جایی معلوم می‌شود که با توجه به رکود بازارها و کاهش قدرت خرید مردم، این صنف همچنان به فروش خود ادامه داده و به نوعی می‌توان گفت که رونق اندکی بر بازار حاکم است. از طرفی دیگر، از آن جایی که بهداشت و سلامتی برای مردم اهمیت دارد، این کالاها هیچ زمانی از سبد خرید مردم حذف نمی‌شوند.
در این میان، اما مشکلاتی در این صنعت نیز وجود دارد. به عنوان مثال از آن جا که قدرت خرید کاهش پیدا کرده به‌طور طبیعی مشتریان تمایل به خرید کالاهای ارزان‌قیمت پیدا می‌کنند. اگرچه در برخی از محصولات داخلی، کیفیت پایین اقلام، باعث عدم اقبال عمومی شده، اما در نقطه مقابل کم نیستند تولیداتی که با وجود کیفیت بسیار بالای آن، همچنان سایه سنگین قاچاق بر پیکره آن احساس می‌شود.
کارشناسان این حوزه معتقدند که دامپینگ واردکنندگان غیرقانونی برای محصولات ارزان‌قیمت خود در بازار باعث شده تا توان فروش برندهای داخلی در بازار بسیار کمتر از گذشته شود. به عنوان مثال، یکی از شرکت‌های واردکننده شامپو از ترکیه در بازار تهران با ارائه هدایا و تخفیف‌های بالا باعث شده تا بسیاری از سوپرمارکت‌ها و داروخانه‌ها ناخودآگاه حجم قابل توجهی از سفارش را برای خرید کالاهای آن شرکت ارائه کنند. بدین ترتیب وقتی ویترین از یک کالا پر شده باشد، قطعا تولیدات داخلی محلی برای فروش نخواهند داشت.
از سوی دیگر، قوانین موجود برای تولید و صادرات محصولات شوینده، بهداشتی و آرایشی این است که موانع تولید در این صنعت حذف شده و حمایت‌ها از تولیدکنندگان برای حضور در بازارهای بین‌المللی بیشتر شود چون تصمیم‌گیری‌های یک شبه و غیرمنطقی باعث افزایش هزینه‌های تولیدات ایران در بازارهای خارجی شده و در نهایت قدرت رقابت را از آنها خواهد گرفت.
واردات بی‌رویه و قاچاق محصولات بهداشتی
بختیار علم‌بیگی، رئیس انجمن صنایع شوینده، بهداشتی و آرایشی
در زمینه تاثیر واردات و قاچاق محصولات بهداشتی و آرایشی در تولید کارخانه‌های داخلی کشور باید اشاره شود که معضل قاچاق در صنایع مختلف اثرات مخرب و نگران‌کننده‌ای دارد که همه از آن مطلع هستیم و بارها نسبت به برخورد قاطع با آن تاکید شده است. اما به دلیل برخی مشکلات مشاهده می‌شود که همچنان روند واردات بی‌رویه و قاچاق محصولات این بخش باعث شده تا برخی کارخانه‌ها با وجود سوابق بسیار قابل قبول در این صنف با کاهش تولید یا گاهی تعطیلی مواجه شوند.
خوشبختانه در بخش پودرهای شوینده، مایع ظرفشویی و دستشویی، به دلیل تامین صددرصدی کالاهای تولید داخل، قاچاق یا واردات مشکلی ایجاد نکرده، اما در بخش‌های دیگر مثل شامپو، خمیردندان و محصولات آرایشی معضل واردات و واردات غیرقانونی نه تنها توان تولید را هدف گرفته، بلکه سلامت مصرف‌کنندگان را تهدید می‌کند.
