حرکت علمی ایرانیان متوقف نمی شود، با برجام یا بی برجام

اکنون، به دنبال خروج آمریکا از برجام و تلاش این کشور برای تحمیل دور جدیدی از تحریم های ظالمانه ، شاید برخی ها نگران روند رشد عملی کشور شده باشند، اما جامعه دانشگاهی و پژوهشگران کشور چیز دیگری می گویند. گزارش خبرنگار ایرنا را در این خصوص می خوانید:

** حرکت علمی ایرانیان متوقف نمی شود
تاریخ ایران زمین همیشه شاهد بوده است که مردمان این دیار هرگاه خواسته اند، فعل توانستن را صرف کرده اند و این امر در عرصه دانش جلوه بیشتر و پررنگ تری دارد به گونه ای که سرمنشا علوم جدید اروپا از کتاب های دانشمندان ایرانی همچون ابوعلی سینا، ابوریحان بیرونی، خیام و عطار، سهروردی، ملاصدرا و غیره بوده است.
رشد علمی ایرانیان در طول تاریخ ، حتی با وجود تاخت و تازهای مهاجمان به این پهنه و آتش سوزی های گسترده کتابخانه ها و گنجینه های ادبی و علمی کشور تداوم یافته است.
این روند و گرایش علمی نسل به نسل در ایرانیان وجود داشته و پس از پیروزی انقلاب اسلامی نیز شتاب بیشتری به خود گرفت، به گونه ای که هم اکنون بیش از ۴ میلیون دانشجو در کشور وجود دارد و صدها اندیشمند و نخبه ایرانی در سرتاسر گیتی مایه مباهات و سربلندی هموطنانشان هستند که در رشته های مختلف سرآمدند.
یکی از نمونه های بارز صرف فعل خواستن ایرانیان را می توان در کسب دانش و مهارت دستیابی به انرژی صلح آمیز هسته ای مشاهده کرد، هر چند که با خون بهای چهار دانشمند متفکر همراه شد اما بار دیگر به جهانیان ثابت کرد که هیچ سدی در جهان مانع توسعه علم و دانش ایرانیان نیست.
هنگامی که یکی از مسولان تیم مذاکره کننده هسته ای اعلام کرد در صورت عدم ارایه ایزوتوپ های دارویی مورد نیاز بیماران سرطانی، ایرانیان خود اقدام به ساخت و تولید آن خواهند کرد؛ چشمان شیشه ای رسانه های جهان، لبخند طرف های غربی را به رخ جهانیان کشاندند که چنین امری محال و غیرممکن است؛ اما دانشمندان هسته ای کشور از جمله شهید شهریاری جوان تحصیلکرده مومن و انقلابی توانستند پرچم مقدس ایران اسلامی را بار دیگر در اوج قله های رفیع دانش هسته ای برافرازند، موقعیتی که به مذاق معاندان غربی خوش نیامد و سنگ اندازی ها در این زمینه را تشدید کردند.
پرتاب موشک حامل میمون زنده به فضا نمونه دیگری از توانمندی علمی ایرانیان با وجود تحریم های خصمانه علیه کشورمان است.

