حسین کنعانی مقدم تحلیل گر و فعال سیاسی اصول گرا روز شنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا گفت : گفت و گوی ملی می تواند به کاهش مناقشات و تنش های سیاسی کمک کند و ما را در مسیر مشارکت و توسعه سیاسی قرار دهد.
وی دولت هایی را که در جهت مطالبات و احقاق حقوق مردم تلاش می کنند را یکی از پایه های وحدت ملی می داند و می افزاید : مردم نقش خود را در ایجاد وحدت ملی بازی می کنند و با حضور در صحنه های مختلف سیاسی، اقتصادی و اجتماعی و به ویژه انتخابات مختلف در مسیر تقویت انسجام ملی گام بر می دارند.
البته وی درعین حال می گوید: چنانچه حضور مردم در صحنه کمرنگ شود یا دولت هایی روی کار بیایند که از خواسته های مردم غفلت کنند ، پایه های وحدت ملی متزلزل و آسیب پذیر خواهد شد.
وی می افزاید : طرحی را به عنوان' گفت وگوی ملی' به وزارت کشور ارایه کرده ایم که مورد تصویب قرار گرفته و هم اکنون نیز در مرحله اجرایی شدن قرار دارد.
وی تصریح کرد: البته در این طرح ، گفت و گوی ملی قرار است کاملا در چارچوب خاصی باشد و از طریق شورای گفت و گوی ملی اجرا شود و در چارچوب این مذاکرات باید مدت زمان، افراد مذاکره کننده، حدود اختیارات مذاکره کنندگان از سوی جناح متبوع خود، ضمانت اجرایی نتیجه مذاکرات، داوران مذاکرات وغیره از قبل کاملا مشخص شود.
صادق زیباکلام استاد علوم سیاسی دانشگاه تهران نیز در این ارتباط می گوید: معمولا وحدت و انسجام ملی وقتی عنوان می شود که کشوری در حال جنگ باشد وگرنه در شرایط عادی، سخن از انسجام و وحدت ملی خیلی معنا و مفهومی نمی تواند داشته باشد چون در شرایط طبیعی اقشار و لایه های مختلف جامعه دنبال رقابت برای کسب منافع بیشتر هستند خواه این رقابت برای کسب قدرت سیاسی بیشتر باشد یا ثروت افزونتر.
وی افزود: اگر بخواهیم همه کشور در یک راستا صحبت کنند تا انسجام ملی ایجاد شود ، روشی اشتباه خواهد بود در همین مساله اخیر حمله آمریکا، انگلیس و فرانسه به سوریه شاهدیم که مخالفت های شدیدی داخل کشورهای مهاجم علیه این حملات ابراز شده است به طوری که جرمی کوربین رهبر حزب کارگر انگلستان انتقادات تندی را متوجه تصمیم ترزا می نخست وزیر این کشور در خصوص بمباران سوریه کرده است و کسی نیز کوربین را متهم به خدشه دار کردن وحدت و انسجام ملی نکرد.
زیباکلام می افزاید: یا هنگامی که جرج بوش دوم طی یک عملیات گسترده نظامی رژیم حزب بعث و صدام حسین را برانداخت راهپیمایی های فراوانی در شهرهای مختلف آمریکا برضد این اقدام برگزار و اجتماعات اعتراض آمیز صدها هزار نفری روبروی ساختمان کاخ سفید انجام شد.
محمد صادق کوشکی استاد علوم سیاسی دانشگاه امام حسین (ع) با نگاهی متفاوت می گوید : انسجام اجتماعی از طریق یک هویت مشترک که حداکثر شهروندان را در بر گیرد ، شکل می گیرد به عبارتی دیگر آنچه بیشتر از هر امر دیگری انسجام و وحدت ملی ایجاد می کند داشتن یک هویت مشترک است.
به گفته وی؛ در کشور ما شاخص های متنوعی به عنوان فاکتورهای هویتی نظیر زبان فارسی مطرح شده اند اما زبان فارسی نمی تواند عامل انسجام بخش قدرتمندی باشد چرا که بسیاری از ایرانیان به زبان هایی غیر از فارسی تکلم می کنند.
وی افزود : در مقابل عده ای دیگر قومیت ایرانی را به عنوان عاملی انسجام بخش معرفی می کنند در حالی که ایرانی بودن یک ملیت و تابعیت است نه یک قومیت. اقوام متعددی با زبان، لهجه و خرده فرهنگ های متفاوتی تابعیت ایرانی دارند و هیچ کدام به عنوان قوم برتر شناخته نمی شوند بنابراین قومیت این امکان را ندارد که در کشورمان ، ما به ازای هویتی پیدا کند.
کوشکی معتقد است : گزینه برتر و موثرتر در ایجاد وحدت و انسجام ملی دین اسلام است چرا که دین اسلام فارغ از مذهب گرایی این ظرفیت را دارد که اکثریت قریب به اتفاق جامعه ایران را گرد هم جمع کند و از این طریق حدود ۹۷ درصد شهروندان ایرانی را می توان با هویت اسلامی منسجم کرد و این همان راهبرد مد نظر بنیانگذار جمهوری اسلامی و رهبر معظم انقلاب است.
هادی غفاری عضو مجمع نیروهای خط امام نیز در این ارتباط می گوید: تنها راه ایجاد وحدت بازگشت به قانون اساسی جمهوری اسلامی است. البته این بازگشت باید بدون تنازل باشد و اینطور نباشد که برخی اصول این قانون را با ذره بین و پروپاگاندا (تبلیغات) بزرگتر از اندازه واقعی اش نشان داد و بعضی اصول دیگر را مغفول گذاشت.
وی می افزاید : تعدادی از مسائل معنای متواطی (موافقت و سازواری) دارند و برخی معنای مشکک. به طور مثال یک آژانس برای استخدام راننده تاکسی می نویسد به راننده متاهل و متعهد نیازمندیم. اینجا تاهل معنای متواطی دارد یعنی تفسیربردار نیست و شخص یا متاهل است یا نیست. اما معنای تعهد مشکک است و می توان سوال کرد راننده مد نظر شما باید متعهد به چه باشد؟ و هر مدیری می تواند این تعهد را یک جور معنا کند.
وی تصریح کرد: متاسفانه بیشتر مشکلات ناشی از دریافت و تفسیر مشکک از اصول متواطی قانون اساسی است. در حالی که این اصول قانون اساسی باید یکبار برای همیشه به صورت قوانین مصوب مجلس تدوین و برای اجرا ابلاغ شود. همین دریافت مشکک یا به عبارتی تفسیر سلیقه ای قانون اساسی به وحدت ملی آسیب زده است.
وی می گوید : در حالی که اگر همه طبق اصول قانون اساسی از جمله آزادی های سیاسی و اجتماعی مندرج در آن عمل می کردند هر منتقدی برانداز خطاب نمی شد.
سیام ۳۰۸۱** ۱۰۶۴
کارشناسان سیاسی : بازگشت به قانون اساسی وحدت ملی را تقویت می کند
گفت و گوی ملی و انسجام اجتماعی ضرورتی است که به گفته برخی کارشناسان سیاسی بیشتر از طریق هویت مشترک اکثریت ملت، بازگشت به قانون اساسی و محوریت دین شکل می گیرد که در این ارتباط گفت و گوی ملی می تواند به کاهش مناقشات و تنش های سیاسی و نیز ایجاد وحدت ملی کمک کند.