در حال حاضر گردش مالی ۷۸۰۰ میلیارد تومانی لوازم آرایشی و بهداشتی در سال ۹۵ را در کشورمان داشتیم. از این گردش مالی براساس آمار گمرک تنها ۴۰۰ میلیارد تومان قانونی وارد شده و تقریبا ۵۱۰۰ میلیارد تومان به صورت قاچاق وارد یا در کارگاه‌های غیرقانونی تولید شده است. بنابراین سهم تولیدکنندگان داخلی ۲۳۰۰ میلیارد تومان بوده است.
صنعت تولید مواد شوینده و بهداشتی در بسیاری از موارد حداقل وابستگی را به خارج از مرزها دارد. متاسفانه خریداران در بازار ایران با این باور که محصولات خارجی بهتر از تولیدات داخلی هستند، هنگام مراجعه به بازار اقدام به خرید محصولات خارجی می‌کنند. درحالی که براساس آمار بخش قابل توجهی از این اقلام به صورت غیرقانونی وارد ایران شده‌اند یا اینکه اصلا خارجی نیستند و در کارگاه‌های غیراستاندارد به صورت تقلبی بسته‌بندی شده‌اند. از طرفی دیگر، توانمندی تولید ایران در این زمینه به غیر از محصولات آرایشی آنچنان بالاست که حتی سابقه صادرات به آمریکا و اتحادیه اروپا را با بالاترین سطوح استاندارد سلامتی در صنعت به خود اختصاص داده‌ایم. به عنوان مثال، آمارهای رسمی گمرک بیانگر آن است که سال گذشته تولیدکنندگان داخلی تنها در بخش شامپو ۳۱۵۰ تن به ۱۹ کشور جهان صادرات داشتند که برخی از این کشورها عبارتند از آمریکا، هلند، قزاقستان، هندوستان و استرالیا.
اکثر شامپو‌های خارجی بازار در داخل پر می‌شوند
ایلیا معظمی، کارشناس فروش مواد شوینده، بهداشتی و آرایشی
مشکل قاچاق همچنان در این صنعت بسیاری از تولیدکنندگان را با مشکل مواجه کرده است و بیشتر واردات کشور غیرقانونی بوده و اکثر شامپو‌های خارجی موجود در بازار در داخل کشور پر می‌شوند.
همچنین در حال حاضر رقابت ناسالمی بین تولیدکنندگان داخلی و کالاهای وارداتی وجود دارد که باعث شده بازار نامناسب در صنعت مواد شوینده ایجاد شود و برخی از این تولیدکنندگان و صادرکنندگان نیز متضرر شده‌اند. از طرف دیگر، ظرفیت خالی در کارخانه‌های صنعت شوینده و ضرورت گردش مالی باعث شده تا به برخی تولیدات از نظر کیفی آسیب‌هایی وارد شود. تولید‌کننده‌ای که گرفتار تامین نقدینگی و انباشت کالا در انبار است، ممکن است در کوتاه‌مدت با اعمال تخفیف مقداری از مشکلش حل شود، ولی این ارزان‌فروشی در نهایت به نفع صنعت نیست. ثبات نرخ ارز و اعمال مشوق‌های صادراتی لازمه رشد صادرات در صنایع شوینده است.
بسته‌های حمایتی برای واحدهای تولیدی مواد شوینده
حمیدرضا فولادگر، رئیس کمیسیون ویژه حمایت از تولید ملی
بررسی بسته‌های حمایتی و شیوه‌هایی که دولت می‌تواند به واحدهای تولیدی مواد شوینده کمک کند در دستور کار قرار دارد. ما در بسیاری از محصولات مانند لبنیات، دام وطیورو…. با افزایش قیمت نهاده‌ها روبه‌رو بودیم در حالی که محصولات نهایی پایین‌دستی اجازه و امکان افزایش قیمت محصول تمام‌شده خود را کسب نکردند.