**برجام و رشد علمی کشور
جمهوری اسلامی ایران و گروه موسوم به ۱+۵ تیرماه ۱۳۹۴/ ژوئیه ۲۰۱۵ پس از ۲۲ ماه مذاکره فشرده در باره برنامه هسته ای کشورمان، به برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) دست یافتند؛ بر اساس این برنامه که از دی ۹۴/ ژانویه ۲۰۱۶ اجرا شد، ایران مجموعه ای از محدودیت ها را در برنامه هسته ای خود در ازای لغو کامل تحریم های هسته ای پذیرفت.
با وجود این، دولت آمریکا از زمان ریاست جمهوری باراک اوباما (۲۰۰۹ تا ۲۰۱۷/ ۱۳۸۷ تا ۱۳۹۵) و به ویژه در دوره ریاست جمهوری دونالد ترامپ (۲۰۱۵ تاکنون/ ۱۳۹۵) با تصویب قوانین تحریمی جدید بارها این توافق را نقض کرد.
در نهایت ترامپ بدون توجه به پایبندی جمهوری اسلامی ایران به تعهدات برجامی که آژانس بین المللی انرژی اتمی به عنوان تنها مرجع صالح ۱۱ بار آن را تایید کرده است، در اقدامی یک جانبه و با وجود مخالفت های گسترده جهانی، از این توافق بین المللی خارج شد.
در این میان، گره زدن برنامه جامع مشترک(برجام) و یا تداوم تحریم های ظالمانه به رشد علمی کشور، ذهنیتی است که القای آن همسو با خواست طرف هایی است که اساسا رشد علمی ایرانیان را برنمی تابند.
به گفته سرپرست پایگاه استنادی علوم جهان اسلام (ISC)، بر اساس آخرین اطلاعات مستخرج از پایگاه (ESI-ISI)، جمهوری اسلامی ایران با کسب بیش از ۲۱ درصد کل استنادهای کسب‌شده توسط کشورهای اسلامی، رتبه نخست کیفیت و اثربخشی تولیدات علمی را در این کشورها دارد.
به گفته محمدجواد دهقانی، تعداد مقالات پراستناد دانشمندان کشور از ۴۷ مورد در سال ۲۰۰۸ به ۴۱۱ مورد در سال ۲۰۱۷ افزایش یافت و بدین‌ترتیب با افزایش بیش از ۸ برابری و رشد متوسط سالانه ۲۴٫۲۱ درصدی، بالاترین میزان رشد کیفیت تولید علم را در میان کشورهای اسلامی داشته است.
در همین حال، همکاری های علمی مطلوبی میان جامعه علمی کشور و دانشگاه های خارجی شکل گرفته است که به گفته منصور غلامی وزیر علوم، تحقیقات و فناوری، اغلب این پروژه های علمی مشترک توسط شرکت های همکار طرف مقابل تامین اعتبار شده و در برخی نیز ایران به صورت ۵۰ درصدی مشارکت مالی کرده است؛ لذا این همکاری ها با شکل معقولی وجود داشته و فارغ از این که در فضای سیاسی دنیا احیانا اتفاقاتی روی دهد که در حقیقت از جانب کشورهای معدودی پیگیری می شود، در روابط بین المللی مراکز علمی کشورمان خدشه چندانی وارد نخواهد شد.
همچنین حسین سلیمی رییس دانشگاه علامه طباطبایی نیز به ایرنا گفت: دانشگاهیان دنیا همچون همتایان ایرانی خود، نگاه موافقی نسبت به خروج آمریکا از برجام ندارند، به گونه ای که حتی برندگان جایزه نوبل و دانشمندان برجسته جهان با نگارش نامه ای به دونالد ترامپ، تمکین او را به قوانین بین المللی خواستار شدند.
وی در ادامه در مورد تاثیر خروج آمریکا از برجام بر روند توسعه علمی کشور اظهار داشت: اگر بتوانیم با سایر کشورهایی که در جریان توسعه علمی دنیا هستند، همکاری های نزدیکی داشته باشیم، به طور حتم تاثیر چندانی نخواهد داشت.
سلیمی گفت: با اجرای برجام، گشایش های علمی جدی در روابط دانشگاهی ایران با دنیا ایجاد شد و دانشگاه های کشور از آن بهره مند شدند که هم اکنون نیز در جریان است و بر همین اساس، معتقدم اعلام خروج آمریکا از برجام دیگر تاثیر زیادی در گشایش های صورت گرفته نخواهد داشت.
همچنین حسن صدوق رییس دانشگاه شهید بهشتی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهار داشت: شاید خروج احتمالی آمریکا از برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) در تهیه لوازم و تجهیزات آزمایشگاهی و غیره تاثیر بگذارد اما به طور حتم دانشگاه های جمهوری اسلامی ایران به سبب غیرت جوانانش این خلاء را هم می تواند پر کند.
وی افزود: معتقدم همت اساتید و دانشگاهیان ایران اسلامی در مقابل زورگویی های آمریکا می ارزد و باید به جهانیان ثابت شود که بود و نبود آمریکا در برجام هیچ نقشی در روند توسعه علمی کشورمان ندارد.
به گزارش کسب و کار نیوز، توسعه علمی به روندی اطلاق می شود که در باورها، مسائل و مشکلات جامعه و نیازهای افراد که متناسب با تکنولوژی تغییر می کند، حاصل می شود، به عبارت دیگر، این انسان و تفکر آن است که باید توسعه یابد؛ در صورتی که دیدگاه های افراد جامعه در این راستا تغییر کند، می توانیم شاهد حرکت آن جامعه در مسیر توسعه و پیشرفت باشیم و این همان نکته اصلی است که باید مد نظر قرار گیرد.
گزارش از: حمیدرضا بازگشا
علمی**۹۱۸۷**۲۰۱۷