درباره مشکلات واحدهای تولیدی مواد شوینده و بهداشتی و افزایش نهاده‌ها و مواد اولیه بالادستی و عدم افزایش قیمت محصولات نهایی نیز باید اشاره شود که در صورتی که این افزایش قیمت موجب زیان‌ده شدن واحد تولیدی شود و در مقابل این سیاست برای تنظیم بازار باشد، دولت موظف است مابه‌التفاوت این افزایش قیمت را پرداخت یا به شکل منطقی جبران کند.
در حال حاضر نیز یک حساب ویژه تولید برای رفع مشکل نقدینگی واحدهای تولیدی تشکیل و پیش‌بینی شده تا از طریق این حساب خط اعتباری در قالب ارائه تسهیلات به تولیدکنندگان ایجاد شود.
نمایندگان مجلس در روند بررسی لایحه خروج از رکود دولت، تمام تلاش خود را برای الحاق بندهایی به این لایحه برای حمایت بیشتر از تولیدکنندگان داشته‌اند و اگر مواد الحاقی به لایحه بار مالی زیادی به دولت تحمیل نکند، تصویب و در نهایت بخش عمده‌ای از مشکلات تولیدکنندگان برطرف خواهد شد.
همچنین پیش‌بینی شده تا از طریق این حساب خط اعتباری در قالب ارائه تسهیلات به تولیدکنندگان ایجاد شود تا آنها بتوانند مشکلات مالیات، بیمه، حقوق و مزایا و حمل و نقل و پرداخت هزینه‌های حامل‌های انژری خود را برطرف کنند.
از سوی دیگر، مقرر شده که چنانچه دولت خواستار ارائه یارانه به تولیدکنندگان است، ۵۰ درصد این یارانه‌ها را در قالب حساب ویژه در اختیار تولیدکنندگان قرار دهد. با اجرای این لایحه و موافقت دولت با الحاقیه‌ها به‌طور حتم حجم زیادی از مشکلات تولیدکنندگان در کمبود نقدینگی و سرمایه اولیه برطرف می‌شود.
ارزآوری صنعت مواد شوینده در دست فراموشی
نجف خوانساری، فعال عرصه تولید مواد شوینده
معضل قاچاق محصولات شوینده و بهداشتی و خساراتی که در پی این عارضه به واحدهای تولیدی داخلی تحمیل می‌شود، تولیدکنندگان را به بن‌بست رسانده است. براساس آمار و ارقام ارائه‌شده از سوی گمرک کشور در سال ۱۳۹۴، ارزش صادرات محصولات بهداشتی بیش از ۲۲۸ میلیون دلار برآورد شده که قطعا در صورت حمایت هر چه بیشتر و طراحی و تعریف برنامه‌های مدون و اصولی می‌توان این میزان را بیش از پیش افزایش داد.
اغراق نیست که با استفاده از تمامی ظرفیت‌های موجود، می‌توان ارزش صادرات مذکور را به بیش از۷۰۰ میلیون دلار نیز رساند. بسیاری از کشورهای منطقه خاورمیانه و آسیای میانه همچون افغانستان، عراق، پاکستان، ازبکستان، تاجیکستان و حتی کشورهای اروپای شرقی، از بازار جذاب و مطلوبی برخوردارند که می‌توان با حضور و نقش‌آفرینی موثر هر چه بیشتر، ارزآوری شایسته‌ای را از این محل برای کشور به ارمغان آورد.
به دلیل برخی مشکلات و ضعف‌ها، نه تنها قادر به تسخیر بازار مصرف دیگر کشورها نخواهیم بود، بلکه در شرایط فعلی، تولیدات و محصولات خارجی، عرصه را بر مواد شوینده و بهداشتی تنگ کرده است. بسیاری از شرکت‌های تولیدکننده محصولات مذکور با اعمال تخفیف‌های ویژه، میل و رغبت جامعه ایران را به خرید چنین اقلامی تشدید می‌کنند و به تبع در چنین شرایطی، گوی رقابت از تولیدکنندگان داخلی ربوده خواهد شد.
